Η εικόνα της έγερσης του Αγίου Λαζάρου, του Αρχιμανδρίτου Λαζάρου Γεωργίου

"Τὴν κοινὴν Ἀνάστασιν πρὸ τοῦ σοῦ Πάθους πιστούμενος, ἐκ νεκρῶν ἤγειρας τὸν Λάζαρον, Χριστὲ ὁ Θεός· ὅθεν καὶ ἡμεῖς ὡς οἱ Παῖδες, τὰ τῆς νίκης σύμβολα φέροντες, σοὶ τῷ Νικητῇ τοῦ θανάτου βοῶμεν· ο Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος, ἐν ὀνόματι Κυρίου."

Με αυτά τα λόγια η αγία μας Εκκλησία δοξολογεί την ανάσταση του αγίου Λαζάρου, αλλά ταυτόχρονα αποκαλύπτει το βαθύτερο νόημα της εορτής, που είναι η προτύπωση της κοινής αναστάσεως ολοκλήρου του ανθρωπίνου γένους. Το εικονογραφικό θέμα της Έγερσης του αγίου Λαζάρου είναι παρμένο από την Ευαγγελική διήγηση (Ἰω. 11, 1-44) και η εικόνα παριστάνει τα εξής ιστορικά στοιχεία: Φαίνεται στο βάθος ο τάφος με τους ανθρώπους να αφαιρούν την πλάκα, ο Λάζαρος όρθιος τυλιγμένος με τα σάβανα, κάποιος να κρατάει τη μύτη του εξαιτίας της δυσοσμίας του νεκρού, άλλος να σηκώνει τη βαριά πλάκα, ο έκθαμβος λαός, οι μαθητές, οι δύο αδελφές Μάρθα και Μαρία να προσκυνούν και να φιλούν τα πόδια του Χριστού, και τέλος ο Ιησούς ως κυρίαρχο πρόσωπο και ως Κύριος της ζωής και του θανάτου, να απλώνει το χέρι και να προστάζει το: "Λάζαρε, δεῦρο ἔξω".
Άξια προσοχής είναι η στάση του αγίου Λαζάρου, που δεν είναι μια παθητική στάση. Τον βλέπουμε να σκύβει το κεφάλι προς τον Κύριο καταδεικνύοντας έτσι την υπακοή του αλλά και αυτή του φθαρτού σώματός του προς τον δημιουργό Του.

Στις αρχαιότερες εικόνες του αγίου Λαζάρου και ειδικότερα στην παράστασή του ως Επισκόπου (Τοιχογραφία Λαγουδερών - έτος 1192), έχει μία θλιμμένη έκφραση, ένα ασκητικό και ρυτιδωμένο πρόσωπο χωρίς γένια και μαλλιά. Η λαϊκή παράδοση πιστεύει ότι ο άγιος Λάζαρος, ως τετραήμερος νεκρός, είχε χάσει γένια και μαλλιά μέσα στον τάφο. Οι ίδιες παραδόσεις τον θέλουν σκυθρωπό και αγέλαστο μετά την ανάστασή του, πράγμα που οφειλόταν στα όσα είχε δει κατά την τετραήμερη παραμονή του στον Άδη.
Η θεολογική σημασία της εικονογραφικής σύνθεσης της εικόνας του αγίου Λαζάρου είναι πολύ σημαντική, διότι φανερώνει την ανεκτίμητη αξία και τη μοναδικότητα του ανθρωπίνου σώματος αλλά και την πίστη μας στο δόγμα της αναστάσεως των σωμάτων. Όπως ο Χριστός αναγνωρίσθηκε από τους μαθητές του εμφανιζόμενος μετά την Ανάστασή Του διατηρώντας επάνω Του τα στίγματα του Πάθους, έτσι και ο Λάζαρος φέρει τα σημάδια του θανάτου και δίδει την αδιάψευστη μαρτυρία του θαύματος της Αναστάσεως.

(Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “Παράκληση. Περιοδική
Ἔκδοση Ἱερᾶς Μητροπόλεως Λεμεσοῦ”, τεῦχος 77)