Ἑρμηνεία στὸ Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς τῶν Πατέρων τῆς Z΄ Οἰκουμ. Συνόδου ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ π. Αὐγουστῖνου ''ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ''

 

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ Ζ΄ ΟΙΚ. ΣΥΝΟΔΟΥ

Τίτ. 3, 8-15

 

Ἔργα καὶ ἔργα

«Πιστὸς ὁ λόγος˙ καὶ περὶ τούτων

βούλομαί σε διαβεβαιοῦσθαι, ἵνα

φροντίζωσι καλῶν ἔργων προΐστασθαι

οἱ πεπιστευκότες τῶ Θεῶ»

(Τίτ. 3, 8)

 

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ, ἀγαπητοί μου, προτρέπει σήμερα ὅλους τοὺς χριστιανούς, νὰ κάνουν καλὰ ἔργα. Καὶ ὄχι ἁπλῶς νὰ κάνουν καλὰ ἔργα, ἀλλὰ νὰ εἶνε πρῶτοι στὰ καλὰ ἔργα, παρακινῶντας σʼ αὐτὰ καὶ ἄλλους.

Ἀλλὰ ποιά, θὰ μὲ ῥωτήσετε, ποιά εἶνε τὰ καλὰ ἔργα; Ὁ κόσμος στὴν ἐποχή μας, ὅταν ἀκούση ἔργα, ἡ σκέψη του πηγαίνει σὲ ἔργα ποὺ κάνουν οἱ μηχανικοί, ἔργα ποὺ ἐξυπηρετοῦν κοινότητες καὶ δήμους καὶ ὅλο τὸ κράτος, ἔργα ὅπως τὰ λένε κοινωνικῆς, οἰκονομικῆς καὶ πολιτιστικῆς ἀναπτύξεως. Τέτοια ἔργα εἶνε τὰ γεφύρια, οἱ δρόμοι, οἱ σιδηροδρομικὲς γραμμές, τὰ ἐργοστάσια, τὰ τουριστικὰ κέντρα, οἱ πλάζ, τὰ ξενοδοχεῖα, τὰ σχολεῖα, τὰ νοσοκομεῖα καὶ ἄλλα. Τέτοια ἔργα γίνονται σʼ ὅλα τὰ κράτη. Τώρα δὲ τελευταῖα καὶ στὴν Ἑλλάδα, ποὺ τὴν εἶχαν ῥημάξει ἐσωτερικοὶ καὶ ἐξωτερικοὶ ἐχθροὶ καὶ δὲν εἶχαν ἀφήσει σχεδὸν τίποτε, παρατηρεῖται μιὰ μεγάλη δραστηριότητα γιὰ τέτοια ἔργα. Παντοῦ ἀκούγεται ὁ χτύπος τῶν μηχανημάτων. Νομίζει κανείς, πὼς ἡ Ἑλλάδα ἔγινε ἕνα ἀπέραντο ἐργοστάσιο. Χιλιάδες ἔργα, κοινοτικά, δημοτικὰ καὶ κρατικὰ γίνονται. Ἑκατομμύρια καὶ δισεκατομμύρια ξοδεύονται γιὰ τὴν κατασκευὴ τῶν ἔργων. Σὲ λίγα χρόνια, λένε οἱ είδικοί, ἡ Ἑλλάδα θὰ γίνῃ ἀγνώριστη. Ἐργοστάσια μεγάλα, δρόμοι εὐρύχωροι, πολυκατοικίες, λιμάνια καὶ ἀεροδρόμια θὰ δώσουν νέα ζωή.

* * *

Δὲν περιφρονοῦμε κʼ ἐμεῖς τὴν ἀξία τῶν ἔργων αὐτῶν˙ γιατὶ καὶ γεφύρια καὶ δρόμοι καὶ πλατεῖες καὶ ἐργοστάσια καὶ κατοικίες χρειάζονται. Ἀλλʼ ὅλα αὐτὰ τὰ ἔργα εἶνε φτειαγμένα ἀπὸ πέτρες, σίδερα καὶ τσιμέντο. Εἶνε φτειαγμένα ἀπὸ ὑλικὰ πράγματα, καὶ συνεπῶς ἡ ἀξία τους δὲν εἶνε τόσο μεγάλη ὅσο νομίζει ὁ κόσμος. Εἶνε ἔργα ποὺ μποροῦν νὰ καταστραφοῦν μέσα σὲ λίγες ὥρες – τί λέω; - μέσα σὲ λίγα λεπτά. Ἕνας σεισμὸς δυνατὸς φτάνει νὰ καταστρέψῃ μιὰ πόλι ποὺ ἔχει τὰ ὡραιότερα κτήρια, κτήρια, ποὺ χρειάστηκαν χιλιάδες ἐργάτες καὶ ξωδεύτηκαν ἑκατομμύρια γιὰ νὰ χτιστοῦν. Κι ἄν δὲν γίνῃ σεισμός, ὑπάρχει φόβος νὰ γίνῃ κάτι ἄλλο χειρότερο, χειρότερο ἀπὸ χίλιους σεισμούς˙ ὑπάρχει φόβος νὰ γίνῃ ἕνας πόλεμος. Πόλεμος ὄχι πιὰ μὲ τὰ παλιὰ ὅπλα, ἀλλὰ μʼ ἕνα νέο ὅπλο, τρομερὸ ὅπλο, ποὺ λέγεται ἀτομικὴ βόμβα. Λίγες τέτοιες βόμβες, λένε οἱ εἰδικοὶ τοῦ ἀτομικοῦ πολέμου, μποροῦν νὰ κάνουν ἐρείπια τὶς μεγαλύτερες πόλεις τῆς ἀνθρωπότητος...

Δὲν τὰ λέμε αὐτά, ἀγαπητοί μου, γιὰ νὰ σκορπίσουμε τὴ μελαγχολία, τὴν ἀπαισιοδοξία καὶ νὰ κάνουμε τοὺς ἀνθρώπους ἀπὸ τὸ φόβο τους νὰ σταυρώσουν τὰ χέρια καὶ νὰ ποῦνε˙ Ἀφοῦ σήμερα ἤ αὔριο θὰ γίνῃ καταστροφή, γιατί ἐγὼ νὰ κοπιάζω; γιατί νὰ καλλιεργῶ τὴ γῆ, νὰ φυτεύω δέντρα, νὰ χτίζω σπίτια κʼ ἐργοστάσια;... Ὁ σκοπὸς ποὺ γράφουμε αὐτὰ δὲν εἶνε νὰ σκορπίσουμε ἀπαισιοδοξία καὶ τὴν ἀπογοήτευσι˙ σκοπός μας δὲν εἶνε νὰ σταματήσουν τὰ ἔργα οἰκονομικῆς καὶ πολιτιστικῆς ἀναπτύξεως. Ὁ σκοπός μας εἶνε, νὰ καταλάβουμε ὅλοι, ὅτι ἡ ἀξία τῶν ἔργνω αὐτῶν εἶνε μικρή˙ γιατὶ εἶνε ἔργα, ὅπως εἴπαμε, ὑλικά, ποὺ ἀργὰ ἤ γρήγορα θὰ καταστραφοῦν καὶ δὲν θὰ μείνη τίποτε ἀπʼ αὐτά.

Πέρα ἀπʼ αὐτὰ τὰ ἔργα, ποὺ ὁ πολὺς κόσμος θαυμάζει, ὑπάρχουν κι ἄλλα ἔργα. Ἔργα πολὺ μεγάλης ἀξίας. Ἔργα, ποὺ δὲν φαντάζουν, ἀλλʼ ὅμως προσφέρουν ἀνεκτίμητη ὑπηρεσία στὸν κόσμο. Ἔργα, ποὺ φέρνουν πάνω τους τὴ σφραγῖδα τῆς αἰωνιότητος. Ἔργα θεϊκά, ποὺ ἐξυψώνουν τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν κάνουν νὰ μοιάζῃ μὲ τὸ Θεό. Ἔργα, ποὺ μποροῦν νὰ τὰ κάνουν κʼ οἱ πιὸ φτωχοὶ καὶ ἄσημοι ἄνθρωποι. Ἔργα, τέλος, ποὺ ἀξίζει νὰ λέγωνται «καλὰ ἔργα» (Τίτ. 3, 8).

Καλὰ ἔργα! Ἀλλὰ φαίνονται ὅσα λέμε γενικὰ καὶ ἀόριστα; Θέλετε νʼ ἀναφέρουμε μερικὰ καλὰ ἔργα, ποὺ ἐννοεῖ ὁ ἀπόστολος Παῦλος; Θʼ ἀναφέρουμε ἀπʼ τὴ σύγχρονη ζωή.

Σʼ ἕνα χωριὸ φτάνει ἕνας ξένος. Εἶνε χειμώνας˙ πέφτει χιόνι, κάνει κρύο φοβερό. Ὁ ξένος, ἄν μείνη ἔξω, κινδυνεύει νὰ πεθάνη. Ἄν τώρα ἕνα σπίτι ἀνοίξῃ καὶ δεχτῆ τὸν ξένο καὶ τὸν περιποιηθῆ, αὐτὴ ἡ πρᾶξις τῆς φιλοξενίας ἑνὸς ξένου καὶ ἀγνώστου ἀνθρώπου ποὺ ἔφτασε στὸ χωριὸ εἶνε ἔργο καλό.

Καλὰ ἔργα! Σὲ ἄλλο χωριὸ πέφτει στὸ κρεβάτι ἄρρωστος ἕνας ἄνθρωπος. Εἶνε ἡλικιωμένος καὶ ἔρημος. Συγγενεῖς δὲν ἔχει ἤ, ἄν ἔχη, τὸν ἄφησαν, πῆγαν στὰ ξένα καὶ ἔπαυσαν νὰ τὸν θυμοῦνται. Ὅσο καιρὸ ἦταν γερὸς δὲν εἶχε ἀνάγκη ἀπὸ βοήθεια καὶ περιποίησι˙ ἀλλὰ τώρα ποὺ ἔπεσε βαρειὰ ἄρρωστος στὸ κρεβάτι ποιός θὰ τὸν κοιτάξη; Μιὰ ὅμως σπλαχνικὴ γριὰ γυναίκα ἔρχεται καί, χωρὶς καμμιὰ πληρωμή, μῆνες τώρα τὸν περιποιεῖται αὐτή. Αὐτὸ ποὺ κάνει ἡ γυναίκα αὐτὴ εἶνα μιὰ πρᾶξις ἡρωϊκή, εἶνε ἕνα ἔργο καλό.

Καλὰ ἔργα! Σʼ ἕνα ἄλλο χωριὸ κάηκε ὁ ἀχυρώνας ἑνὸς πολὺ φτωχοῦ ἀνθρώπου, ὅπου εἶχε φυλαγμένο ἄχυρο καὶ τριφύλλι γιὰ τὰ ζῶα του, γιὰ τὸ γαϊδουράκι καὶ τὴν ἀγελάδα του. Ὁ ἄνθρωπος δὲν ἔχει λεφτὰ γιὰ νὰ χτίσῃ τὴν ἀποθήξη, οὔτε γιὰ νʼ ἀγοράσῃ ἄλλες μπάλλες χόρτο γιὰ τὰ ζῶα˙ καὶ ὁ χειμώνας ἔρχεται. Ἀλλὰ νά καὶ φτάνουν δυὸ καλοὶ γείτονες καὶ τοῦ λένε˙ «Μὴ στεναχωριέσαι. Ἐμεῖς θὰ σὲ βοηθήσουμε γιὰ νὰ χτίσῃς καὶ πάλι τὴν ἀποθήκη. Θὰ πᾶμε καὶ σʼ ἄλλα συγγενικά μας σπίτια καὶ θὰ παρακαλέσουμε νὰ δώσουν κι αὐτοὶ ἀπὸ μιὰ μπάλλα χόρτο». Καὶ νά, χάρι στὴν καλωσύνη τῶν δυὸ ἀνθρώπων νέα ἀποθήκη χτίστηκε, καὶ τὸ χορτάρι γιὰ τὰ ζῶα ἐξασφαλίστηκε, κι ὁ φτωχὸς διξάζει τώρα τὸ Θεὸ ποὺ ἔστειλε τοὺς καλοὺς αὐτοὺς ἀνθρώπους. Νά κι ἄλλο καλὸ ἔργο.

Καλὰ ἔργα! Θέλετε κʼ ἕνα ἀκόμη; Σʼ ἕνα ἄλλο χγριὸ ὁ ἄντρας, ὁ ἀρχηγὸς τῆς οἰκογενείας, σκοτώθηκε. Ἄφησε χήρα καὶ ὀρφανά. Τὰ χωράφια του μένουν ἀκαλλιέργητα. Ἀλλὰ νά κʼ ἔρχεται ἕνας, ποὺ χωρὶς καμμιὰ ἄμοιβὴ παίρνει τὸ τρακτέρ του, πηγαίνει στὸ χωράφι τῆς χήρας, τὸ καλλιεργεῖ καὶ τὸ σπέρνει.

Αὐτὴ ἡ βοήθεια πρὸς ἀδύνατα πλάσματα εἶνε ἕνα καλὸ ἔργο. Αὐτὸ τὸ καλὸ ἔργο, ποὺ τώρα στὴν ἐποχή μας γίνεται σπάνιο, στὰ παλιὰ τὰ χρόνια γινόταν συχνά. Οἱ χωρικοί μας πίστευαν στὸ Θεό, καὶ ἡ καρδιά τους ἦταν γεμάτη καλωσύνη. Κάθε Κυριακή, ὕστερα ἀπὸ τὴν ἐκκλησία, πήγαιναν στὰ κτήματα τῶν ὀρφανῶν καὶ τὰ καλλιεργοῦσαν˙ τὰ ἔσπερναν καὶ τὰ θέριζαν.

* * *

Ἀγαπητοί μου! Ὅλα αὐτὰ τὰ ἔργα ποὺ εἴπαμε φαίνονται στὰ μάτια τῶν ἀνθρώπων μικρὰ καὶ ἀσήμαντα, ἀλλʼ εἶνε ἔργα ποὺ στὰ μάτια τοῦ Θεοῦ ἔχουν τὴ μεγάλη τους ἀξία, καὶ σʼ αὐτοὺς ποὺ τὰ κάνουν ὁ Κύριος, ὅταν ἔρθῃ νὰ κρίνῃ ζῶντας καὶ νεκρούς, θὰ πῆ˙ «Δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου. Ἐπείνασα γάρ, καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην, καὶ συνηγάγετέ με, γυμνός, καὶ περιεβάλετέ με, ἠσθένησα, καὶ ἐπεσκέψασθέ με, ἐν φυλακῆ ἤμην, καὶ ἤλθετε πρός με» (Ματθ. 25, 34-36).

Ἔτσι ἀνταμείβει ὁ Κύριος τοὺς χριστιανοὺς ποὺ πιστεύουν καὶ κάνουν τὰ καλὰ ἔργα.

Ὅλοι λοιπόν, χριστιανοί μου, στὰ καλὰ ἔργα, τὰ ἔργα τοῦ Χριστοῦ!

 

Ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἐπισκόπου Αὐγουστῖνου Ν. Καντιώτου (Μητροπολίτου πρώην Φλωρίνης) ''ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ'', σελ. 232-237 (ἕκδοσις Γ΄ 2001).