ΚΥΡΙΑΚΗ ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΟΥ ΛΟΥΚΑ (Λκ 6,31-36) «Καὶ ἔσεσθε υἱοὶ τοῦ ὑψίστου»του Δημητρίου Π. Ρίζου Δρ Θεολογίας

 

Εἶπεν ὁ Κύριος», καὶ ἐμεῖς δώσαμε προσοχὴ καὶ τὸν ἀκούσαμε νὰ μᾶς λέγη˙

Ὅπως θέλετε νὰ σᾶς φέρωνται οἱ ἄνθρωποι, καὶ ἐσεῖς νὰ κάνετε σὲ αὐτοὺς τὸ ἴδιο. Καὶ ἐὰν ἀγαπᾶτε αὐτοὺς ποὺ σᾶς ἀγαποῦν, ποιὸ τὸ ὄφελος; Ἀφοῦ καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ ἀγαποῦν ὅσους τοὺς ἀγαποῦν. Καὶ ἐὰν κάνετε τὸ καλὸ σὲ αὐτοὺς ποὺ σᾶς κάνουν καλό, ποιὰ χάρι ἔχετε; Ἀφοῦ καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ τὸ ἴδιο κάνουν. Καὶ ἐὰν δανείζετε ἀπὸ ὅπου ἐλπίζετε νὰ κερδίσετε, ποιὰ χάρι ἔχετε; Ἀφοῦ καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ σὲ ἁμαρτωλοὺς δανείζουν γιὰ νὰ πάρουν πίσω τὰ ἴδια. Ἐσεῖς, ἀντίθετα, νὰ ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθρούς σας, κάνετε τὸ καλὸ καὶ νὰ δανείζετε, χωρὶς νὰ ἀπελπίζεσθε, καὶ θὰ εἶναι ἡ ἀμοιβή σας μεγάλη καὶ θὰ γίνετε παιδιὰ τοῦ Ὑψίστου, διότι αὐτὸς παρευρίσκεται καὶ στοὺς ἀχαρίστους καὶ στοὺς πονηρούς. Λοιπὸν νὰ γίνεσθε σπλαγχνικοί, ὅπως ἀκριβῶς καὶ ὁ Πατέρας σας εἶναι φιλεύσπλαγχνος.

Εἶπε καὶ ἄλλα ὁ Κύριος. Ἐδῶ ἔχομε μόνο ἕνα μέρος ἀπὸ τὴν μεγάλη διδασκαλία ποὺ ἔκανε στὸ Ὄρος. Καὶ στὸ σύντομο αὐτὸ κείμενο, μικρὸ μέρος θὰ πάρουμε. Μόνον τὴν ἀρχή. «Καὶ καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως». Νὰ, μόνο μία φρᾶσι ποὺ κλείνει μέσα της ὅλο τὸν νόμο, ὅλες τὶς διατάξεις συμπεριφορᾶς, ποὺ πρέπει νὰ ξέρη ὁ ἄνθρωπος, καὶ νὰ ἐφαρμόζη στὴν ζωή του, γιὰ νὰ εἶναι, ὅπως μᾶς θέλει ὁ Κύριος.

Κάποιοι τὴν φρᾶσι αὐτὴ τὴν ὀνόμασαν, «χρυσὸ κανόνα». Καὶ πραγματικὰ εἶναι καθαρός, πολύτιμος ὁδηγός, γιὰ μιὰ χριστιανικὴ ζωή. Ὅταν τραβᾶμε μὲ τὸ χέρι μας μία γραμμή, ποτὲ δὲν εἶναι ἴσια, δὲν καταφέρνομε νὰ κάνωμε ὁλόϊσια γραμμή. Ἂν ὅμως ἔχομε ὁδηγὸ τὸ χαράκι, τὸτε ἡ γραμμὴ εἶναι ἴσια τελείως. Καὶ στὴν πνευματική, τὴν χριστιανικὴ ζωή, γιὰ νὰ πορευώμαστε σωστά, σὲ ἴσιο δρόμο, χρειαζόμαστε ὁδηγό, χρειαζόμαστε χαράκι.

Ἕνα τέτοιο χαράκι μᾶς δίνει σήμερα τὸ εὐαγγέλιο. Εἶναι ὁδηγὸς σύντομος, ἁπλός, ὅλοι τὸν καταλαβαίνομε καὶ εὔκολα τὸν μαθαίνομε. Ἀντὶ νὰ ἔχομε ἕναν κατάλογο ἀπὸ διατάξεις, ποὺ δύκολα τὶς μαθαίνομε, ἔχομε μία μόνον διάταξι. Οἱ Ἑβραῖοι γιὰ τὸν νόμο εἶχαν ἑκατοντάδες διατάξεις, τόσες ποὺ ποτὲ κανένας δὲν μποροῦσε νὰ τὶς μάθη, καὶ ἄρα δὲν μποροῦσε νὰ τὶς ἐφαρμόση. Ὑπῆρχαν διατάξεις ποὺ καθορίζανε καὶ τὶς πιὸ μικρὲς λεπτομέρειες τῆς θρησκευτικῆς συμπεριφορᾶς.

Μὲ τὸ Εὐαγγέλιο τὰ πράγματα ἀλλάζουν. Ὁ Κύριος κινούμενος ἀπὸ φιλανθρωπία, γιὰ νὰ κάνη εὔκολο τὸν δρόμο μας, ἄφησε ἕναν κανόνα, ποὺ λέει ἁπλᾶ˙ Ὅπως θέλετε νὰ συμπεριφέρωνται σὲ σᾶς οἱ ἄνθρωποι, καὶ ἐσεῖς νὰ κάνετε τὸ ἴδιο σὲ αὐτούς. Μέτρο εἴμαστε ἐμεῖς, ὁ ἐαυτός μας, ποὺ τὸν ἀγαπᾶμε καὶ τὸν φροντίζομε. Ἔρχεται, γιὰ παράδειγμα, κάποιος πεινασμένος καὶ μοῦ ζητάει νὰ τοῦ δώσω ἕνα κομμάτι ψωμί. Ἐκείνη τὴν ὥρα δὲν ψάχνω νὰ βρῶ τί λέει ὁ νόμος νὰ κάνω, ἀλλὰ βάζω τὸν ἑαυτό μου στὴν θέσι του, καὶ λέω μέσα μου˙ Ἂν ζητιάνευα ἐγώ, ἀσφαλῶς θὰ ἤθελα νὰ μοῦ δώσουν. Ἔτσι αὐτομάτως ξέρω τί πρέπει νὰ κάνω. Αὐτὸ εἶναι ἕνα παράδειγμα, καὶ τέτοια παραδείγματα θὰ μπορούσαμε νὰ ἀραδιάσουμε πολλά, ἀπὸ τὶς πιὸ ἁπλὲς περιπτώσεις μέχρι καὶ τὰ πιὸ σοβαρά προβλήματα.

Ὁ χρυσὸς κανόνας δημιουργεῖ βεβαίως καὶ κάποιες ὑποχρεώσεις καὶ εὐθῦνες σὲ μᾶς. Ἕνας τόσο ἁπλὸς νόμος δὲν ἀφήνει περιθώρια σὲ κανέναν νὰ λέη˙ Δὲν ἤξερα. Δὲν ὑπάρχουν δικαιολογίες γιὰ νὰ μὴν εἴμαστε συνεπεῖς μὲ τὶς ἀρχὲς τῆς πίστεώς μας.

Ἀκόμα ὁ χρυσὸς κανόνας δείχνει τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν ἄνθρωπο. Σκεφθεῖτε γιὰ λίγο νὰ ἦταν ἀνάγκη νὰ ξέρωμε ὅλον τὸν νόμο. Ποιὸς θὰ μποροῦσε νὰ τὸν μάθη; Ἴσως αὐτοὶ ποὺ ξέρουν γράμματα. Καὶ οἱ ἄλλοι τὶ θὰ κάνουν; Εἶναι δίκαιο νὰ μποροῦν νὰ σώζωνται οἱ γραμματισμένοι καὶ μορφωμένοι καὶ νὰ μὴν μποροῦν νὰ σωθοῦν οἱ ὀλιγογράμματοι; Ὄχι. Γι’ αὐτὸ ὁ Θεός μας ὁ φιλάνθρωπος, ἔκλεισε σὲ μιὰ μόνο πρότασι ὅλο τὸν νόμο, ὥστε νὰ μποροῦν ὅλοι, σοφοὶ καὶ ἀγράμματοι, νὰ ἔχουν τὶς ἴδιες εὐθῦνες καὶ ὑποχρεώσεις. Νὰ μποροῦν νὰ ξέρουν ὅλοι τὰ καθήκοντα καὶ τὶς ὑποχρεώσεις τους.

Ὁ χρυσὸς κανόνας δὲν λέγει μόνον τὶ πρέπει νὰ κάνουμε, ἀλλὰ καὶ τὶ δὲν πρέπει νὰ κάνουμε. Κριτήριο εἶναι πάλι ὁ ἑαυτός μας. Τί δὲν θέλω νὰ μοῦ κάνουν, αὐτὸ δὲν πρέπει νὰ τὸ κάνω στοὺς ἄλλους. Δὲν θέλω νὰ μὲ κλέβουν; Δὲν πρέπει ἑπομένως νὰ κλέβω τοὺς ἄλλους. Δὲν θέλω νὰ μοῦ λένε ψέματα; Δὲν πρέπει νὰ λέω καὶ ἐγὼ στοὺς ἄλλους ψέματα. Εἶναι τόσο ἁπλᾶ!

Καὶ στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, πρὶν ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς χάριτος, ὑπῆρχε ὁ χρυσὸς κανόνας, ἀλλὰ σὲ ἀρνητικὴ διατύπωσι. Ἔλεγε˙ «Αὐτὸ ποὺ ἐσὺ μισεῖς , σὲ ἄλλον μὴ τὸ κάνης». Ἐδῶ στὸν παλαιὸ νόμο, ἐνῶ μὲ ἀπέτρεπε ἀπὸ τὸ κακὸ, δὲν ἔκαμνε λόγο γιὰ τὴν ὑποχρέωσι νὰ κάνω τὸ καλό. Δὲν ἄφηνε περιθώρια νὰ κάνω τὸ κακό. Ὁ Κύριος ὅμως, μὲ τὴν συμπλώρωσι τοῦ νόμου, ζητάει ὄχι μόνο νὰ μὴν κάνουμε τὸ κακὸ, ἀλλὰ καὶ νὰ κάνουμε ἐπὶ πλέον τὸ καλό.

Ὁ χρυσὸς κανόνας εἶναι ἀνάγκη νὰ γίνη πρᾶξι στὴν ζωή μας. Αὐτὸς νὰ ρυθμίζη τὴν ζωή μας, τὶς ἐνέργειές μας, τὰ λόγια μας, ὅλη μας τὴν συμπεριφορά. Καὶ πρέπει αὐτὸ νὰ γίνη, διότι αὐτὸ εἶναι καὶ τὸ συμφέρον μας. Μᾶς συμφέρει νὰ πορευώμαστε σύμφωνα μὲ τὸν χρυσὸ αὐτὸ νόμο τοῦ Θεοῦ, διότι θὰ γίνη καλύτερη ἡ ζωή μας ἐδῶ. Δὲν θὰ ὑπάρχει ἡ ἀδικία καὶ τὸ παράπονο, θὰ κυριαρχεῖ ἡ δικαιοσύνη καὶ ἡ ἰσότητα.

Τὸ συμφέρον εἶναι μεγαλύτερο ὅταν τὸ θέμα ἀναφέρεται στὴν ἄλλη ζωή. Καὶ γιὰ μᾶς, ποὺ θέλομε νὰ λεγώμαστε πιστοί, τὸ ζητούμενο δὲν εἶναι αὐτὴ ἡ ζωή, ἀλλὰ ἡ αἰώνια, ἡ ἄλλη ζωὴ ποὺ δὲν ἔχει τέλος. Καὶ τὸν νόμο του τὸν ἔδωσε ὁ Θεός, καὶ γιὰ τὴν ἐδῶ βεβαίως ζωή, καὶ ἡ ἐδῶ ζωὴ νὰ εἶναι σύμφωνη μὲ τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου, νὰ εἶναι ἁρμονική, εἰρηνική, ἀνθρώπινη καὶ μὲ καλοσύνη, ἀλλὰ τὸν ἔδωσε κυρίως γιὰ τὴν ἀπόκτησι τῆς ἄλλης, στὸν οὐρανό. Ἐπειδὴ δὲ «ὁ Θεὸς πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι», θέλει ὅλοι οἱ ἄνθωποι νὰ σωθοῦν, γι’ αὐτὸ ἐδωσε ἁπλὸ νόμο, γιὰ νὰ μποροῦν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, ἐφαρμόζοντάς τον, νὰ σωθοῦν. Τώρα δικαιολογίες δὲν ὑπάρχουν, ὅποιος θέλει μπορεῖ. Ἀρκεῖ νὰ θέλωμε. Ἀμήν.