ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2020 (ΙΙΙ) του Δημητρίου Π.Ρίζου Δρ Θεολογίας

  

  Γνωρίσαμε τὴν ἀναφορὰ τοῦ εὐαγγελιστοῦ Ματθαίου γιὰ τὴν Γέννησι τοῦ Κυρίου μας. Θὰ συνεχίσουμε μὲ τὴν ἀναφορὰ τοῦ εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ.

Μόνον ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς διατηρεῖ πληροφορίες σχετικὰ μὲ τὴν γέννησι καὶ τὴν παιδικὴ ἡλικία τοῦ Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, ἀλλὰ καὶ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καὶ ἀφοῦ δόθηκε τὸ ὄνομα στὸν Ἰωάννη καὶ ἔγινε ἡ περιτομή του, συμπλήρωσε ὁ Λουκᾶς μὲ συντομία, ὅτι τὸ παιδὶ μεγάλωνε κάτω ἀπὸ τὴν χάρι τοῦ ἁγίου Πνεύματος καὶ ζοῦσε στὴν ἔρημο μέχρι τὴν ὥρα, ποὺ ἄρχισε τὸ κήρυγμα στὴν ἔρημο τοῦ Ἰορδάνου.

Κατὰ τὸν καιρὸ αὐτό, μὲ αὐτοκράτορα τὸν Αὔγουστο Καίσαρα, βγῆκε τὸ διάταγμα γιὰ τὴν γενικὴ ἀπογραφὴ σὲ ὅλη τὴν Ρωμαϊκὴ αὐτοκρατορία.

Γιὰ τὴν ἀπογραφὴ ἔπρεπε νὰ πάη ὁ καθένας «εἰς τὴν ἰδίαν πόλιν». Ἔτσι ὁ Ἰωσὴφ ἀπὸ τὴν Ναζαρὲτ τῆς Γαλιλαίας, ἀνέβηκε στὴν Ἰουδαία, στὴν πόλι τοῦ Δαβίδ, τὴν πατρίδα του, ποὺ λέγεται Βηθλεέμ, ἐπειδὴ ὁ Ἰωσὴφ καταγόταν ἀπὸ τὴν πατριὰ τοῦ Δαβίδ, γιὰ νὰ κάνη ἐκεῖ τὴν ἀπογραφή του μαζὶ μὲ τὴν Μαριὰμ, τὴν γυναίκα ποὺ ἦταν μνηστευμένη μὲ αὐτόν, καὶ ἡ ὁποία ἦταν τότε ἐγκυμονοῦσα.

Συνέβη τότε καὶ συμπληρώθηκαν οἱ ἡμέρες τῆς ἐγκυμοσύνης καὶ ἔπρεπε νὰ γεννήση. Καὶ γέννησε τὸν υἱό της τὸν πρωτότοκο, καὶ τὸν σπαργάνωσε καὶ τὸν ἀνέκλινε στὴν φάτνη, διότι δὲν βρῆκαν μέρος στὸ πανδοχεῖο. Ἦταν ὅλα πλήρη λόγω τῆς ἀφίξεως πολλῶν γιὰ τὴν ἀπογραφή.

Στὴν ἴδια ἐκείνη περιοχὴ ἦσαν ποιμένες ποὺ ἔμενα στοὺς ἀγρούς, καὶ μὲ τὴν σειρὰ τους φύλαγαν κατὰ τὴν νύχρα ἄγρυπνοι τὰ ποίμνιά τους. Καὶ ξαφνικὰ τοὺς παρουσιάσθηκε ἄγγελος Κυρίου, καὶ τοὺς περικύκλωσε δόξα Κυρίου, φῶς ὑπέρλαμπρο, καὶ τοὺς προκλήθηκε μεγάλος φόβος ἀπὸ αὐτὰ ποὺ ἀντίκρυσαν.

Ὁ ἐμφανισθεὶς ὅμως Ἄγγελος τοὺς εἶπε· Μὴ φοβόσαστε, διότι σᾶς φέρνω εὐχάριστη ἀγγελία μεγάλης χαρᾶς, γιὰ ὅλο τὸν λαό, γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Ἡ χαρούμενη ἀγγελία εἶναι ὅτι γεννήθηκε σήμερα γιὰ σᾶς Σωτήρας, καὶ αὐτὸς εἶναι ὁ Χριστὸς Κύριος στὴν πόλι τοῦ Δαβίδ. Γιὰ νὰ βεβαιωθῆτε ὅτι εἶναι ἀλήθεια αὐτὸ τὸ μήνυμα, νά, τὸ σημάδι. Θὰ βρῆτε βρέφος σπαργανωμένο, νὰ βρίσκεται στὴν φάτνη. Καὶ ξαφνικὰ μαζὶ μὲ τὸν Ἄγγελο ἐμφανίσθηκε πολυάριθμη στρατιὰ οὐρανίων Ἀγγέλων, ποὺ ὑμνοῦσε τὸν Θεὸ καὶ ἔλεγε· «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνῃ, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία».

Ὅταν οἱ Ἄγγελοι ἔφυγαν ἀπὸ τοὺς ποιμένες καὶ  χάθηκαν στὸν οὐρανό, οἱ ἄνθρωποι οἱ ποιμένες εἶπαν μεταξύ τους· Ἂς πᾶμε μέχρι τὴν Βηθλεὲμ νὰ δοῦμε τὴν ἀλήθεια τῶν λόγων γιὰ τὸ γεγονός, τὸ ὁποῖο φανέρωσε σὲ μᾶς ὁ Κύριος. Καὶ πῆγαν βιαστικά, καὶ βρῆκαν πράγματι καὶ τὴν Μαριὰμ καὶ τὸν Ἰωσήφ, καὶ τὸ βρέφος νὰ βρίσκεται στὴν φάτνη. Εἶδαν καὶ βεβαιώθηκαν γιὰ τὴν ἀλήθεια τῶν ὅσων τοὺς εἶπε ὁ Ἄγγελος σχετικὰ μὲ αὐτὸ τὸ παιδί. Οἱ ποιμένες οἱ ἴδιοι θαύμασαν γιὰ ὅσα ἄκουσαν καὶ εἶδαν. Αὐτὰ ὅμως δὲν τὰ κράτησαν μυστικά, ἀλλὰ τὰ διαλάλησαν, ἔγιναν κήρυκες τῆς Γεννήσεως τοῦ Μεσσίου, καὶ ὅλοι, ὅσοι ἄκουσαν ὅσα τοὺς διηγήθηκαν οἱ ποιμένες, θαύμασαν γιὰ τὰ λόγια τους.

Ἡ Μαριὰμ ἔβαλε στὴν καρδιά της ὅλα τὰ λόγια, καὶ τὰ κρατοῦσε στὴν μνήμη της, καὶ τὰ συνδύασε μὲ ὅσα ἄκουσε ἀπὸ τὸν Ἄγγελο κατὰ τὴν ὥρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ.

Οἱ ποιμένες ἐπιστρέψανε στὰ ποίμνιά τους δοξάζοντες καὶ ὑμνοῦντες τὸν Θεό, γιὰ ὅλα ὅσα ἄκουσαν καὶ εἶδαν καὶ ἦταν αὐτὰ σύμφωνα μὲ ὅσα τοὺς εἶπε ὁ Ἄγγελος.

 

Αὐτὴ εἶναι ἡ διήγησις ἀπὸ τὸν εὐαγγελιστὴ Λουκᾶ, σύντομη, περιεκτική, ἁπλή, ἀληθινή. Ἐμεῖς ἔχομε τὴν δυνατότητα νὰ διασαφίσωμε κάποια σημεῖα. Καὶ πρέπει νὰ τὸ κάνωμε γιὰ νὰ μὴ μᾶς μένουν ἀπορίες.

1. Γενικὸς κανόνας γιὰ ὅλη τὴν Ἀγία Γραφή. Ἡ Ἁγία Γραφὴ εἶναι γραμμένη χωρὶς ἴχνος συναισθηματισμοῦ. Καταγράφει γεγονότα χωρὶς νὰ παρασέρνη τὸν ἀναγνώστη σὲ σύμπάθειες ἢ ἀντιπάθειες. Δὲν ἔχει σκοπὸ νὰ μᾶς κάνει νὰ συγκινηθοῦμε. Ἡ συγκίνησις εἶναι γιὰ τὰ κοσμικά. (Γιὰ τὰ θεῖα, αὐτὸ ποὺ θέλομε εἶναι ἡ κατάνυξις, ἀλλὰ γι’ αὐτὸ τὸ θέμα θὰ μιλήσουμε ἄλλη φορά). Καταγράφεται ἡ ἀλήθεια μόνον. Ἐδῶ παράδειγμα γιὰ τὴν γέννησι τοῦ Χριστοῦ, ἕνα τόσο σημαντικὸ γεγονός, μοναδικό, ἀνεπανάληπτο, κοσμοσωτήριο, προφητευμένο, ἀναμενόμενο ἀπὸ Ἰουδαίους καὶ Ἐθνικούς, ὁ εὐαγγελιστὴς περιορίζεται στὴν φρᾶσι· Καὶ ἔτεκε τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον, καὶ ἐσπαργάνωσεν αὐτὸν καὶ ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν τῇ φάτνῃ, διότι οὐκ αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι.

2. Ἡ ἀπογραφή, ἡ καταγραφὴ ὅλων τῶν πολιτῶν στὸν  τόπο τῆς καταγωγῆς τους, γιὰ τὰ χρόνια ἐκεῖνα δὲν ἦταν εὐχάριστο γεγονὸς γιὰ τοὺς πολῖτες, διότι ἀπογραφὴ σημαίνει φορολογία. Τὸ κράτος, καὶ ἐδῶ εἶναι ἡ ρωμαϊκὴ αὐτοκρατορία, γιὰ νὰ γνωρίζη ἀριθμητικὰ τὸ ἀνθρώπινο δυναμικὸ της, κατὰ καιροὺς διατάζει νὰ γίνη ἀπογραφή. Ὅλοι ὅσοι καταγραφοῦν πλέον φορολογοῦνται ἀνάλογα μὲ τὴν ἀσχολία τους καὶ τὸ εἰσόδημά τους. Ἡ συγκεκριμένη ἀπογραφή, τὸ γράψαμε καὶ ἄλλοτε, καταγράφει τὸν Ἰησοῦ Χριστό ὡς ἱστορικό, πραγματικὸ πρόσωπο. Μόνο ἄσχετοι ἢ κακόβουλοι ἀρνοῦνται τὸ πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ καὶ τὸ παρουσιάζουν ὡς μυθολογικὸ καὶ μὴ πραγματικό.

Ἀκόμα, ἡ ἀπογραφή ἔγινε ἡ ἀφορμὴ νὰ ἀνεβῆ ὁ Ἰωσὴφ καὶ ἡ Μαριὰμ στὴν Βηθλεέμ, τότε ἀκριβῶς ποὺ ἦταν ἡ ὥρα τοῦ τοκετοῦ. Ἦταν ἑπομένως στὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ. Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι πιστὸς καὶ τίποτε δὲν μένει ἀπραγματοποίητο. Τίποτε δὲν διαψεύδεται ἀπὸ ὅσα γράφηκαν στὶς προφητεῖες. Ἡ προφητεία τοῦ Μιχαία ὁρίζει ὡς τόπο γεννήσεως τοῦ Μεσσίου τὴν Βηθλεέμ. Στὴν Βηθλεὲμ ἔπρεπε νὰ βρεθῆ ὁ Ἰωσὴφ καὶ ἡ Μαριὰμ τὴν ὥρα τοῦ τοκετοῦ, καὶ ἡ ἀπογραφὴ τοὺς ἔφερε στον προφητευμένο τόπο, τὴν κατάλληλη ὥρα.

3. Δημιουργεῖται ἕνα πρόβλημα μὲ τὴν ἀναφερομένη μνηστεία. Ἡ ἐγκυμοσύνη τῆς Μαριὰμ εἶναι ἕνα ὑπερφυσικὸ θέμα. Θαῦμα ἀνεξήγητο γιὰ τὸ μυαλὸ τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτὸ δὲν μπορεῖ νὰ τὸ δεῖ ὁ ἄνθρωπος. Γιὰ τὰ μάτια ὅμως τοῦ κόσμου πρέπει νὰ φαίνεται ἡ Μαριὰμ ὡς γυναίκα τοῦ Ἰωσήφ, διότι κατὰ τὸν νόμο ἡ εγκυμονοῦσα ἐκτὸς γάμου πρέπει νὰ λιθοβολιθῆ. Ἂν δὲν ὑπῆρχε τὸ κάλυμμα μὲ τὴν φαινομενικὴ μνηστεία, θὰ ἔμπαινε σὲ κίνδυνο θανάτου ὁ Χριστός, προτοῦ ἀκόμα γεννηθῆ. Τὴν ἀπορία τοῦ Ἰωσὴφ γιὰ τὴν ἐγκυμοσύνη τῆς Μαριάμ, ποὺ σκέφθηκε νὰ τὴν διώξη, ἀλλὰ μυστικὰ ἐπειδὴ ἦταν δίκαιος, τὴν ἔλυσε Ἄγγελος Κυρίου, καὶ ἔγινε δεκτὸ τὸ θαῦμα, καὶ ἔτσι ἔγινε ὁ Ἰωσὴφ ὁ φύλακας προστάτης τῆς Μαριὰμ καὶ τοῦ Ἰησοῦ.

4. Τὰ ρήματα ἔτεκε, ἐσπαργάνωσεν, ἀνέκλινε, εἶναι ἀποκαλυπτικὰ. Δείχνουν ὅτι γέννησε ἡ Μαριὰμ μόνη της χωρὶς τὴν συμπαράστασι καὶ βοήθεια ἀπὸ μαῖες. Παραδοσιακὰ λέγεται ὅτι ὅσο ὁ Ἰωσὴφ βρισκόταν σὲ ἀναζήτησι μαίας, ἡ Μαριὰμ γέννησε, φάσκιωσε καὶ ἀνέκλινε τὸ νήπιο στὴν φάτνη. Ἡ Μαριὰμ λύνει τὴν κατάρα τῆς Εὔας, μὲ τὸν ἀνώδυνο τοκετό της. Αὐτὸ εἶναι ἄλλο θαῦμα, ἄφραστο τὸ λέγει ἡ Ἐκκλησία. Παραπέμπω στὸ τροπάριο· «Ἡ μόνη ἁγνὴ καὶ ἄχραντος Παρθένος, ἡ Θεὸν ἀφράστως κυήσασα…». Ἀφράστως, δηλ. δὲν ὑπάρχουν λόγια ποὺ νὰ μποροῦν νὰ περιγράψουν τὸ γεγονὸς.

5. Μέχρι ἐδῶ δὲν ἔχομε πληροφορία γιὰ τὸν χῶρο τῆς γεννήσεως. Μόνο ἀπὸ τὴν λέξι «φάτνη», ποὺ εἶναι η κατασκευὴ σὲ σταῦλο γιὰ νὰ μπαίνη ἡ τροφὴ τῶν σταυλιζομένων ζώων, συμπεραίνομε ὅτι ἡ Γέννησις τοῦ Χριστοῦ ἔγινε σὲ σταῦλο.

6. Οἱ ποιμένες εἶναι αὐτοὶ ποὺ εἶχαν τὴν μοναδικὴ εὐλογία μέσα στὴν ἡσυχία τῆς νύκτας νὰ δεχθοῦν ἀγγελικὴ ἐπίσκεψι καὶ νὰ εἶναι οἱ πρῶτοι ποὺ δέχθηκαν τὸ χαρούμενο μήνυμα τῆς ἐλεύσεως τοῦ λυτρωτοῦ. Χαρά μεγάλη γιὰ ὅλο τὸν κόσμο ἡ Γεννησις τοῦ Χριστοῦ σύμφωνα μὲ τὸν Ἄγγελο. Δὲν εἶναι τυχαῖο ὅτι στὰ Μοναστήρια γίνονται νύκτα οἱ ἀκολουθίες. Ἡ ἡσυχία τῆς νύκτας εἶναι τὸ περιβάλλον τῶν θείων ἀποκαλύψεων, τῆς ἐπικοινωνίας τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸ θεῖο.

Ἡ Άγγελοφάνεια τοὺς κατέπληξε. Πρῶτα τοὺς φόβησε, ἀλλὰ μετὰ τοὺς γέμισε χαρὰ καὶ ἀγαλλίασι. Τὸ θαῦμα εἶναι ἀτέλειωτο. Οἱ Ἄγγελοι μᾶς δίδαξαν ἕναν οὐράνιο, ἀγγελικὸ ὕμνο τό· «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνῃ, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία».

Ὁ ἐνθουσιασμὸς τῶν ποιμένων τοὺς ἔκανε κήρυκες τοῦ θαυμαστοῦ γενονότος. Ἀπὸ τοὺς ποιμένες, τοὺς αὐτόπτες καὶ αὐτηκόους μάρτυρες τοῦ Νεογέννητου, πληροφορηθήκαμε ὅλοι τὸ μεγάλο γεγονός.

7. Τελευταῖο, γιὰ νὰ μὴ σᾶς κουράζω. Ἡ ἀπέραντη καὶ θεία ταπείνωσις τῆς Μαριάμ (Μαριὰμ εἶναι τὸ ἑβραϊκὸ ὄνομα τῆς Παναγίας. Στὰ ἑλληνικὰ δὲν ἔχομε κατάληξι  -αμ, ἔτσι, μεταφερμένο στὰ ἑλληνικά, γίνεται Μαρία) εἶναι ἔκδηλη. Σημειώνει ὁ εὐαγγελιστὴς ὅτι τὰ καταπληκτικὰ γεγονότα, τῆς ὑπερφυσικῆς ἐγκυμοσύνης, τοῦ ἄφραστου τοκετοῦ, τῆς καταπληκτικῆς Ἀγγελοφάνειας, τῆς οὐρανίας μελωδίας, τῆς παρουσίας τῶν πρώτων ἐπισκεπτῶν της, τῶν ποιμένων, κτλ. φαίνεται νὰ τὴν ἀφήνουν ἀδιάφορη. Ὄχι, ἀλλὰ τὸ μεγαλεῖο τῶν θαυμάτων εἶναι ὑπόθεσις καρδιᾶς. Καὶ ὅλα ὅσα ζῆ ἡ Μαριὰμ παιδιόθεν εἶναι κρυμμένα μέσα στὴν καρδιά της. Δὲν ἐκφράζεται, δὲν λαλεῖ, ὅμως βλέπει, ἀκούει καὶ θησαυρίζει στὴν καρδιά της τὰ οὐράνια βιώματα.