ΤΟ ΣΑΡΑΝΤΑΛΕΙΤΟΥΡΓΟ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ-19. Ὁ κανόνας τῆς ἀγάπης, Αρχιμανδρίτου Σεβαστιανού Δ. Τοπάλη

 

Κ

άποια μέρα ἕνας ἀδελφὸς ἦρθε στὸ ἀσκηταριὸ ἑνὸς ἁγίου γέροντα, γιὰ νὰ μιλήσει καὶ νὰ παρηγορηθεῖ. Μίλησαν πολὺ καὶ τοὺς πῆρε τὸ βράδυ. Κι ὅταν ἔφευγε ὁ ἀδελφὸς ἔκανε βαθειὰ μετάνοια στὸν Γέροντα καὶ τοῦ ζητοῦσε συγχώρηση γιὰ τὸν χρόνο ποὺ τοῦ ἔφαγε ἀπὸ τὸν κανόνα καὶ τὸ τυπικὸ τῆς προσευχῆς του. Καὶ τότε ὁ Γέροντας τοῦ ἀπάντησε βαθιὰ πολὺ βαθιὰ μέσα ἀπὸ τὴν καρδιά του «γιὰ μένα ὁ δικός μου ὁ κανόνας εἶναι πῶς νὰ ἀναπαύσω τὴν ψυχή σου καὶ νὰ σὲ στείλω πίσω στὸ κελί σου εἰρηνικό».

Κι αὐτὸς ὁ Γέροντας εἶχε μεγάλη ἀγάπη καὶ δὲν εἶχε τὸν ὕπουλο καὶ δόλιο πνευματικὸ ἐγωισμὸ νὰ βλέπει πρῶτα τὸν ἑαυτό του καὶ τὴν δική του πνευματικὴ καλοπέραση καὶ ἄνεση… καὶ οὔτε ἦταν κολλημένος στὴν τυπικὴ ἀκρίβεια τῆς τέλεσης τῶν ἀκολουθιῶν μὲ τὴν φαρισαϊκὴ αἴσθηση τῆς ἁγιότητος. Πρῶτα ἔβαζε τὴν ἀγάπη καὶ τὴν βοήθεια τοῦ ἀδελφοῦ του καὶ μετὰ τὸν ἑαυτό του.

Ἡ ἀγάπη εἶναι τὸ χρέος τὸ ἀνεξόφλητο πρὸς ὅλους τοὺς ἀδελφούς μας. Εἶναι, ὅμως, καὶ ἡ ποικιλόμορφη στὴν προσφορά της ἀρετή, σὰν νὰ εἶναι φῶς ἀπ’ τὸν οὐρανὸ ποὺ διαχέεται μέσα ἀπὸ πρίσμα μὲ τὰ γλυκύτατα χρώματα τῆς ἴριδος. Καὶ ἡ ἀγάπη, γιὰ νὰ εἶναι ἀληθινὴ θέλει νὰ στηρίζεται πάνω στὴν θυσία καὶ τὴν ἀφοσίωση καὶ τὴν ἀλήθεια. Ἔρχεται ὅμως πολὺ διεκδικητικὸς ὁ προσωπικὸς χρόνος τοῦ ἀνθρώπου, ποὺ εἶναι τόσο πολύτιμος γιὰ μία ἐσωτερικὴ ἀπόλαυση καὶ πνευματικὴ πανδαισία προσευχῆς.

Πολλὲς φορὲς ὅμως ἔρχεται ἡ ἀγάπη νὰ διεκδικήσει πολὺ ἔντονα τὸν χρόνο μας καὶ τὴν θυσία μας καὶ νὰ μᾶς κλέψει τὸν χρόνο τῆς προσευχῆς. Ἄραγε, ποιό εἶναι πιὸ μεγάλο πνευματικὸ μέγεθος; Ἡ προσευχὴ ἢ ἡ ἀγάπη; Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη ποτίζεται καὶ τρέφεται ἀπὸ τὴν προσευχὴ καὶ ἡ ἀγάπη εἶναι καὶ μία ἄλλου εἴδους προσευχή. Ὅμως, ἡ προσευχὴ μπαίνει δεύτερη, ὅταν πρέπει νὰ στηρίξουμε μὲ λόγο καὶ μὲ ἔργο τοὺς ἀδελφούς μας. Οἱ ἀσκητὲς τῆς προσευχῆς καὶ τῆς σιωπῆς καὶ τῆς μόνωσης σταματοῦσαν τὴν προσευχή τους, ὅταν ἄκουγαν χτύπο στὴν πόρτα τοῦ κελιοῦ τους… καὶ ἔτρεχαν νὰ ἀνοίξουν γιὰ νὰ ἀκούσουν καὶ νὰ μιλήσουν καὶ νὰ μοιραστοῦν τὸν Θεὸ καὶ τὴν ἀγάπη μὲ τὸν ἀδελφό τους.

Ὁ πόθος καὶ ἡ προθυμία γιὰ νὰ δώσεις ἢ γιὰ νὰ γίνεις στόμα Χριστοῦ γιὰ τὴν παρηγοριὰ καὶ ἐνίσχυση τοῦ ἀδελφοῦ σου θέλουν πολλὴ ταπείνωση κι ἀγάπη. Εἶναι τόσο εὔκολο νὰ παίρνεις τὸ πρόσωπο τοῦ διδασκάλου καὶ νὰ διδάσκεις καὶ νὰ παρηγορεῖς τὸν ἄλλον γι’ αὐτὰ ποὺ ἐσὺ δὲν ἔζησες καὶ οὔτε πέρασες καὶ οὔτε κάηκες καὶ νὰ νομίζεις καὶ νὰ θεωρεῖς πὼς κάτι ἔδωκες. Καὶ τὶ τραγικό!... Καὶ ἀγάπη εἶναι νὰ μπορεῖς νὰ ἀκοῦς καὶ νὰ σιωπᾶς. Εἶναι πιὸ μεγάλη ἀγάπη νὰ ξέρεις πότε νὰ μιλήσεις καὶ νὰ πεῖς λόγο ποὺ βγαίνει μέσα ἀπὸ τὴν καρδιὰ μετὰ ἀπὸ γλυκεία καὶ μυστικὴ προσευχή. Καὶ εἶναι τόσο ὄμορφο νὰ ἀκοῦς καὶ νὰ κάνεις προσευχὴ τὴν ὥρα ποὺ σοῦ λέγει ὁ ἀδελφὸς τὸν πόνο του καὶ τὴν ἀγωνία του. Μία ἀδημονία καὶ μία βιασύνη ξεπηδοῦν ἀπὸ τὸν ὑπερφίαλο ἑαυτό μας γιὰ νὰ διακόψουμε τὸν ἄλλο καὶ νὰ τὸν διδάξουμε καὶ νὰ τὸν φωτίσουμε καί… νὰ βιαστοῦμε γιὰ τὶς ἄλλες δουλειὲς καὶ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ περιμένουν. «Θέλει καρδιὰ νὰ ἀγαπᾶς, γιὰ νὰ μπορεῖς νὰ ἀκοῦς, γιὰ νὰ καταλαβαίνεις…». Κι ὅταν κανεὶς μπορεῖ ν’ ἀκούει, τότε μπορεῖ καὶ νὰ παρηγορήσει. Καὶ ὁ λόγος μὲ ἕναν ἀδελφὸ θέλει μεγάλη θυσία χρόνου καὶ κατάθεση ψυχῆς. Εἶναι ὁ Θεὸς ποὺ βλέπει τὴν ἀγάπη σου καὶ βοηθᾶ γιὰ τὴν ὑπέρβαση τῆς κούρασης καὶ τὴν ὑπομονὴ τοῦ χρόνου καὶ τὴν κατάθεση τῆς προσευχῆς καὶ τοῦ λόγου. Μιλᾶ ὁ Ἴδιος ὁ Χριστὸς μέσα ἀπὸ τὸ στόμα σου καὶ ἐμφυσᾶ πνοὴ ζωῆς.

Μεγάλος εἶναι ὧρες - ὧρες ὁ πειρασμὸς τῆς ἀγάπης. Νὰ διαθέτει κανείς συνεχῶς τὴν καρδιά του καὶ τὸν χρόνο του γιὰ τὴν παράκληση τῶν ἀδελφῶν καὶ τὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ μὴ βρίσκει χρόνο γιὰ τὴν δική του ἀνανέωση καὶ πνευματικὴ περισυλλογὴ καὶ προσευχή. Καὶ ἔρχεται σκληρὴ αὐτὴ ἡ γκρίνια καὶ ἡ ἀπαίτηση γιὰ προσωπικὸ χρόνο. Κι ὅμως, δὲν εἶναι προσευχὴ καὶ τὸ μοίρασμα τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ ἱερὴ συνομιλία μὲ τὸν ἀδελφό; Ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος σὲ ἐξομολογητικὲς ἐκρήξεις τῆς καρδιᾶς του ἔλεγε: « Τὸ σπίτι μου καὶ ἡ ἐρημιὰ γνωρίζουν πολὺ καλὰ τὰ δάκρυα ποὺ χύνω γιὰ σᾶς. Πιστέψτε με ἔχω ἀπελπισθεῖ γιὰ τὴν δική μου σωτηρία. Κλαίγοντας γιὰ τὰ δικά σας δὲν μοῦ μένει χρόνος νὰ πενθήσω γιὰ τὰ δικά μου, ἔτσι σᾶς νιώθω ὅλους. Καὶ ἂν σᾶς βλέπω νὰ προοδεύετε, δὲν μπορῶ νὰ σκεφθῶ τὰ δικά μου ἁμαρτήματα ἀπὸ τὴν χαρὰ γιὰ σᾶς, καὶ ἂν σᾶς δῶ νὰ μὴν προοδεύετε, πάλι ἀπὸ ἀθυμία βάζω στὴν ἄκρη τὰ δικά μου. Ἔτσι, λοιπὸν, εἶμαι χαρούμενος μὲν μὲ τὰ δικά σας τὰ καλά, ἀκόμη κι ἂν μύρια κακὰ ἔχω προσωπικά, εἶμαι σκυθρωπὸς δὲ μὲ τὰ δικά σας λυπηρά, ἀκόμη κι ἂν ἔχω μύρια προσωπικὰ κατορθώματα». Καὶ ξεσποῦσε σὲ μία γλυκύτατη ἀγάπη γιὰ ὅλους: «Ὑμεῖς ἐμοὶ πολῖται, ὑμεῖς ἐμοὶ πατέρες, ὑμεῖς ἐμοὶ ἀδελφοί, ὑμεῖς ἐμοὶ τέκνα, ὑμεῖς ἐμοὶ μέλη, ὑμεῖς ἐμοὶ σῶμα, ὑμεῖς φῶς μᾶλλον δὲ καὶ τοῦ φωτὸς τούτου γλυκύτεροι».

Ὁ καθένας μας στεκόμαστε στὸν τόπο τοῦ Θεοῦ, ὅταν ὁ διπλανός μας ζητᾶ λόγο γιὰ νὰ ἀναστηθεῖ καὶ νὰ ξεδιψάσει. Καὶ στὴν προσευχὴ δὲν νιώθουμε πὼς τὸν Θεὸ τὸν ἀπασχολοῦμε ἢ τὸν κουράζουμε μὲ τὸ νὰ τοῦ λέμε πολλὰ καὶ νὰ τοῦ κλαῖμε καὶ νὰ τὸν φορτώνουμε. Ξέρουμε πὼς εἶναι πάντα ἐκεῖ καὶ μᾶς ἀκούει. Ἔτσι, μᾶς θέλει καὶ ἐμᾶς ὁ Κύριος σὲ μία ἀντίστοιχη προθυμία καὶ διάθεση χρόνου καὶ κατάθεση καρδιᾶς γιὰ τοὺς ἀδελφούς. Ὅπως ἔλεγε ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος «γίνε ἐσὺ ὁ Θεὸς στὸν διπλανό σου μιμούμενος τὴν ἀγάπη Του».

Καὶ ἔσκυβα καὶ προσευχόμουν γι’αὐτὴν τὴν ἀ γάπη…

Από το βιβλίο: ΤΟ ΣΑΡΑΝΤΑΛΕΙΤΟΥΡΓΟ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

Μια ιστορία και ένας λόγος στην κάθε μέρα του Σαρανταλείτουργου.

Αρχιμ. Σεβαστιανού Τοπάλη

Αμύνταιο 2018

Δ' Εκδοση