Σάββατο 6 Δεκεμβρίου 2025

Ερμηνευτικό σχόλιο στο αποστολικό ανάγνωσμα της Κυριακής 7.12.25 [ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΣΤ΄, (Ἐφ 5,8-19) ]

    

Από τον κ. Δημήτριο Ρίζο *


«Βλέπετε πῶς ἀκριβῶς περιπατεῖτε, μὴ ὡς ἄσοφοι, ἀλλ’ ὡς σοφοί, ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσι». 

Στὴν πρὸς Ἐφεσίους ἐπιστολὴ ὁ ἀπόστολος Παῦλος κάνει μία σύγκρισι τῆς χριστιανικῆς ζωῆς μὲ τὰ ἤθη τῶν εἰδωλολατρῶν. 

Καὶ δίνει ὁδηγίες γιὰ τὸ πῶς πρέπει νὰ συμπεριφέρωνται σὲ μία, ἐκ τῶν πραγμάτων, συγκατοίκησι τῶν πιστῶν μὲ τοὺς ἀπίστους. Οἱ πιστοὶ δὲν ἀπομακρύνονται ἀπὸ τὴν κοινωνία, ἀλλὰ ζοῦν μαζὶ μὲ τοὺς ἀπίστους. Καὶ βεβαίως ὑπῆρχαν καὶ ὑπάρχουν σίγουρα, προβλήματα ἀπὸ αὐτὴν τὴν συμβίωσι. Ὁ Παῦλος ἀντιλαμβάνεται τὸ πρόβλημα καὶ θεωρεῖ ἀναγκαῖο νὰ δώση ὁδηγίες. Εἶναι ὑποχρεωμένος νὰ διδάξη στοὺς πιστοὺς τρόπο ζωῆς.

Γράφει· «Βλέπετε πῶς ἀκριβῶς περιπατεῖτε, μὴ ὡς ἄσοφοι, ἀλλ’ ὡς σοφοί, ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσι». Προσέξτε ποιὰ πρέπει νὰ εἶναι ἡ συμπεριφορά σας, δὲν θὰ φέρεσθε σὰν ἄμυαλοι, ἀλλὰ μὲ μυαλό, διότι εἶναι πονηρὲς οἱ ἡμέρες. Ὁ Χριστιανὸς δὲν πρέπει νὰ δίνη ἀφορμὴ γιὰ νὰ κατηγορηθῆ ἢ νὰ προκαλέση σκάνδαλο.


«Ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρόν» εἶναι λόγος μὲ μεγάλη σημασία. Ὁ καιρός, ὁ χρόνος τῆς ζωῆς μας δὲν καθορίζεται ἀπὸ ἐμᾶς. Καὶ ἡ εὐθύνη μας εἶναι μεγάλη πῶς θὰ διαχειρισθοῦμε τὸν ἄδηλο χρόνο ποὺ ἔχομε. Ἀλλ’ ὅσος καὶ ἂν εἶναι, ἔχομε εὐθύνη νὰ τὸν περάσουμε σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα, τὸν νόμο, τοῦ Θεοῦ. Δὲν ἔχομε δικαίωμα ὡς Χριστιανοὶ νὰ τὸν ἀφήνουμε νὰ περνάη ἄκαρπος, καὶ πολὺ περισσότερο ἀντίθετα ἀπὸ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.  Ἀπὸ τὸν τρόπο ποὺ θὰ διαχειρισθοῦμε τὸν χρόνο τῆς ζωῆς μας ἐξαρτᾶται ἡ εἴσοδός μας στὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἐπειδὴ δὲν γνωρίζομε τὴν διάρκεια γιὰ τὸν καθένα μας, μπορεῖ ἀνὰ πᾶσα στιγμὴ νὰ διακοπῆ τὸ νῆμα της, δὲν ἔχομε δικαίωμα νὰ ἀναβάλουμε τὴν ἀξιο-ποίησί του. 

Ἐπὶ πλέον «αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσι». Ὄχι μόνον στὰ πρῶτα χρόνια τοῦ Χριστιανισμοῦ μὲ τοὺς διωγμοὺς ποὺ διέταζαν οἱ αὐτοκράτορες, ἀλλὰ πάντα, καὶ γιὰ ὅλους τοὺς Χρισστιανούς, ἰσχύει ὁ λόγος. Διότι, κατὰ τὸν ἅγιο Νικόδημο τὸν Ἁγιορείτη, οἱ Χριστιανοὶ εἶναι σὰν τὰ πρόβατα ἀνάμεσα στοὺς λύκους, καὶ ἀναφέρει τὸν λόγο τοῦ Κυρίου· «Ἰδοὺ ἀπέστειλα ὑμᾶς ὡς πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων» (Μθ 5,16). Πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ἀπίστους θὰ πέσουν πάνω σας σὰν ἄγριοι λύκοι. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸν πρέπει ἐσεῖς νὰ μὴ δίδεται ἀφορμὴ μίσους καὶ ἔχθρας. Αὐτὴ ἡ συμπεριφορά συνέσεως εἶναι κανόνας γιὰ ὅλους, καὶ γιὰ τοὺς Χριστια-νοὺς ἔχει μιὰ ἄλλη διάστασι καὶ  διάκρισι. Ὁ Χριστιανὸς μπορεῖ καὶ πρέπει νὰ εἶναι ὑποχωρητικὸς καὶ νὰ τὰ δίνη ὅλα, παράδειγμα τὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ ἢ πληρωμὲς φόρων κτλ. ἕνα πρᾶγμα δὲν πρέπει νὰ χάση, τὴν πίστι του στὸν Χριστό. Νὰ τὰ δίνη ὅλα, καὶ τὴν ζωή του ἀκόμα, ἀλλὰ ὄχι τὴν πίστι. Σὲ καμμία περίπτωσι δὲν ἀρνῆται τὴν πίστι του. Ὁ λόγος «ἐξα-γοραζόμενοι τὸν καιρόν» σημαίνει ὅτι μπορεῖ νὰ δώση καὶ ὅλα του τὰ ὑπάρχοντα, ἀλλὰ δὲν δίνει τὴν πίστι του. Ἂν χρειασθῆ νὰ χάση ὅλα του τὰ ἀγαθά, δὲν πρέπει νὰ διστάση νὰ τὸ κάνη, ἀλλὰ γιὰ τὴν πίστι του, προκειμένου νὰ τὴν κρατήση, δὲν θὰ διστάσει νὰ χάση καὶ τὴν ζωή του ἀκόμα. Καὶ ἐπειδὴ θὰ ἔρθει καιρός, καὶ τὸ ζῆ ἡ Ἐκκλησία αὐτὸ εἴκοσι αἰῶνες τώρα, νὰ τίθεται τὸ δίλημμα· Τὴν πίστι σου ἢ τὴν ζωή σου, τότε ὁ πιστὸς δίνει τὴν ζωὴ του καὶ κρατάει τὴν πίστι του. Ἔτσι γέμισε ἡ Ἐκκλησία μας ἀπὸ ἄνδρες καὶ γυναῖκες καὶ μικρὰ παιδιά, ποὺ κράτησαν τὴν πίστι, ἔδωσα  τὴν ζωή τους, καὶ ἔγιναν Μάρτυρες στὴν Βασιλεία τῶν οὐρανῶν.

Γίνεται κατανοητό, ὑποθέτω, ὅτι ὅταν ὁ Ἀπόστολος λέγει «ὅτι αἱ ἡμέ-ραι πονηραί εἰσι», σίγουρα δὲν ἐννοεῖ ὅτι ἡ οὐσία καὶ ἡ φύσις τῶν ἡμερῶν, δηλαδὴ τὸ φῶς, οἱ ὧρες, οἱ ἐποχὲς ἔχουν χαρακτῆρα ἠθικό. Διότι ποιὰ πονηριὰ μπορεῖ νὰ διαθέτει τὸ φῶς, ἡ ἡμέρα, ἡ νύκτα καὶ τὰ λεπτὰ τῆς ὥρας; Σίγουρα καμμία. Δὲν καταλογίζει οὔτε κατηγορεῖ τὶς ἡμέρες γιὰ πονηριὰ καὶ κακία. Οἱ ἡμέρες εἶναι πονηρὲς γιὰ τὶς πονηρίες καὶ κα-κίες καὶ ἁμαρτίες ποὺ γίνονται. Χαρακτηρισμὸ στὶς ἡμέρες ἐξ ἄλλου δί-νομε καὶ ἐμεῖς ὅταν λέμε· Τὶ δύσκολη ἢ κουραστική, κτλ. ἡμέρα πέρασα σήμερα. Εἶναι δύσκολη ἢ κουραστικὴ ἐπειδὴ ἐμεῖς κουραστήκαμε ἢ περάσαμε δύσκολα ἀπὸ τὶς ἐργασίες μας.

Πονηρὲς εἶναι οἱ ἡμέρες ἐπειδὴ δοκιμαζόμαστε. Καὶ βεβαίως ἀπὸ τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο  τὶς περνᾶμε δικαιωνόμαστε ἡ καταδικαζόμαστε στὴν αἰωνιότητα. Καὶ ἐφ’ ὅσον μᾶς ἀποκαλύπτεται στὸν λόγο τοῦ Θεοῦ, τὴν ἁγία Γραφή, πῶς πρέπει νὰ περνᾶμε τὴν ἡμέρα, τὸν χρόνο ποὺ μᾶς εἶναι ἄδηλος, γιατὶ νὰ τὸν ἀφήνουμε νὰ περνάει ἄσκοπα, ἄπραγα, καὶ νὰ ζοῦ-με χωρὶς τὸν νόμο τοῦ Θεοῦ; Δὲν θὰ εἴμαστε ἄφρονες, δηλ. ἄμυαλοι, ἂν δὲν θὰ ἐξαγοράζουμε τὸν καιρό; Καὶ βεβαίως ἡ μεγάλη παγίδα ποὺ μᾶς στήνει ὁ διάβολος εἶναι ποὺ μᾶς προτείνη τὴν ἀναβλητικότητα. Ὁ πιὸ ὕπουλος λόγος γιὰ τὴν σωτηρία μας εἶναι αὐτὸ ποὺ λέμε καὶ κάνομε· «Ἄφησε τώρα, ἔχομε καιρὸ γιὰ ἄλλη φορά, διότι ἐπείγουν οἱ βιωτικὲς ἀνάγκες γιὰ τὶς ὁποῖες τρέχουμε» Φοβερὴ καὶ πετυχημένη παγίδα.

Πάντως ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ μᾶς ξυπνάει καὶ μᾶς προτρέπει ἔντονα, ὅταν μᾶς λέγει· «Διὰ τοῦτο μὴ γίνεσθε ἄφρονες, ἀλλὰ συνιέντες τί τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου». Μὴ γίνεσθε λοιπὸν ἄμυαλοι, ἀλλὰ κατανοῆστε ποιὸ εἶναι τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου. Ὄχι μόνον γιὰ νὰ μάθουμε τὸ θέλημά του, ἀλλὰ ἀφοῦ κατανοήσουμε τὶ θέλει ὁ Θεὸς ἀπὸ ἐμᾶς, νὰ πάρουμε τὴν ἀπόφασι νὰ ἐφαρμόσουμε τὸν νόμο του στὴν ζωή μας. Νὰ ζοῦμε ὄχι κατὰ τὸ δικό μας θέλημα, ἀλλὰ κατὰ τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου. Καὶ νὰ ξέρετε ὅτι δὲν θὰ ὑπάρξη ἄνθρωπος, ποὺ νὰ δικαιολογηθῆ ἢ νὰ παραπονεθῆ στὸν Θεό, κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς Κρίσεως, ὅτι δὲν τοῦ ἔδωσε τὸν χρόνο ἢ τὸν τρόπο νὰ ἐφαρμόση τὸν θέλημά του. 

Ὁ Θεὸς εἶναι δίκαιος καὶ ἐπὶ πλέον «πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καὶ εἰς ἐπιγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν». Μᾶς κάλεσε στὴν Ἐκκλησία του, μᾶς ἀποκάλυψε τὸ πρόσωπό του, θυσιάσθηκε γιὰ μᾶς, μᾶς ἔδωσε τὰ μυστήρια, μᾶς κάλεσε σὲ μετάνοια καὶ μάλιστα μᾶς συγχωρεῖ πλειστάκις, ὅσες φορὲς πέσουμε στὴν ἁμαρτία, ἀρκεῖ νὰ ἐπιστρέψουμε κοντά του ἐν μετανοίᾳ. Καὶ στερέωσε τὴν χαρὰ τῆς Βασιλείας του γιὰ μᾶς, στὴν ὁποία μᾶς θέλει νὰ γίνουμε μέτοχοι, ἀφοῦ μὲ τὸ τίμιο αἷμα του μᾶς ἐξαγόρασε ἐκ τῆς κατάρας τοῦ Νόμου.

Ἀξίζει κάθε κόπο καὶ προσπάθεια καὶ ἱδρώτας καὶ θυσία προκειμένου νὰ ἀξιωθοῦμε νὰ γίνουμε μέτοχοι τῆς Βασιλείας του. Μᾶς καλεῖ ὅλους. Ἀκούγεται βροντερὴ ἡ πρόσκλησίς του· «Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς».


*Δρ θεολογίας-φιλόλογος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου