Ὁ ΟΗΕ προετοιμάζει τὴν ψηφιοποίηση καὶ τιμολόγηση τῆς φύσης

Γράφει ὁ Νικόδημος Καλλιντέρης, Νομικός

Ὁ OHE σὲ συνεργασία μὲ ἄλλους φορεῖς ὅπως τὴν Παγκόσμια Τράπεζα, τὸ Ἰνστιτοῦτο Rockefeller καὶ τὸν Ὀργανισμὸ τῶν ΗΠΑ γιὰ τὴ Διεθνῆ Ἀνάπτυξη (USAID) ἐκπόνησαν καὶ δημοσίευσαν τὸν Μάρτιο τοῦ 2025 μιὰ μελέτη 55 σελίδων στὴν ὁποία ἀποτυπώνουν τὸ ὅραμά τους γιὰ τὴν ψηφιοποίηση καὶ τιμολόγηση τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος στὸ πλαίσιο τῆς ἀνάληψης πρωτοβουλιῶν γιὰ τὴν προστασία τῆς βιοποικιλότητας.

Ἡ μελέτη φέρει τὸν τίτλο «Ἡ ὑπόθεση γιὰ τὸ Nature ID: Πῶς ἡ δημόσια ψηφιακὴ ὑποδομὴ μπορεῖ νὰ ἀποτελέσει τὸν καταλύτη γιὰ τὴ φύση καὶ τὴ δράση γιὰ τὸ κλίμα» ("The case for Nature ID: How Digital Public Infrastructure can catalyze nature and climate action") καὶ στὸ παρὸν ἄρθρο θὰ προσπαθήσουμε νὰ παρουσιάσουμε τὶς βασικὲς θέσεις της.

Μὲ λίγα λόγια ἡ μελέτη προτείνει τὴν ἔνταξη συνολικὰ τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος ἐντὸς μιᾶς δημόσιας ψηφιακῆς ὑποδομῆς (Digital Public Infrastructure), ἡ ὁποία στὴ γενική της μορφὴ περιλαμβάνει τρεῖς διακριτὲς παραμέτρους:... τὴν ψηφιακὴ ταυτοποίηση, ἀνυπολόγιστες ποσότητες δεδομένων ποὺ ἀνταλλάσσονται μεταξὺ δημοσίων καὶ ἰδιωτικῶν ὀντοτήτων καὶ ἕνα σύστημα ψηφιακῶν πληρωμῶν.

Κατὰ τὴ μελέτη, τὰ πάντα στὸ φυσικὸ περιβάλλον θὰ πρέπει νὰ ταυτοποιηθοῦν καὶ νὰ παρακολουθοῦνται ψηφιακὰ σὲ ζωντανὸ χρόνο. Ἀξιοποιῶντας ἐργαλεῖα ἀπὸ πολλαπλὲς πηγὲς δεδομένων, ὅπως δορυφορικὲς εἰκόνες, τεχνολογίες τηλεπισκόπησης καὶ σταθμοὺς παρατήρησης τοῦ περιβάλλοντος, τὸ κεντρικὸ ψηφιακὸ σύστημα "Nature ID" θὰ μποροῦσε νὰ ἀνιχνεύει τάσεις καὶ ἀλλαγές, ἐπιτρέποντας τὴν ἔγκαιρη παρέμβαση καὶ λειτουργῶντας ὡς πλατφόρμα γιὰ τὴν παρακολούθηση τῆς βιοποικιλότητας σὲ εὐρεῖα κλίμακα.

Μὲ τὴν κατάλληλη ἐπεξεργασία τῶν δεδομένων σχετικὰ μὲ τὴ χλωρίδα καὶ τὴν πανίδα ποὺ θὰ συλλέγονται μέσῳ πανταχοῦ παρόντων αἰσθητήρων, συσκευῶν καταγραφῆς εἰκόνας καὶ ἀκουστικῆς παρακολούθησης, ἡ λειτουργία αὐτοῦ τοῦ ψηφιακοῦ συστήματος θὰ παρέχει λεπτομερεῖς ἐκτιμήσεις γιὰ τὴ βιοποικιλότητα σὲ συγκεκριμένο τόπο, ὑποστηρίζοντας τὴν ἀναγνώριση καὶ ταυτοποίηση τῶν διαφόρων εἰδῶν ζώων καὶ φυτῶν καὶ βοηθῶντας στὶς ἐκτιμήσεις γιὰ τὸ οἰκοσύστημα.

Μὲ ἄλλα λόγια αὐτὸ τὸ κεντρικὸ σύστημα "Nature ID" θὰ συλλέγει καὶ θὰ ἐπεξεργάζεται τεράστιες ποσότητες δεδομένων γιὰ ὅλα ὅσα ἔχουν νὰ κάνουν μὲ τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἑνὸς τόπου: τὴν ἰδιοκτησία γῆς, τοὺς οἰκολογικοὺς δεῖκτες, δεδομένα γιὰ τὴ βιοποικιλότητα, τὴν ἐξέλιξη τῶν καιρικῶν φαινομένων, πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνθρώπινη δραστηριότητα ἐντὸς τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος, τὰ ἐπίπεδα ρύπανσης, τὶς ποσότητες νεροῦ, κ.λπ.

Ἀφοῦ ἡ φύση θὰ παρακολουθεῖται ψηφιακὰ καὶ ἀδιάλειπτα καὶ ἀφοῦ τὰ συλλεγέντα δεδομένα χρησιμοποιηθοῦν γιὰ τὴν ἀνάπτυξη «πολιτικῶν βιώσιμης διαχείρισης τῶν πόρων», τὸ τελευταῖο μέρος τῆς δημόσιας ψηφιακῆς ὑποδομῆς (DPI) θὰ εἶναι ἡ θέσπιση καὶ λειτουργία συστημάτων πληρωμῶν γιὰ περιβαλλοντικὲς ὑπηρεσίες (Payment for Environmental Services) καὶ πιστώσεων βιοποικιλότητας.

Βασικὴ παράμετρος τοῦ συστήματος πληρωμῶν γιὰ περιβαλλοντικὲς ὑπηρεσίες ἀποτελοῦν κατὰ τὴ μελέτη τὰ οἰκονομικὰ κίνητρα ποὺ παρέχονται σὲ ἄτομα ἢ κοινότητες σὲ ἀντάλλαγμα γιὰ τὴ διατήρηση ἢ τὴν ἀποκατάσταση οἰκοσυστημικῶν ὑπηρεσιῶν, ὅπως ἡ δέσμευση ἄνθρακα ἢ ἡ διατήρηση τῆς βιοποικιλότητας.

Ἐπιπλέον, στὴ μελέτη τοῦ ΟΗΕ ἐπισημαίνεται ὅτι ἡ παροχὴ οἰκονομικῆς ἀποζημίωσης σὲ ἀντάλλαγμα γιὰ τὴ διατήρηση τοῦ ὀφέλους τῶν φυσικῶν οἰκοσυστημάτων εἶναι ἕνας τρόπος ἀναγνώρισης τῆς ἀξίας τους, ἐνῷ παράλληλα ἀναγνωρίζεται ὁ κρίσιμος ρόλος ποὺ διαδραματίζουν οἱ ἀγρότες, οἱ τοπικὲς κοινότητες καὶ οἱ αὐτόχθονες πληθυσμοὶ στὴ διαχείριση τῶν οἰκοσυστημάτων.

Σχετικὴ μὲ τὸ ἀνωτέρω εἶναι ἡ παρέμβαση τοῦ Προέδρου τῆς Σιγκαπούρης Tharman Shanmugaratnam στὴ διάσκεψη τοῦ Παγκόσμιου Οἰκονομικοῦ Φόρουμ τὸν Ἰανουάριο τοῦ 2025 κατὰ τὴν ὁποία εἶπε ὅτι χρειάζεται νὰ ἀναπτυχθεῖ μιὰ ἀγορὰ πιστώσεων νεροῦ καὶ πιστώσεων βιοποικιλότητας.

Ἀλλὰ καὶ στὴ συνάντηση τοῦ ἴδιου Φόρουμ τὸ 2024 ποὺ ἔλαβε χώρα στὴν Κίνα ἡ Καθηγήτρια τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Cambridge Lindsay Hooper δήλωσε ὅτι κάθε τμῆμα τῆς οἰκονομίας εἶναι θεμελιακὰ ἐξαρτώμενο ἀπὸ τὴ φύση συμπεριλαμβάνοντας τὸν ἀέρα ποὺ ἀναπνέουμε, τὸ νερὸ ποὺ πίνουμε, τὸ ἔδαφος, τοὺς ὠκεανοὺς ἢ τὰ μεταλλεύματα. Ὡς ἐκ τούτου, πρόσθεσε, ὅτι δὲν πρέπει νὰ μεταχειριζόμαστε τὴ φύση σὰν νὰ εἶναι ἀπεριόριστη ἢ σὰν νὰ μᾶς παρέχεται δωρεὰν ἀλλὰ ὀφείλουμε νὰ ἀντιληφθοῦμε ὅτι δὲν μποροῦν νὰ λειτουργήσουν οἱ οἰκονομίας χωρὶς αὐτὲς τὶς μορφὲς φυσικοῦ κεφαλαίου.

Τὸ 2022 ὁ πρώην σύμβουλος τῆς Τράπεζας τῆς Ἀγγλίας Michael Sheren κοινοποίησε στὴ συνάντηση τοῦ ΟΗΕ γιὰ τὴν κλιματικὴ ἀλλαγὴ (COP27) ὅτι ὑπάρχει ἡ σκέψη νὰ τιμολογηθoὺν τὸ νερό, τὰ δέντρα καὶ ἐν γένει τὸ φυσικὸ περιβάλλον.

Διαφαίνεται, λοιπόν, ὅτι ἡ ψηφιοποίηση καὶ ἡ τιμολόγηση τῆς φύσης στὸ σύνολό της ἴσως ἀποτελέσουν σὲ σύντομο χρονικὸ διάστημα τὸ νέο χρυσωρυχεῖο γιὰ τοὺς ἰσχυροὺς παῖκτες τοῦ παγκόσμιου χρηματοπιστωτικοῦ συστήματος προκαλῶντας ριζικὲς καὶ πιθανὸν ὀδυνηρὲς ἀλλαγὲς στὶς ζωὲς ὅλων μας.

πηγή: http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/