Κυριακή 9 Νοεμβρίου 2025

Το πηγάδι-παραρριπισμός - Αρχιμανδρίτης π. Σεβαστιανός Τοπάλης

Πολύ όμορφα παρουσιάζει την εικόνα αυτή με ένα παράδειγμα ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος. Όπως κάποιος τραβώντας τον κουβά από το πηγάδι βρίσκει μερικές φορές και βατράχια, έτσι ακριβώς και μέσα στις αρετές μας χώνονται τα βατράχια της αμαρτίας και κοάζουν βρώμικα.

Γράφει λοιπόν ο όσιος Ιωάννης:
«Μερικές φορές, καθώς αντλούσαμε νερό από τις πηγές, αντλήσαμε μαζί με αυτό, χωρίς να το καταλάβουμε, και έναν βάτραχο. Παρόμοια πολλές φορές καθώς καλλιεργούμε τις αρετές, υπηρετούμε και τις κακίες που χωρίς να φαίνονται είναι συμπεπλεγμένες μαζί τους. Επί παραδείγματι, 
με τη φιλοξενία συμπλέκεται η γαστριμαργία,
με την αγάπη η πορνεία…
με τη φρόνηση η πονηρία,
με την πραότητα η υπουλότης και η νωθρότης και η οκνηρία και η αντιλογία και η ιδιορρυθμία και η ανυπακοή.
Με την σιωπή η διδασκαλική υπεροψία.
Σε όλα αυτά ακολουθεί ωσάν κοινό

«Ομιλούν, παρατηρεί ο όσιος Ιωάννης της Κλίμακας, οι πιο ακριβολόγοι από τους γνωστικούς Πατέρας και για μία άλλη έννοια, λεπτότερη από τις προηγούμενες, η οποία σύμφωνα με ορισμένους αποκαλείται παραρριπισμός του νοός (σ.σ.: έντονο και αιφνίδιο δαιμονικό φύσημα στο νου). Αυτή η έννοια παρευθύς, χωρίς να μεσολαβήσει χρόνος η λόγος η εικόνα, παρουσιάζει με περισσότερη οξύτητα το πάθος στον άνθρωπο. Ανάμεσα στα πνεύματα του κακού τίποτε δεν υπάρχει πιο ταχύ και πιο αδιόρατο. Με μόνη την λεπτή και απλή ενθύμηση, αχρόνως, αφθάστως, σε πολλούς δε και αγνώστως παρουσιάζεται μέσα στην ψυχή. Εάν δε κάποιος μπόρεσε δια μέσου του πένθους να κατανοήσει την λεπτότητα αυτού του πνεύματος, αυτός μπορεί να μας διδάξει πως γίνεται με μόνη την δράση, με ένα ανεπαίσθητο βλέμμα και άγγιγμα χεριού και άκουσμα μελωδίας, χωρίς καμιά έννοια και σκέψη, να πορνεύσει εμπαθώς η ψυχή»

1.Μπορεί κανείς να αφήνει τον εαυτό του σε μια πληθωρική αγάπη, σε μια συμπάθεια στον πονεμένο αδελφό, κι αυτό όλο να καταλήξει σε μια περιπαθή ανηθικότητα. Μπορεί να μη ξεκίνησε έτσι αλλά εκεί κατέληξε.

2.Μπορεί κανείς να δείξει την χαρά του σε μια φιλοξενία και σε ένα τραπέζι φαγητών και χαράς, αλλ’ αυτό να καταλήξει σε μια οινοποσία και γαστριμαργία μεγάλη.

3.απο σύμβουλευτικότητα και παρηγοριά να καταλήξει σε κουτσομπολιό

Και το δαιμόνιο έχει την δύναμη του και να εναλλάσσει τον πειρασμό και να να παραδίδει την σκυτάλη σε χειρότερο πάθος. Έτσι θα δεις όπως λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Σιναίτης, αφού το δαιμόνιο της γαστριμαργίας και οινοποσίας ετοιμάσει και ναρκώσει τον άνθρωπο, αμέσως τον παραδίδει στο δαιμόνιο της πορνείας, διότι έτσι είναι αδύναμος αντιστάσεως και εύκολα τον ρίχνει.

‘’Ο δαίμων της γαστριμαργίας πολλές φορές έρχεται και κάθεται επάνω στό στομάχι, και κάνει ώστε να μή χορταίνει ό άνθρωπος, έστω και αν φυγή ολόκληρη την Αίγυπτο και πιει ολόκληρο τον Νείλο. Μετά τό φαγητό φεύγει ό ανόσιος και μας στέλνει τον δαίμονα της πορνείας, αφού του περιέγραψε τό συμβάν. «Νά τον συλλαβής, του λέγει, νά τον συλλάβεις, νά τον ζαλίσεις. Καθώς ή κοιλία του είναι παραφορτωμένη, δεν θά κουραστείς πολύ». Και εκείνος μόλις ήλθε χαμογέλασε. Και αφού μας έδεσε «χειροπόδαρα» μέ τον ύπνο, έπραξε όλα όσα θέλησε καταλερώνοντας σώμα και ψυχή με μολυσμούς και φαντασίες και εκκρίσεις. Θαυμαστό πράγμα! Νά βλέπεις ασώματο νου νά μολύνεται και νά σκοτίζεται από το σώμα∙και πάλι διά μέσου του πήλινου σώματος τον άυλο νου νά καθαρίζεται και νά λεπτύνεται!’’

Προσοχή

Και με πόσο προσοχή και ενδοσκόπηση και βλέποντας με μάτια άγρυπνα τις κινήσεις της καρδιάς μας και των επιθυμιών μας, τα κρύφια αισθήματα και τα βαθιά κίνητρα που μας σπρώχνουν σε μια προσφορά και αγάπη και αρετή.

Με πόση ταπείνωση και προσευχή πρέπει να χτίζει την αρετή για να κρατήσει την καθαρότητα και την αγνή αγάπη; γι αυτό και ο Απ. Παύλος λέγει ότι η αγάπη συγχαίρει με την αλήθεια. Δεν μπορεί η αγάπη να γίνει στο διάβα της απάτης λόγω της έλλειψης της καθαρότητας και της αγνής ζωή της. Θυσία και σκληρότητα όταν αντοληφθεί που πάει ο πειρασμός και καταφυγή προσευχής…

σαν τον άγιο Μαρτινιανό μέσα στην αγάπη και την φιλοξενεία που φύτρωσε ο πειρασμός και η πρόκληση. Και ευχή και φυγή . και έπεσε στην φωτιά.

Ο άλλος άγιος που έκαιγε τα δάχτυλά του στο καντήλι..

Αρχιμανδρίτης 
π. Σεβαστιανός Τοπάλης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου