ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ του Δημητρίου Π. Ρίζου Δρ. Θεολογίας

 

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ

  «Ἂς προσφέρομε καὶ τοὺς βαθμοὺς καὶ τοὺς μισθούς, τοὺ ὁποίους ἀπολαμβάνομε στὴν Ρωσικὴ ὑπηρεσία. Ἂς δώσουμε καὶ τοὺς ἴδιους τοὺς ἑαυτούς μας θυσία στὴν πατρίδα… Ὅλα ἂς τὰ δώσουμε στὴν πατρίδα! Ἂς κινήσουμε τὸν ἱερὸ ἀγώνα γι΄ αὐτήν».

 

Σ’ ἕνα διάλογο μὲ τὴν μητέρα του Ἐλισάβετ τῆς εἶπε:

«Ἡ σωτηρία τῆς Πατρίδος μπορεῖ νὰ ἀπαιτήσει καὶ τὴν θυσία τοῦ κτήματός μας στὴν Κοζνίτσα, τὸ ὁποῖο δίνει ἔσοδα πενήντα τέσσερις χιλιάδες ρούβλια τὸ χρόνο. Προσφέρεις τὸ κτῆμα αὐτὸ στὴν πατρίδα;»

Καὶ ἡ ἀρχόντισσα Ὑψηλάντισσσα δάκρυσε καὶ ἀποκρίθηκε:

«Παιδιά μου, ἐγὼ προσφέρω ἐσᾶς, τὰ φίλατατά μου, καὶ θὰ λυπηθῶ τὰ ρούβλια;»

 

«ΜΑΧΟΥ ὑπὲρ ΠΙΣΤΕΩΣ καὶ ΠΑΤΡΊΔΟΣ»

Αὐτὸς ἦταν ὁ τίτλος τῆς προκηρύξεως τοῦ Ἀλεξάνδρου Ὑψηλάντου.

 

«Στρέψατε τοὺς ὀφθαλμούς σας, ὦ συμπατριῶται! Καὶ ἴδετε τὴν ἐλεεινὴν μας κατάστασιν.

Ἴδετε ἐδῶ τοὺς ναοὺς καταπατημένους!

Ἐκεῖ τὰ τέκνα μας ἁρπαζόμενα, διὰ χρῆσιν ἀναιδεστάτην τῆς ἀναιδοῦς φιληδονίας τῶν βαρβάρων τυράννων μας!

Τοὺς οἴκους μας γεγυμνωμένους, τοὺς ἀγρούς μας λεηλατημένους, καὶ ἡμᾶς αὐτοὺς ἐλεεινὰ ἀνδράποδα!

Εἶναι καιρὸς νὰ ἀποτινάξωμεν τὸν ἀφόρητον τοῦτον ζυγόν, νὰ ἐλευθερώσωμεν τὴν Πατρίδα, νὰ κρημνίσωμεν ἀπὸ τὰ νέφη τὴν ἡμισέληνον, διὰ νὰ ὑψώσωμεν τὸ σημεῖον, δι’ οὗ πάντοτε νικῶμεν, λέγω, τὸν Σταυρόν, καὶ οὕτω νὰ ἐκδικήσωμεν τὴν Πατρίδα, καὶ Ὀρθόδοξον ἡμῶν Πίστιν ἀπὸ τὴν ἀσεβῆ τῶν ἀσεβῶν καταφρόνησιν».

(Ἀπὸ τὴν προκήρυξιν Ἀλ. Ὑψηλάντου, 24.2.1821)

 

*****

 «Τὰ δυσβάστακτα δεινά, διὰ τὰ ὁποῖα στενάζει πρὸ τοσούτων αἰώνων ἡ δυστυχής, ἀλλὰ ἔνδοξος Ἑλλάς, ἡ Πατρίς μας, ὑπηγόρευσαν τὸ μέτρον τῆς ἑνώσεως εἰς ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι δὲν ἔχουν ἄλλο ἀντικείμενον, παρὰ τὴν ἐλευθερίαν τῆς Πατρίδος…»

(Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης)

 

*****

 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ

Ὅταν κατεβαίνει ὁ Δημήτριος Ὑψηλάντης στὴν Ἑλλάδα γιὰ νὰ ἀναλάβει τὴν ἀρχηγία τοῦ Ἀγώνα, φθάνοντας στὴν Ὕδρα γράφει στὶς 8.6.1821:

«Ὁ Παντοδύναμος Θεός, ὁ Βασιλεὺς τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, ὁ διαφενδευτὴς τῶν ἀδικουμένων καὶ Πατὴρ τῶν ὀρφανῶν, ἀπεφάσισε νὰ παύση τὰς ἀδικίας καὶ ἀνομίας καὶ ἐσήκωσεν εἰς τὰ σώματα τὸ Γένος τῶν Χριστιανῶν».

 

Παρατήρησις (ὅμοια μὲ προηγούμενες):

Ὅλοι οἱ μέχρι τώρα ἀναφερόμενοι πρωταγωνιστές τοῦ Ἀγῶνος ἀδιστάκτως ἀναφέρονται ἐπικαλούμενοι τὸν Θεό. Ὅλοι κάνουν λόγο γιὰ ἐλευθερία τῆς Πατρίδος. Κάποιοι πιὸ συγκεκριμένα ὁμιλοῦν γιὰ τὴν ἀνάγκη νὰ μπῆ στὴν θέσι τῆς ἡμισελήνου ὁ Σταυρός. Τονίζουν ἐμφαντικὰ ὅτι ὁ Ἀγώνας εἶναι ὑπὲρ Πίστεως καὶ Πατρίδος. Οἱ πλούσιοι διαθέτουν τα πλούτη τους ὑπὲρ τοῦ Ἀγῶνος.

Καὶ ὅμως ὑπάρχουν νεοέλληνες ποὺ ἀντίθετα βλέπουν στὸν αγώνα τοῦ 1821 πάλη τάξεων, κοινωνικὸ ἀγώνα κατὰ τῶν πλουσίων, ἐνοχλοῦνται ἀπὸ τὴν ὁμολογία πίστεως τῶν ὁπλαρχηγῶν, καὶ δὲν σταματοῦν νὰ ἀπομειώνουν τὸ νόημα καὶ τὸν σκοπὸ τῶν ἐξεγερμένων, ποὺ ἦταν ἡ ἐθνικὴ ἐλευθυερία. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ἢ ΘΑΝΑΤΟΣ.