Τετάρτη 2 Νοεμβρίου 2022

Πῶς μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά ἀλλάξει τήν καρδιά ἐκείνων πού δέν Τόν ἀγαποῦν καί Τόν πολεμοῦν; - Αρχιμανδρίτης π. Σεβαστιανός Τοπάλης

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ὁμιλεῖ πολύ πρακτικά γιά τό θέμα τῆς ἀγάπης καί ἰδιαίτερα ἀπέναντι στούς ἐχθρούς. Πῶς μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά ἀλλάξει τήν καρδιά ἐκείνων πού δέν Τόν ἀγαποῦν καί Τόν πολεμοῦν; Ἡ μόνη ἀπάντηση εἶναι ὄχι μέ τόν λόγο, ἀλλά μέ τή σιωπηλή πρακτική ἀγάπη. Ὅλα ὅμως ξεκινοῦν μέσα ἀπό τήν λογική τῆς ἀγάπης καί τήν καρδιά τῆς ἀγάπης. Ἡ πίστη στόν Θεό κινεῖ τόν νοῦ καί τήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως ἐπίσης καί ἡ ἐμπιστοσύνη ὅτι ὁ Θεός κατευθύνει τίς καρδιές μας. Ἡ διεργασία τῆς ἀγάπης πού προτείνει ὁ ἀπόστολος ἔχει ἕνα τρίπτυχο: τήν καλή σκέψη, τήν πίστη στήν παρουσία τοῦ Θεοῦ καί τήν προσφορά. Στό πρῶτο εἶναι ἀνάγκη νά κρατᾶ ὁ ἄνθρωπος τόν λογισμό του καθαρό ἀπό κάθε ἐμπάθεια καί νά γεμίζει μέ ἀγαθούς λογισμούς τόν νοῦ του. Μέσα ἀπό τήν διάνοιά του ὁ ἄνθρωπος βελτιώνεται καί ἀπό τήν διάνοιά του καταστρέφεται. Ὁ καλός λογισμός καλλιεργεῖται μέσα ἀπό μιά πίστη ὅτι ὁ Θεός εἶναι παντεπόπτης καί ὅτι δέν πάει στόν ἄνθρωπο ὁ ρόλος τοῦ ἐκδικητοῦ καί τῆς ἀντιπαράθεσης.
Αὐτό εἶναι δικαίωμα μονάχα τοῦ Πατέρα Θεοῦ πού γνωρίζει τίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων. Αὐτός ξέρει πῶς νά τακτοποιήσει τόν ἐχθρό καί νά τόν συνετίσει. Αὐτός μόνον ξέρει νά ἐκδικεῖται μέ τήν ἀγάπη. Ὁ Κύριος δέν θέλει τόν θάνατο τοῦ ἁμαρτωλοῦ, ἀλλά πῶς νά ἀναστηθεῖ καί νά ἐπιστρέψει στήν ἀλήθεια. Ὁ ἄνθρωπος κατεχόμενος ἀπό τήν πικρία καί τό παράπονο τοῦ ἀδικημένου τρώγεται ἀπό τό δίκιο του, μαραζώνει καί ἀνεξέλεγκτα ἀντιπολεμᾶ καί ἐκδικεῖται ἄκριτα. Αὐτό πού λέγει ὁ καθένας, ὅτι ’’μέ τρώει τό δίκιο‘’, εἶναι μιά μεγάλη ἀλήθεια. Ὅταν μπαίνει τό μίσος καί ἡ ἐκδικητικότητα καί ἡ μνησικακία, αὐτό κάνει τόν ἄνθρωπο νά ὑποφέρει καί νά ἀρρωσταίνει ψυχολογικά καί στήν οὐσία δέν διεκδικεῖ τό δίκιο του ἀλλά τόν ἑαυτό του διαλύει. Ἀφήνοντας στόν Θεό νά ‘’βάλει μυαλό τούς ἐχθρούς του’’, παραιτούμενος ἀπό κάθε προσωπική του παρέμβαση, βάζοντας στήν ἄκρη τήν ὀργή του, ἠρεμεῖ καί ξέρει πώς ἔχει τόν δυνατό Θεό νά τόν ὑπερασπίσει πλήρως. Μόνο ὁ Θεός μπορεῖ νά τόν πείσει νά μείνει εἰρηνικός μέ τήν ἰσχυρά παρουσία Του καί τήν βαθειά του πίστη. Ὁ καλός λογισμός γιά κάθε ἄνθρωπο βασίζεται στήν πίστη ὅτι ὅλους ὁ Θεός τούς ἔπλασε καλούς καί εἶναι εἰκόνες Του εὐλογημένες. Ὅλοι κουβαλοῦν τόν καλό ἑαυτό τους, ἄσχετα ἄν φέρουν τίς μάσκες πού τούς τίς φόρεσε ὁ διάβολος μέ τήν δική τους ἐθελούσια παράδοση στήν κακία του.

Αὐτή ἡ ἐσωτερική τοποθέτηση τῆς καρδιᾶς μέ τούς καλούς λογισμούς, μέ τήν ἐπιείκεια καθώς καί μέ τήν βαθειά πίστη στόν δικαιοκρίτη Θεό ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο σέ μιά προσφορά ἔμπρακτη πρός τούς ἐχθρούς του. Ἄν πεινᾶ ὁ ἐχθρός σου, λέγει ὁ Ἀπ. Παῦλος, δῶσε του ψωμί νά φάει. Κι ἄν διψάει, δῶσε του νά πιεῖ. Μέ τό ψωμί καί τό νερό, πού εἶναι τά βασικά στοιχεῖα γιά νά ζήσει ὁ ἄνθρωπος, ἐννοεῖ ὁ ἀπόστολος τήν κάθε ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου. Καί ἕνας χριστιανός δέν περιμένει νά τοῦ τό ζητήσουν γιά νά βοηθήσει, ἀλλά ἐφευρετικά βρίσκει τρόπους γιά νά εἶναι χρήσιμος καί νά προσφέρει μέ χαρά καί ἀφθονία σέ κάθε ἀνάγκη πού τυχόν θά προκύψει στούς ἄλλους.

Ὅλο αὐτό τό τρίπτυχο τῆς συμπεριφορᾶς τῆς ἀγάπης ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα νά συγκλονίσει τόν ἀντιδραστικό καί ἀντιδιατιθέμενο. Εἶναι σάν νά τοῦ βάζει κάρβουνα ἀναμμένα στό κεφάλι. Ἡ ἀγάπη καίει τήν κακία καί τόν φόβο καί σάν αὔρα παρουσίας Θεοῦ συγκλονίζει τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτή ἡ ἔμπρακτη ἀγάπη καί τόν ἄνθρωπο πού τήν δίνει τόν γλυκαίνει καί τόν ἠρεμεῖ, ἀλλά καί τόν ‘’ἀπέναντι’’ βάζει σέ σκέψεις διόρθωσης καί μετανοίας καί εἰρήνης. Ἔτσι, ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά νικάει τό κακό μέ τό ἀγαθό. Τότε, ὁ λόγος πού ξεκίνησε ὡς ἀγάπη μπορεῖ νά γίνει νουθεσία καί καλλιέργεια πνευματική. Ἔτσι τά περιγράφει ὁ Ἀπ. Παῦλος, ‘’μηδενί κακόν ἀντί κακοῦ ἀποδιδόντες· προνοούμενοι καλά ἐνώπιον πάντων ἀνθρώπων· εἰ δυνατόν, τό ἐξ ὑμῶν μετά πάντων ἀνθρώπων εἰρηνεύοντες· μή ἑαυτούς ἐκδικοῦντες, ἀγαπητοί, ἀλλά δότε τόπον τῇ ὀργῇ, γέγραπται γάρ, Ἐμοί ἐκδίκησις, ἐγώ ἀνταποδώσω, λέγει Κύριος. ἀλλά ἐάν πεινᾷ ὁ ἐχθρός σου, ψώμιζε αὐτόν· ἐάν διψᾷ, πότιζε αὐτόν· τοῦτο γάρ ποιῶν ἄνθρακας πυρός σωρεύσεις ἐπί τήν κεφαλήν αὐτοῦ. μή νικῶ ὑπό τοῦ κακοῦ, ἀλλά νίκα ἐν τῷ ἀγαθῷ τό κακόν.’’

Συνήθως, τά παιδιά τους οἱ γονεῖς τά βλέπουν σάν ἐχθρούς, ὅταν βρίσκονται σέ σκληρή ἀντιπαράθεση μαζί τους. Τούς φέρονται μέ σκληρότητα ὕβρεων ἤ μέ λεπτή εἰρωνεία καί ὑποτίμηση ἤ καί τά σπάζουν στό ξύλο. Πρέπει νά εἶναι τά καλά παιδιά καί νά μή τούς βάζουν σέ δυσκολίες, οὔτε νά τούς χαλοῦν τήν ἡσυχία. Ἕνας καθωσπρεπισμός καί μιά εἰδωλοποίηση τῶν παιδιῶν ἀναδύεται μέσα τους. Νιώθουν πώς τά παιδιά τούς ἀκυρώνουν, δέν τούς ἀκοῦν καί τούς σπάζουν τήν ὄμορφη εἰκόνα τους ρεζιλεύοντάς τους στόν κόσμο. Μόνιμο εἶναι τό παράπονό τους πώς δέν τούς ἀκοῦν τά παιδιά τους. Τά παιδιά θέλουν καλλιέργεια πνευματική καί λόγο Θεοῦ πού προσφέρεται ἀπό τήν πολύ μικρή ἡλικία. Ἀσφαλῶς καί πρέπει νά προηγηθεῖ ἡ ἀγάπη, γιά νά μπορέσει τό παιδί νά ἀκούσει. Καί εἶναι ὄντως μιά τέχνη εὐλογημένη ἡ ἀγάπη πού κινεῖται μέσα ἀπό τήν ὑπομονή καί τήν τιμή καί τήν προσευχή καί τήν καρτερία. Μέσα ἀπό τήν ἀγάπη αὐτή πείθεται ἕνας νέος γιά νά σκύψει καί νά ἀκούσει κατόπιν ἕνα λόγο καί νά ἀλλάξει ἡ ζωή του. Βέβαια, καί ἡ ζωή τῶν γονιῶν του καί ἡ πνευματική τους καλλιέργεια εἶναι ὁ αὐτόματος σιωπηλός λόγος καί ἡ ἀγωγή πού μαθαίνεται μέσα του. Ὅταν μεγαλώσει καί ἡ ζωή του εἶναι μέσα στήν ἁμαρτία, αὐτό ἀπεικονίζει τούς γονεῖς καί τήν λανθασμένη ἀγωγή πού ἔδωσαν ἤ τήν ἀδιαφορία πού τοῦ ἔδειξαν στά παιδικά χρόνια. Ὁ φιλεύσπλαχνος Πατέρας, ὅταν ὁ ἄσωτος υἱός του ἔφυγε ἀπό τό σπίτι, τοῦ ἔδωσε τήν περιουσία του καί τόν ξεπροβόδισε μέ τήν ἀγάπη του. Αὐτή ἡ ἀγάπη τοῦ πατέρα τοῦ ἔδωσε τήν ἐλπίδα γιά νά ξαναγυρίσει ἐν μετανοίᾳ καί νά μήν ἀπελπιστεῖ. Καί ὅταν γύρισε, ὁ πατέρας του τόν περίμενε μέ ἀνοιχτή τήν ἀγκάλη του καί δέν τόν δίκασε οὔτε καί τόν τιμώρησε, ἀλλά ἔσφαξε τό μοσχάρι τό σιτευτό καί ἔκανε τραπέζι καί γλέντησε τήν νεκρανάσταση τοῦ υἱοῦ του. Δέν θά ὑπῆρχε γυρισμός, ἄν δέν ὑπῆρχε αὐτή ἡ ὑπομονετική ἀγάπη. Εἶναι μεγάλη ὑπόθεση γιά ἕνα παιδί νά ξέρει ὅτι τό ἀγαποῦν παρόλο πού αὐτό ἔχει τόσο βαθιά ἁμαρτήσει καί ξεφύγει στήν ἀθλιότητα ἤ στά ἐθιστικά πάθη. Εἶναι ὁ δρόμος τῆς ἐπιστροφῆς πού παραμένει ἀνοικτός καί διαθέσιμος. Εἶναι ὁ δρόμος τῆς ἀγάπης.

Αρχιμανδρίτης π. Σεβαστιανός Τοπάλης
πηγή: ομάδα viber "Εκκλησιασμός"

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου