Α΄. Ἡ Ἀθήνα τὸν καιρὸ τῆς ἁγίας Φιλοθέης.
Ὁ Μωάμεθ ἐπισκέφτηκε τὴν Ἀθήνα μετὰ τὴν Ἄλωση. Τὴν θαύμασε. Λένε ὅτι τῆς ἔδωσε προνόμια. Στοιχεῖα ποὺ νὰ τὸ μαρτυροῦν αὐτὸ δὲν ὑπάρχουν. Εἶχε πολὺ νωρὶς ὅμως κοινοτικὴ καὶ ἐκκλησιαστικὴ αὐτοδιοίκηση.
Γάλλος ὅμως περιηγητὴς στὰ 1530 τὴν ἀναφέρει ὡς σκλάβα καὶ ἐρειπωμένη. Στὰ 1546 ὁ γραμματέας τοῦ Γάλλου πρεσβευτὴ dʼ Aramon γράφει γιὰ τὴν Ἀθήνα˙ «Δὲν εἶδα πουθενὰ φοβερώτερο τόπο. Ἐρημιά, ξεραΐλα ἀγκαθιὲς καὶ βάλτου».
Βαρύτατοι καὶ σχολαστικοὶ φόροι ὑπῆρχαν. Ὑπῆρχε ὁ καπνικὸς φόρος. Κάθε τζάκι φορολογοῦνταν μὲ ἕνα δουκάτο. Κάθε ζῶο – μικρὸ ἤ μεγάλο – φορολογοῦνταν μὲ ἕνα «ἄσπρο», τὸ ὁποῖο ἰσοδυναμοῦσε μὲ 10 δηνάρια. Φορολογοῦσαν τὰ μελίσσια, τὸ μοῦστο, τὰ βελανίδια.
10.000 ἤ κατʼ ἄλλους 6.000 εἶχε ὡς πληθυσμό.
Ἦταν δηλαδὴ ἡ Ἀθήνα μία μικρὴ κωμόπολη μὲ λίγα σπίτια στὴν περιοχὴ τῆς Πλάκας καὶ μὲ ἐλάχιστες συνειδητὲς χριστιανικὲς οἰκογένειες. Τῶν περισσοτέρων τὰ φρονήματα εἶχαν ἀλλοιωθεῖ καὶ ὁ μόνος τους σκοπὸς ἦταν νὰ ἀποκτήσουν ὅσο τὸ δυνατὸν μεγαλύτερα προνόμια καὶ τσιφλίκια. Τὸ ὅτι ἀναφέρονται Ἀθηναῖοι μουσουλμάνοι ποὺ μιλοῦσαν ἑλληνικά, φανερώνει ὅτι ἔγιναν ἐξισλαμισμοὶ εἴτε ἀπὸ ἀδυναμία πνευματικὴ εἴτε ἀπὸ βίαιο ἐξισλαμισμό.
Λόγῳ τοῦ ἐλαχίστου πληθυσμοῦ ἦρθαν ἀρβανίτες ξωμάχοι καὶ ἐγκαταστάθηκαν. Τὸ μορφωτικὸ ἐπίπεδο ἦταν πολὺ χαμηλό. Ἡ γλῶσσα κατάντησε ἀκαταλαβίστικη ἀπὸ τὴ συγκατοίκηση μὲ τοὺς ἀρβανίτες. Εἶχε πάρα πολλὰ ἀρβανίτικα, τούρκικα καὶ λατινικά. Τὰ ἀρχοντόπουλα μορφώνονταν μὲ οἰκοδιδασκάλους καὶ τὰ παιδιὰ τῶν ἀστῶν μὲ κληρικοὺς ἤ κάποιους γραμματιζούμενους.
Κάθε 3 ἤ 4 χρόνια γινότανε παιδομάζωμα. Παιδιὰ ρωμαλέα καὶ ἐμφανίσιμα 10-14 ἐτῶν τὰ παίρνανε.
Φοβερὲς ἐπιδημίες, κυρίως χολέρας, ἀποδεκάτιζαν τὸν πληθυσμό. Ἀπὸ τὰ 1480-1533 = 53 χρόνια 4 φορὲς εἴχαμε θανατικό (ἐπιδημίες).
Πειρατεία λυμαινόταν παραθαλάσσιες περιοχές. Ἡ κατάληψη τῆς Ρόδου τὸ 1522 καὶ τῆς Κύπρου τὸ 1571 γέμισε σκλάβους τὰ διάφορα σκλαβοπάζαρα.
Β΄. Ἡ Ἁγία Φιλοθέη καὶ τὸ ἔργο της.
Οἱ γονεῖς της ἦταν ὁ Ἄγγελος Μπενιζέλος, ἀπὸ τοὺς δημογέροντες τῆς Ἀθήνας καὶ ἡ Συρίγα Παλαιολόγου, ἀπʼ τὴν ἱστορικὴ οἰκογένεια τῶν Παλαιολόγων. Ἡ ἴδια ὑπῆρξε καρπὸς προσευχῆς τῶν γονέων της, οἱ ὁποῖοι τὴν ἀπέκτησαν σὲ προχωρημένη ἡλικία. Γεννήθηκε τὸ 1522 καὶ μαρτύρησε τὸ 1589, δηλαδὴ ἔζησε 67 χρόνια. Τὸ κοσμικό της ὄνομα ἦταν Ρηγούλα ἤ Ρεβούλα (Παρασκευούλα).
Ἦταν πολὺ ἐλεήμων ἀπὸ μικρή. Ἀναφέρεται ὅτι κάποια μέρα γύρισε χωρὶς τὸ ἀκριβὸ πανωφόρι της, τὸ ὁποῖο εἶχε χαρίσει σὲ μία φτωχὴ γυναίκα ποὺ τουρτούριζε ἀπὸ τὸ κρύο. Μορφώθηκε ἀπὸ ἰδιωτικὸ διδάσκαλο.
Δέκα τεσσάρων ἐτῶν τὴν πάντρεψαν μὲ τὸν κατὰ πολὺ μεγαλύτερό της Ἀνδρέα Χειλά, ὁ ὁποῖος ἀνήκε σὲ ἀρχοντικὴ οἰκογένεια τῆς Ἀθήνας, ἀπὸ φόβο μὴ τὴν πάρουν οἱ Τοῦρκοι στὰ χαρέμια τους. Ὁ ἄντρας της ἦταν δύστροπος, ὑπερβολικὰ τσιγκούνης καὶ τῆς ἔκανε τὴ ζωὴ μαρτύριο. Λέγετα ὅτι μιὰ φορὰ ποὺ γύρισε ἀπὸ ταξίδι στὴν Κωνσταντινούπολη ὁ σύζυγός της, μόλις μπῆκε στὸ σπίτι, ἀμέσως μπῆκε στὸ κελάρι τοῦ σπιτιοῦ νὰ δεῖ ἄν ἔλειπε τὸ λάδι, γιατὶ γνώριζε ὅτι ἡ Ρεβούλα τὸ ἔδινε καὶ στοὺς φτωχούς. Ἡ ζωὴ μαζί του ἦταν ἕνα μαρτύριο πρὶν τὸ μαρτύριό της. Σὲ τρία χρόνια εὐτυχῶς ὁ ἄνδρας της πέθανε κι ἔτσι ἡ Ρεβούλα ἔμεινε στὰ δέκα ἑπτά της χρόνια χήρα.
Τώρα εἶναι ἀριστοκράτισσα, ὄμορφη, πάμπλουτη, μορφωμένη καὶ ἐλεύθερη. Συνεπῶς εἶναι περιζήτητη νύφη καὶ οἱ γονεῖς της τὴν πιέζουν νὰ ξαναπαντρευτεῖ. Ἀρνεῖται κατηγορηματικὰ καὶ δηλώνει ὅτι ἐπιθυμεῖ νʼ ἀκολουθήσει τὴν μοναχικὴ ζωή. Μετὰ 10 ἔτη ἀπὸ τὴ χηρεία της πεθαίνουν καὶ οἱ γονεῖς της.
Τὸ 1571 στὸν περίγυρο τῆς ἐκκλησίας τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέα, ποὺ βρισκόταν στὸ πατρικό της ἀρχοντικό, λίγο πιὸ πάνω α'πὸ τὴ σημερινὴ μητρόπολη τῶν Ἀθηνῶν, χτίζει παρθενῶνα-μοναστήρι, ποὺ τὸ ἀφιερώνει στὸν ἅγιο Ἀνδρέα. Τὸ καθολικό τοῦ ἁγίου Ἀνδρέα καὶ τὸ πηγάδι τῆς μονῆς σώζονται μέχρι σήμερα στὸν περίβολο τῆς ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν. Γίνεται μοναχὴ μὲ τὸ ὄνομα Φιλοθέη. Γύρω της συγκεντρώνεται πυρήνας μοναζουσῶν ποὺ ἀργότερα ἔφτασε τὰ 150-200 ἄτομα.
Ἀλλὰ καὶ φτωχὲς ἀπροστάτευτες κοπέλες ποὺ μαθαίνουν ὑφαντική, κέντημα, ράψιμο καὶ ἄλλα. Ὅταν μεγάλωναν, ἄν ἤθελαν γινόταν μοναχές, ἄν ὄχι τὶς πάντρευαν.
Ἡ σκλαβιὰ ὅμως δὲν εἶναι μόνο πεῖνα, ἀνέχεια, κατατρεγμός, ἀλλὰ καὶ ἀμορφωσιὰ καὶ ἀγραμματοσύνη, ποὺ εἶναι πεῖνα ψυχῆς. Κάνει λοιπὸν σχολεῖο θηλέων, τὸ πρώτο στὴ νεώτερη ἱστορία τῆς Ἑλλάδος καὶ τὸ πρώτο στὴν Εὐρώπη.
Ἀκολουθεῖ γηροκομεῖο, νοσοκομεῖο, ὀρφανοτροφεῖο, ξενώνας.
Μία καινούργια Βασιλειάδα ξεφυτρώνει˙ ἡ Βασιλειάδα τῆς Τουρκοκρατίας.
Δέχεται στὸ μοναστήρι γυναῖκες ἁμαρτωλὲς καὶ ἐγκυμονοῦσες. Ἀδιαφορεῖ γιὰ ψιθυρισμοὺς καὶ κοινωνικὲς ἐπικρίσεις ἤ μήπως προκύψει σκανδαλισμὸς στὶς μονάζουσες. Ἡ ἀγάπη προέχει.
Ἐπειδὴ οἱ καλόγριες ἔγιναν περισσότερες καὶ οἱ ἀνάγκες τοῦ ἐπισιτισμοῦ μεγαλύτερες, ἡ Φιλοθέη ἱδρύει καὶ ἄλλα δύο παραρτήματα τοῦ κεντρικοῦ μοναστηριοῦ.
Τὸ πρῶτο ἦταν στὰ Πατήσια καὶ σώζεται σήμερα μόνο ἡ Ἐκκλησία του, στὴ σημερινὴ ὁδὸ Λευκωσίας, πίσω ἀπὸ τὴν πλατεῖα Ἀμερικῆς.
Τὸ δεύτερο ἦταν βόρεια ἀπὸ τὰ Τουρκοβούνια (σήμερα Ἀττικὸ ἄλσος) σὲ ἕνα τόπο μὲ ποτιστικὰ περιβόλια, βοσκότοπους καὶ δασωμένους λόφους.
Τρία ποτάμια ποὺ πάντα ἔτρεχαν νερὸ τὸν διέσχιζαν, ἐνῷ οἱ στήλες τοῦ Ἀδριάνειου ὑδραγωγείου τὸν διέσχιζαν κι αὐτές.
Τὸ κεντρικὸ κτίσμα τοῦ μοναστηριοῦ αὐτοῦ μὲ τὴν ἐκκλησία του κτίστηκαν στὴν σημερινὴ συνοικία Φιλοθέη τοῦ Ἀμαρουσίου, ὁδὸς Ἐλευθερίας, ἔναντι τοῦ ἀριθμοῦ 1 καὶ εἶναι ὑπὸ ἰδιοκτησιακὸ καθεστῶς καὶ ὐπὸ κατάρρευση.
Πέραν ὅμως τοῦ κεντρικοῦ συγκροτήματος τὸ μετόχι αὐτὸ περιελάμβανε τεράστια ἔκταση τὴν ὁποία σήμερα κατέχουν τὸ Ὀλυμπιακὸ Στάδιο, οἱ συνοικίες Ἀλσούπολη καὶ Καλογρέζα τοῦ δήμου Νέας Ἰωνίας, ὁ δήμος Φιλοθέης καὶ βέβαια ἡ συνοικία στὴν ὁποία βρίσκεται τὸ κεντρικὸ κτίσμα.
Δημιουργεῖ μετόχια καὶ ἐκτὸς Ἀθηνῶν˙
Στὴν Κέα ἤ Τζιά,
στὴν Ἄνδρο,
στὸν Μαραθώνα καὶ τὰ Παραδείσια.
Ἀνοίγει πηγάδι στὰ βορεινὰ τῆς Ἀθήνας γιὰ νὰ ὑδρεύεται ἡ περιοχὴ καὶ οἱ κήποι καὶ νὰ βρίσκουν ἀναψυχὴ οἱ κατάκοποι ἀγρότες, ποὺ δούλευαν ὧρες κάτω ἀπὸ τὸν ζεστὸ ἥλιο. Λέγεται ὅτι ἀπὸ τὸ ψυχικὸ τῆς μοναχῆς Φιλοθέης, πῆρε ἡ περιοχὴ τὸ ὄνομά της, ποὺ παραμένει καὶ σήμερα.
Καὶ ἡ περιοχὴ τῆς Καλογρέζας ὀφείλει τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὴ μονὴ (μετόχι) ποὺ ἵδρυσε ἐκεῖ ἡ Φιλοθέη ὡς προαναφέραμε, τὴ μονὴ τῆς Καλογραίας ὅπως λέγανε οἱ Ἀθηναῖοι καὶ ἀπὸ παραφθορὰ Καλογρέζα. Κατʼ ἄλλη ἐτυμολογία «καλογρέζα» σημαίνει «μοναχὴ» στὴν ἀρβανίτικη διάλεκτο.
Σὲ μεγάλη πεῖνα ἀδειάζει τὶς ἀποθήκες τῆς μονῆς. Οἱ μοναχὲς γογγύζουν. Προσκυνητὲς ὅμως ἀπὸ Βραΐλα Ρουμανίας ἀφήνουν μεγάλη δωρεά.
Ἀγοράζει σκλάβες καὶ βοηθεῖ γυναῖκες ἀπὸ χαρέμια νὰ δραπετεύσουν. Τὶς φυγαδεύει στὴν Ἄνδρο καὶ Τζιὰ καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στὸν τόπο τους.
Ἀκόμη καὶ Τουρκάλες καταφεύγουν στὸ μοναστήρι. Μερικὲς γίνονται χριστιανές.
Οἱ Τοῦρκοι τὸ ἀντιλαμβάνονται αὐτὸ καὶ πολλὲς φορὲς τὴν κυνηγοῦν καὶ κάνουν καταστροφὲς στὴ μονή. Γιὰ νὰ διασωθοῦν βάζει ἐνέχυρο τὰ σκεύη τῆς ἐκκλησίας καὶ τὰ ὑπάρχοντα τοῦ μοναστηριοῦ καὶ παίρνει 80.000 ἄσπρα. Ἔτσι μπόρεσε δίδοντάς τα στοὺς Τούρκους νὰ γλιτώσει.
Τὸ χρέος ὅμως τώρα εἶναι βαρὺ κι ἀσήκωτο. Γιὰ νὰ τὸ ἀντιμετωπίσει ἀναπτύσσει ὄχι ἁπλῶς δημόσιες ἀλλὰ διεθνεῖς σχέσεις. Στέλνει ἐπιστολὴ στὸ Δόγη τῆς Βενετίας καὶ ζητᾶ ἐνίσχυση. Τοῦ λέγει ὅτι τὸ ὑπόλοιπο ποὺ πρέπει νὰ δώσει γιὰ νὰ γλιτώσει τὰ σκεύη εἶναι 60.000 ἄσπρα. Παίρνει ἀπὸ Βενετοὺς 200 χρυσά. Ὁ πνευματικὸς τῆς μονῆς Σεραφεὶμ Πάγκαλος πηγαίνει στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ τὰ παίρνει ἀπὸ τὸν πρέσβυ τῆς Βενετίας. Ἔτσι σώζονται.
Ἔρχεται σὲ ρήξη μὲ γείτονες μετοχίων γιὰ καταπάτηση κτημάτων καὶ οἰκειοποίηση πηγῶν ἀλλὰ καὶ μὲ τὴ μονὴ Πεντέλης. Ἔρχεται γιὰ τὴ λύση τῶν διενέξεων ἀπὸ Κωνσταντινούπολη ὁ Μέγας Λογοθέτης Ἱέραξ γιὰ ἀνακρίσεις καὶ δικαιώνει τὴ μονή.
Ἡ ποικίλη καὶ ἀσταμάτητη κοινωνική της προσφορὰ συνεχίζει νὰ ἐρεθίζει τοὺς Τούρκους ἀλλὰ καὶ ἀρκετοὺς τῶν πλουσίων Ἀθηναίων...
Ἔτσι στὶς 2 πρὸς 3 Ὀκτωβρίου τοῦ 1588, κατὰ τὴν διάρκεια ὁλονυκτίας πρὸς τιμὴ τοῦ ἁγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου, εἰσβάλλουν οἱ Τοῦρκοι στὸ μετόχι τοῦ ἁγίου Ἀνδρέα στὰ Πατήσια, ξυλοκοποῦν τὴν ἁγία Φιλοθέη καὶ τὴν ἀφήνουν ἠμιθανή. Ἔξω ἀπὸ τὸ ναό, στὰ δεξιὰ τῆς εἰσόδου του, σώζεται ἡ κολώνα, ὅπου ἡ Φιλοθέη δέθηκε καὶ μαστιγώθηκε.
Οἱ μοναχὲς τὴν μετέφεραν στὸ μετόχι τῆς μονῆς στὴν Καλογρέζα. Ποτὲ δὲν συνήλθε ἀπὸ τὰ τραύματα.
Ἔζησε μαρτυρικὰ ὑποφέροντας ἀπὸ τὰ τραύματά της γιὰ πέντε μῆνες περίπου, μέχρι 19 Φεβρουαρίου τοῦ 1589.
Εἴκοσι μέρες μετὰ τὸ θάνατό της εὐωδίασε ὁ τόπος ποὺ τὴν εἶχαν ἀποθέσει. Τὸ 1599, 10 χρόνια μετὰ τὸ θάνατό της, ἀνακηρύχτηκε ἁγία.
Ἡ κυρὰ τʼ Ἀγγέλου, ἡ Δασκάλα, ἡ Μαΐστρα, ἔγινε νεομάρτυς. Ἀπέδειξε ὅτι μάρτυρες δὲν ὑπῆρχαν μόνο «τῷ καιρῷ ἐκείνῳ».
Γ΄. Ἐθνικὴ ἀπελευθέρωση καὶ πνευματικὴ ὑποδούλωση.
Τὸ μοναστήρι συνέχισε τὴ ζζωή του μέχρι καὶ τὴν ἐπανάσταση τοῦ 1821. Τὸ 1834 ἔγινε στρατῶνας καὶ ἀργότερα κατεδαφίστηκε!
Θὰ θέλαμε νὰ θέσουμε τὸ ἐρώτημα˙ Θὰ κάναμε ποτὲ τὴν Ἀκρόπολη στρατῶνα; Θὰ γκρεμίζαμε ποτὲ τὸν Παρθενῶνα γιὰ νὰ κτίσουμε καινούργια κτίρια; Φυσικὰ ὄχι. Καὶ κάποτε, ποὺ οἱ Τοῦρκοι θέλησαν νὰ βγάλουν τὸ μολύβι ποὺ συνέδεε τὰ μάρμαρα γιὰ νὰ κάνουν βόλια καὶ νὰ μᾶς πολεμήσουν, ἐμεῖς τοὺς δώσαμε ἕτοιμο μολύβι γιὰ νὰ μὴν χαλάσουν τὸν Παρθενῶνα.
Κι ὅμως τὸν Παρθενῶνα τῆς ἁγίας Φιλοθέης, ποὺ ἔσωσε τὸ γένος μας καὶ τὴν παράδοσή μας ἐκείνη τὴ δύσκολη στιγμή, τὸν κάναμε στρατῶνα καὶ μετὰ τὸν κατεδαφίσαμε!
Αὐτὸ τὸ τελευταῖο ἀποκαλύπτει πολλά. Ἀπελευθερωθήκαμε ἀπὸ τὸν τουρκικὸ ζυγὸ κι ἀντὶ νὰ ζωντανέψουμε πλήρως τὸν Ἕλληνα καὶ τὴν παράδοσή του, προσπαθήσαμε μανιωδῶς νὰ γίνουμε Εὐρωπαῖοι ἀποκομμένοι ἐντελῶς ἀπὸ τὸ παρελθόν μας.
Μόλις γίναμε κράτος τὸ πρῶτο κτύπημα ποὺ ἐπιφέραμε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι στὸ γένος μας ὑπῆρξε ἡ καταστροφὴ 412 μονῶν ἀπὸ τὶς 500 ποὺ εἴχαμε.
Τρία μόνο γυναικεῖα μοναστήρια μείνανε˙
Τῆς Καισαριανῆς,
τοῦ ἁγίου Νικολάου τῆς Σαντορίνης
καὶ Λουκοὺς Κυνουρίας.
Επίσης στὴν Ἀθήνα 70 ναοὶ καταστράφηκαν κατὰ τὴ διάνοιξη διαφόρων ὁδῶν.
Ἡ ἐλευθερία μας συνδυάστηκε μὲ τὴν πνευματικὴ ἀμνησία.
Ἡ ἀπελευθέρωση ἀπὸ τὸν τουρκικὸ ζυγὸ κατέληξε σὲ «ἀπελευθέρωση» ἀπὸ τὸ θρησκευτικὸ καὶ ἐθνικὸ παρελθόν. Καὶ μάλιστα ἀπὸ τὴν ὀρθόδοξη παράδοση. Προσπάθησαν μανιωδῶς νὰ κόψουν τὴ σχέση ἔθνους καὶ θρησκείας.
Κι ὅμως ἡ πρώτη μαρτυρία γιὰ ὕπαρξη κλεφτῶν βρίσκεται στὸ βίο τοῦ ἁγίου Διονυσίου τοῦ ἐν Ὀλύμπῳ. Τὸν κατηγόρησαν σπιούνοι στοὺς Τούρκους ὅτι παρέχει βοήθεια στοὺς κλέφτες.
Κι ὅμως μέσα στὸ ναὸ καὶ ἀπὸ ἱερωμένους μάθαινε τὰ γράμματα τὰ ἑλληνικά. Στὰ μοναστήρια ἔτρεχε γιὰ νὰ σώσει τὴν περιουσία του παίρνοντας δάνειο, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ τραφεῖ. Ἐκεῖ ἦταν τὰ κέντρα ἐπισιτισμοῦ, μετὰ τὴν ἐπανάσταση, ὅπως καὶ τὰ κέντρα νοσηλείας.
Δύο αἰῶνες τώρα πασχίζουμε νὰ καταστρέψουμε τὴν βυζαντινὴ κληρονομιά.
Πιστέψαμε ὅτι τὸ Βυζάντιο εἶναι παρακμὴ καὶ ἡ τουρκοκρατία ἕνα σκοτισμένο τούνελ. Ἀρκεῖ ποὺ μπορέσαμε καὶ βγήκαμε ζωντανοί. Ποιός ὅμως μᾶς διατήρησε τόσο καιρό; Μόνο ὁ Καποδίστριας προσπάθησε νὰ διατηρήσει τὴν παράδοση, ἀναθέτοντας στὸν Μουστοξύδη νὰ κυκλοφορήσει βιβλία λογίων τῆς τουρκοκρατίας, ποὺ μποροῦσαν νὰ στηρίξουν τὸ γένος.
Σήμερα κλαίμε, γιατὶ διαπιστώνουμε ὅτι οἱ Εὐρωπαῖοι μᾶς ὑποδούλωσαν οἰκονομικὰ καὶ ὅτι ὑπάρχει κίνδυνος νὰ χάσουμε καὶ τὴν ἐδαφική μας ἀκεραιότητα.
Πλὴν ὅμως δὲν κλάψαμε ποτὲ οὔτε μετανιώσαμε ἀληθινά, γιὰ τὴν πνευματική μας ὑποδούλωση σʼ αὐτούς, ποὺ μόνοι μας τὴν ζητήσαμε καὶ τὴν ζητοῦμε.
Φωνάζουμε γιὰ τὰ Ἐλγίνεια μάρμαρα τοῦ Παρθενῶνος, ποὺ μᾶς ἁρπάξανε, καὶ δὲν διαμαρτυρόμαστε γιὰ τὴν σύλληση καὶ τὴν καταστροφὴ τοῦ πνευματικοῦ μας πλούτου, ἀλλὰ ἀπεναντίας καὶ συνευδοκοῦμε σʼ αὐτό.
Ὦ τῆς ὑποκρισίας μας καὶ τοῦ φαρισαϊσμοῦ μας!
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
α΄). Ἡ ἐπανάσταση μιᾶς γυναίκας. Ἁγία Φιλοθέη Μπενιζέλου. Ὑπὸ Ζωῆς Γκενάκου, Δρ. Φ., Καθηγήτριας Μαρασλείου Παιδαγωγικῆς Ἀκαδημίας, περιοδικὸ τῆς Π.Ε.Θ. «Κοινωνία», 1986, τεῦχος Γ΄, σσ. 281-301.
β΄). Τὸ μετόχι τῆς ἁγίας Φιλοθέης, ὁ τόπος ποὺ ἐκοιμήθῃ καὶ ἐτάφῃ ἡ ἁγία Φιλοθέη, Ἀθήνα 2004, ἀνατύπωση 2007.
ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου