Η προσευχή είναι μεγάλο αγαθό, αν γίνεται με λογισμό αγαθό, αν ευχαριστούμε το Θεό όχι μόνο όταν μας δίνει, αλλά και όταν δεν μας δίνει ό,τι Του ζητάμε, αφού και τα δύο τα κάνει για την ωφέλειά μας. Έτσι, και όταν δεν παίρνουμε, ουσιαστικά παίρνουμε με το να μην πάρουμε ό,τι δεν μας συμφέρει. Υπάρχουν, βλέπετε, περιπτώσεις που η μη ικανοποίηση του αιτήματός μας είναι πιο ωφέλιμη. Και τότε ό,τι θεωρούμε σαν αποτυχία είναι επιτυχία.
Ας μη στεναχωριόμαστε, λοιπόν, όταν ο Θεός αργεί να εισακούσει την προσευχή μας. Ας μη χάνουμε την υπομονή μας. Μήπως και πριν ζητήσουμε κάτι, δεν μπορεί να μας το δώσει ο Πανάγαθος; Μπορεί, φυσικά, αλλά περιμένει από μας κάποιαν αφορμή, ώστε να μας βοηθήσει δίκαια. Γι’ αυτό ας Του δίνουμε την αφορμή με την προσευχή και ας περιμένουμε με πίστη, με ελπίδα, με εμπιστοσύνη στην πανσοφία και στη φιλανθρωπία Του. Μας έδωσε ό,τι ζητήσαμε; Ας Τον ευχαριστούμε. Δεν μας έδωσε; Και πάλι ας Τον ευχαριστούμε, γιατί δεν γνωρίζουμε, όπως γνωρίζει Εκείνος, τι είναι καλό για μας.
Ας έχουμε ακόμα υπόψη μας, πως ο Θεός συχνά δεν αρνείται, αλλά μόνο αναβάλλει την ικανοποίηση κάποιου αιτήματός μας. Και γιατί αναβάλλει; Επειδή, χρησιμοποιώντας ως μέσο τη δική μας επιμονή στο αίτημα, θέλει να μας ελκύσει και να μας κρατήσει κοντά Του. Κι ένας φιλόστοργος πατέρας, άλλωστε, όταν του ζητάει κάτι το παιδί του, πολλές φορές αρνείται να του δώσει, όχι γιατί δεν θέλει, αλλά γιατί μ’ αυτόν τον τρόπο το παιδί μένει κοντά του.
Με δυο λόγια, η αποτελεσματικότητά της προσευχής μας εξαρτάται:
πρώτον, από το αν είμαστε άξιοι να λάβουμε ό,τι ζητάμε. Δεύτερον, από το αν προσευχόμαστε σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Τρίτον, από το αν προσευχόμαστε αδιάλειπτα. Τέταρτον, από το αν για όλα καταφεύγουμε στο Θεό. Πέμπτον, από το αν ζητάμε εκείνα που είναι ωφέλιμα σ’ εμάς.
Και δίκαιοι ακόμα να παρακαλέσουν τον Κύριο, δεν θα εισακουστούν, αν δεν πρέπει. Ποιος ήταν δικαιότερος από τον Παύλο; Και όμως, επειδή ζήτησε κάτι που δεν θα τον ωφελούσε, δεν εισακούστηκε. “Τρεις φορές παρακάλεσα γι’ αυτό τον Κύριο”, γράφει ο ίδιος, “και η απάντησή Του ήταν: “Σου αρκεί η χάρη μου”” (Β΄Κορ. 12:8-9). Αλλά και ο Μωυσής δεν ήταν δίκαιος; Ε, ούτε και εκείνος εισακούστηκε, “Φτάνει πια!”, του είπε ο Θεός (Δευτ. 3:26), όταν ζητούσε να μπει στη γη της επαγγελίας.
Πέρα απ’ αυτά, όμως, υπάρχει και κάτι άλλο που αχρηστεύει την προσευχή μας, και αυτό είναι η αμετανοησία. Προσευχόμαστε, ενώ επιμένουμε στην αμαρτία. Έτσι έκαναν οι Ιουδαίοι, γι’ αυτό ο Θεός είπε στον προφήτη Ιερεμία: “Μην προσεύχεται για το λαό αυτό! Δεν βλέπεις τι κάνουν;” (Ιερ. 7:16-17). Δεν απομακρύνθηκαν, λέει από την ασέβεια. Κι εσύ με παρακαλάς γι’ αυτούς; Δεν σ’ ακούω!
Όταν, πάλι, ζητάμε κάτι κακό εναντίον των εχθρών μας, όχι μόνο δεν το πραγματοποιεί ο Θεός, αλλά και παροργίζεται. Γιατί η προσευχή είναι φάρμακο. Κι αν δεν γνωρίζουμε πως πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ένα φάρμακο, δεν θα ωφεληθούμε ποτέ από τη δύναμή του. Πόσο μεγάλο καλό είναι η συνεχής προσευχή, το μαθαίνουμε από τη Χαναναία εκείνη του Ευαγγελίου, που δεν σταματούσε να κραυγάζει: “Ελέησέ με, Κύριε!” (Ματθ. 15:22). Κι έτσι, αυτό που αρνήθηκε ο Χριστός στους αποστόλους, τους μαθητες Του, το πέτυχε εκείνη με την υπομονή της. Ο Θεός, βλέπετε, προτιμά για τα δικά μας ζητήματα να Τον παρακαλούμε εμείς οι ίδιοι, που είμαστε και υπεύθυνοι, παρά να Τον παρακαλούν άλλοι για λογαριασμό μας.
Όταν έχουμε την ανάγκη ανθρώπων, χρειάζεται και χρήματα να δαπανήσουμε και δουλόπρεπα να κολακέψουμε και πολύ να τρέξουμε. Γιατί οι άρχοντες του κόσμου τούτου όχι μόνο δεν μας δίνουν εύκολα ό,τι τους ζητάμε, αλλά συνήθως ούτε καν να μας μιλήσουν δεν καταδέχονται. Πρέπει πρώτα να πλησιάσουμε τους ανθρώπους που είναι κοντά τους - υπηρέτες, γραμματείς, υπαλλήλους κ.ά. - και να τους καλοπιάσουμε, να τους εκλιπαρήσουμε, να τους προσφέρουμε δώρα. Έτσι θα εξασφαλίσουμε τη μεσολάβησή τους στους αρμόδιους αξιωματούχους, για το διακανονισμό της όποιας υποθέσεώς μας.
Ο Θεός, απεναντίας, δεν θέλει μεσολαβητές. Δεν χρειάζεται να Τον παρακαλούν άλλοι για μας. Προτιμά να Τον παρακαλάμε εμείς οι ίδιοι. Μας χρωστάει χάρη, μάλιστα, όταν του ζητάμε ό,τι έχουμε ανάγκη. Μόνο Αυτός χρωστάει χάρη όταν Του ζητάμε, μόνο Αυτός δίνει εκείνα που δεν του δανείσαμε. Κι αν δει ότι επιμένουμε στην προσευχή με πίστη και καρτερία, πληρώνει δίχως να απαιτεί ανταλλάγματα. Αν, όμως, δει ότι προσευχόμαστε με νωθρότητα, αναβάλλει την πληρωμή. Όχι γιατί μας περιφρονεί ή μας αποστρέφεται, αλλά γιατί, όπως είπα, με την αναβολή αυτή μας κρατάει κοντά Του.
Αν, λοιπόν, εισακούστηκες, ευχαρίστησε το Θεό. Αν δεν εισακούστηκες, μείνε κοντά Του, για να εισακουστείς. Αν, πάλι, Τον έχεις πικράνει με τις αμαρτίες σου, μην απελπίζεσαι. Όταν πικράνεις έναν άνθρωπο, αλλά στη συνέχεια παρουσιάζεται μπροστά του και το πρωί και το μεσημέρι και το βράδυ, ζητώντας ταπεινά συγχώρεση, δεν θα κερδίσεις τη συμπάθειά του;
Πολύ περισσότερο θα κερδίσεις τη συμπάθεια του ανεξίκακου Θεού, αν και το πρωί και το μεσημέρι και το βράδυ και κάθε ώρα επικαλείσαι την ευσπλαχνία Του με την προσευχή. Ας τ’ ακούσουν όλα αυτά όσοι προσεύχονται με ραθυμία και βαρυγκωμούν, όταν ο Κύριος αργεί να ικανοποιήσει το αίτημά τους.
Τους λέω: “Παρακάλεσε το Θεό!” Και μου απαντούν:
“Τον παρακάλεσα μια, δυο, τρεις, δέκα, είκοσι φορές, μα δεν έλαβα τίποτα”. Μη σταματήσεις, ώσπου να λάβεις. Σταμάτησε, όταν λάβεις. Ή μάλλον, ούτε και τότε να σταματήσεις την προσευχή. Ακόμη και άν δεν λάβεις. Και αφού λάβεις, να ευχαριστήσεις διότι έλαβες.
ΚΕΙΜΕΝΟ:
ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
ΛΟΓΟΣ Β'
Περί ευχής.
63.579.15
Μέγα αγαθόν η ευχή, εάν μετά διανοίας ευχαρίστου γίνηται, εάν παιδεύσωμεν εαυτούς, μη μόνον λαμβάνοντες, αλλά και μη λαμβάνοντες, ευχαριστείν τω Θεώ. Και γαρ ποτέ μεν δίδωσι, ποτέ δε ου δίδωσιν, αμφότερα χρησίμως· ώστε καν λάβης, καν μη λάβης,
63.579.20
έλαβες εν τω μη λαβείν· καν επιτύχης, καν μη επιτύχης, έτυχες εν τω μη επιτυχείν. Έστι γαρ ότε το μη λαβείν λυσιτελέστερον. Ει γαρ μη συμφέρον ημίν ην πολλάκις το μη λαβείν, πάντως έδωκεν αν· το δε συμφερόντως αποτυχείν επιτυχείν εστι. Μη δη προς
63.579.25
την βραδυτήτα της των αιτουμένων δόσεως δυσχεραίνωμεν, αλλά ταύτη μάλλον πολλήν την καρτερίαν και την μακροθυμίαν επιδεικνύμεθα. Μη γαρ, και πριν η αιτήσωμεν, ουκ ηδύνατο παρασχείν ο Θεός; αλλά δια τούτο αναμένει, ίνα αφορμήν λάβη παρ’
63.579.30
ημών του δικαίως ημάς αξιούν της παρ’ αυτού προνοίας. Καν επιτύχωμεν τοίνυν των αιτηθέντων, καν μη επιτύχωμεν, παραμένωμεν τη αιτήσει· και μη μόνον επιτυγχάνοντες ευχαριστώμεν, αλλά και αποτυγχάνοντες. Το γαρ αποτυχείν όταν ο Θεός βούληται,
63.579.35
ουκ έλαττόν εστι του επιτυχείν· ουδέ γαρ ίσμεν ημείς τα συμφέροντα ημίν, ως αυτός επίσταται· Ώστε ουν, καν επιτύχωμεν, καν αποτύχωμεν, ευχαριστείν οφείλομεν, και μετά χαράς δέχεσθαι άπερ αυτός δοκιμάσει. Ου γαρ ανανεύων ημών προς τας αιτήσεις υπερτίθεται
63.579.40
πολλάκις ο Θεός, αλλά σοφιζόμενος ημών την προσεδρείαν, και βουλόμενος ημάς προς εαυτόν εφέλκεσθαι· επεί και πατήρ φιλόστοργος αιτούμενος πολλάκις παρά του παιδός ουκ επινεύει, ουχί βουλόμενος μη δούναι, αλλά του παιδός την προσεδρείαν δια
63.579.45
τούτου επισπώμενος. Το γαρ ακούεσθαι ευχόμενον, πρώτον μεν εκ του αξίους είναι λαβείν γίνεται, δεύτερον δε εκ του κατά τους νόμους του Θεού προσεύχεσθαι, τρίτον εκ του συνεχώς, τέταρτον εκ του μηδέν βιωτικόν αιτείν, πέμπτον εκ του παρ’ εαυτού συνεπεισφέρειν
63.579.50
άπαντα, και πάλιν εκ του τα συμφέροντα ζητείν. Ώσπερ ουν εκ τούτων το ακούεσθαι γίνεται, ούτως ετέρωθεν το μη ακούεσθαι, καν δίκαιοι ώσιν οι αιτούντες. Τι γαρ του Παύλου δικαιότερον γέγονεν; αλλ’ επειδή ασύμφορα ήτησεν, ουκ ηκούσθη·
63.579.55
Υπέρ τούτου τρις τον Κυριον παρεκάλεσα, φησί, και είπέ μοι. Αρκεί σοι η χάρις μου, Τι δε Μωϋσέως πάλιν δικαιότερον; αλλ’ ουδέ εκείνος ηκούετο· λέγοντος του Θεού. Ικανούσθω σοι. Επειδή γαρ
63.580.13
ήτει εις την γην της επαγγελίας εισελθείν, ασύμφορον δε τούτο ην, ουκ επέτρεψεν ο Θεός. Μετά τούτων
63.580.15
και έτερόν εστι το μη ποιούν ακούεσθαι, όταν τοις αμαρτήμασιν επιμένοντες προσευχώμεθα· ο και περί των Ιουδαίων έλεγεν ο Θεός τω Ιερεμία· Μη προσεύχου περί του λαού τούτου· η ουχ οράς τι ούτοι ποιούσιν; Ουκ απέστησαν, φησί, της ασεβείας, και συ υπέρ αυτών δέησιν αναφέρεις; αλλ’ ουκ ακούσομαί σου. Παλιν όταν κατ’ εχθρών αιτώμεν, ου μόνον ουκ ακουόμεθα, αλλά και παροξύνομεν τον Θεόν. Φαρμακον γαρ εστιν η ευχή, αλλά εάν μη ειδώμεν το φάρμακον πως επιθείναι χρη, ουδέ την
63.580.25
δύναμιν αυτού καρπούμεθα πώποτε. Τοσούτον ουν εστιν η της ευχής προσεδρεία καλόν, ως από της Χαναναίας εκείνης παιδευόμεθα, ότι ο των αποστόλων αξιωσάντων ο Χριστός ουκ επένευσεν, αύτη ήνυσε, και τη καρτερία εις έργον εξήνεγκε. Και
63.580.30
γαρ υπέρ των ημετέρων παρ’ ημών βούλεται μάλλον των υπευθύνων αξιούσθαι, η παρ’ ετέρων υπέρ ημών. Ανθρώπων μεν γαρ δεόμενοι, και δαπάνης χρημάτων δεόμεθα και κολακείας δουλοπρεπούς και πολλής περιόδου και πραγματείας· ου γαρ εξ ευθείας αυτοίς
63.580.35
τοις κυρίοις δούναι την χάριν ένι και διαλεχθήναι πολλάκις, αλλ’ ανάγκη πρότερον διακόνους και οικονόμους αυτών και επιτρόπους και χρήμασι και ρήμασι, και παντί θεραπεύσαι τρόπω, και τότε δι’ εκείνων δυνηθήναι την αίτησιν λαβείν. Επί δε του
63.580.40
Θεού ουκ έστιν ούτως· ου γαρ δείται μεσιτών επί των αξιούντων, ουδέ ούτω δι’ ετέρων παρακαλούμενος, ως δι’ ημών αυτών δεομένων επινεύει τη χάριτι. Πολλά γαρ βούλεται απαιτείσθαι, παρ’ ημών ο Θεός, και χάριν έχει τούτου πολλήν· μόνος γαρ ούτος
63.580.45
ο χρεώστης όταν απαιτήται χάριν έχει, και α μη εδανείσαμεν δίδωσι. Καν μεν σφοδρώς ίδη εγκείμενον τον απαιτούντα, και α μη έλαβε παρ’ ημών, καταβάλλει· αν δε νωθρώς, και αυτός διαναβάλλεται, ου δια το μη βούλεσθαι δούναι, αλλά δια το ηδέως έχειν παρ’ ημών απαιτείσθαι. Ουδέ γαρ μισών, ουδέ αποστρεφόμενος ημάς αναβάλλεται των αιτουμένων την δόσιν ο Θεός, αλλά τη μελλήσει της δόσεως διηνεκώς παρ’ εαυτώ κατέχειν βουλόμενος· καθάπερ και πατέρες φιλόστοργοι ποιούσι· και γαρ εκείνοι των ραθυμοτέρων
63.580.55
παίδων την διηνεκή προσεδρείαν τη της δόσεως αναβολή σοφίζονται. Ηκούσθης; επί τούτω ευχαρίστησον, επειδή ηκούσθης· ουκ ηκούσθης; παράμεινον
63.581.1
ίνα ακουσθής. Ου χρεία σοι μεσιτών, ουδέ πολλής της περιδρομής και του κολακεύσαι ετέρους· αλλά καν έρημος ης, καν απροστάτευτος, αυτός δια σαυτού παρακαλέσας τον Θεόν επιτεύξη πάντως. Ει γαρ επ’
63.581.5
ανθρώπων, καν μυρία προσκεκρουκότες ώμεν, όταν και υπό την έω, και μέσης ημέρας και εν εσπέρα φαινώμεθα τοις προς ημάς λελυπημένοις, τη συνεχεία και τη διηνεκεί της όψεως συντυχία καταλύομεν ραδίως αυτών την έχθραν, πολλώ μάλλον επί
63.581.10
του Θεού τούτο γένοιτ’ αν. Ου γαρ ούτως δι’ ετέρων υπέρ ημών παρακαλούμενος επινεύειν είωθεν, ως δι’ ημών αυτών των δεομένων, καν μυρίων ώμεν γέμοντες κακών Ακουέτωσαν οι μετά ραθυμίας ευχόμενοι, και τη μελλήσει της δόσεως δυσχεραίνοντες.
63.581.15
Όταν γαρ είπω, Παρακάλεσον τον Θεόν, δεήθητι αυτού, ικέτευσον αυτόν, λέγει· Παρεκάλεσα άπαξ, δεύτερον, τρίτον, δέκατον, εικοστόν, και ουκ έλαβον. Μη αποστής έως αν λάβης· τότε απόστηθι, όταν λάβης· μάλλον δε μηδέ τότε, αλλά και τότε παράμενε·
63.581.20
καν μη λάβης, αίτει ίνα λάβης· όταν δε λάβης, ευχαρίστησον ότι έλαβες.
πηγή: https://panagia-ierosolymitissa.blogspot.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου