Σάββατο 23 Μαρτίου 2024

Η μοναξιά της αμαρτίας - Αρχιμανδρίτης π. Σεβαστιανός Τοπάλης

Είναι η μοναξιά που έρχεται μέσα στη καρδιά μας από μια λύπη από ενοχές που αμαρτήσαμε.

Ο Κάιν σκοτώνει τον Άβελ. Και έρχεται ο Θεός και του λέγει, ‘’Κάιν, που είναι αδελφός σου;’’ Και αυτός με έναν εγωισμό του λέει ‘’και πού να ξέρω εγώ πού είναι ο αδερφός μου’’. Και του λέγει. Το αίμα βράζει πάνω στο χώμα, είναι του αδελφού σου που τον σκότωσες. Και γυρίζει ο Κάιν και του λέγει, τώρα θα κάνεις τά ίδια και σε μένα. Ό,τι έκανα εγώ στον αδερφό μου θα κάνεις και εσύ σε μένα. Βλέποντας ο Θεός την ανασχυντία του τον τιμωρεί με εγκατάλειψη διότι ο Κύριος δεν μισεί τον αμαρτωλό αλλά τον αναίσχυντο, όπως λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος,’’ Ου γαρ τοσούτον μισεί Κύριος τον αμαρτάνοντα, όσον τον αναισχυντούντα’’. Και του λέγει ο Θεός βλέποντας την αμετανοησία του, Όχι, δεν θα σε πειράξω. Αλλά ‘’στένων και τρέμων εση επί της γης’’. Σε αφήνω ελεύθερο αλλά μέσα σου θα τρώγεσαι και θα στενάζεις από τις ενοχές και από την θλίψη. Όντως ο Κάιν όπως διαβάζουμε στην Αγία Γραφή, κλείστηκε στην μοναξιά του εαυτού του και των ενοχών του. τον έπνιγε η ενοχή, ο εγωισμός της αμετανοησίας, σφιχτά αμπαρωμένος στον εαυτό του αποδιώχνοντας τον Θεό που του γινόταν σκιάχτρο του νου και της καρδιάς. Απέραντη μοναξιά. Και πώς να την ξεπεράσει; έτρεχε από χωριό σε χωριό μέσα σε μια αθλιότητα ενοχών.

Ως άδικη κατάρα ο Κάιν έτρεχε από τόπο σε τόπο ‘’στένων και τρέμων’’ μη βρίσκοντας ηρεμία κολλημένος στην σκληρότητα της αμετανοησίας του. Και χειρότερη τιμωρία απ’ αυτή δεν θα γινόταν άλλη. Και όμως ο Θεός δεν θα ήθελε ποτέ να τον τιμωρήσει, αλλά να τον δεχθεί μετανοούντα.

Έτσι λέγει ο Άγιος Χρυσόστομος. Μετά από την αμαρτία επισκέπτεται η λύπη τον άνθρωπο. Έρχονται οι τύψεις και οι ενοχές. Είναι η μοναξιά του εαυτού του. Πάνω σ’ αυτήν την λύπη οφείλει ο άνθρωπος να τρέξει να ζητήσει συγχώρεση από το Θεό. Ο Θεός δεν μετράει τον άνθρωπο από το λάθος του αλλά από την μετάνοιά του. Δεν προλαβαίνει να πεί το ήμαρτον και αμέσως τον επισκέπτεται ο Χριστός και του λέγει ‘’εδώ είμαι’’. Έντονη γίνεται η παρουσία του Θεού μέσα στον μετανοούντα. Είναι ο μεγάλος ένοικος και σύντροφος τότε που του φέρνει την ειρήνη και τον σκεπάζει στην αγκάλη Του. Και δεν μένει μόνος του, δεν είναι πλέον μόνος τους να χτυπιέται στην μοναξιά της αμαρτίας. Στην χαρά της συγχώρεσης βρίσκει μέσα του τον Χριστό τον μεγάλο ένοικο της καρδιάς του. Είναι μαζί μου. Ο Ιούδας νιώθοντας την ενοχή του και τη θλίψη του, σκληρά μετανιωμένος για την προδοσία του τρέχει, πετάει τα χρήματα, προσπαθεί να εξιλεωθεί στους φαρισαίους λέγοντας τους ότι αδίκως έπραξε, πηγαίνει και αυτοκτονεί. Μέσα στην μοναξιά του εαυτού του οδηγείται στην αυτοχειρία. Η απελπισία τον οδηγεί στην εγωιστική αυτοτιμωρία. Δεν είχε αίσθηση της αγάπης του Θεού. Θα μπορούσε, έχοντας βιώσει την αγάπη του Χριστού ως μαθητής Του, να πάει στο Σταυρό του Χριστού και εκεί γονατιστός να του πει Αμάρτησα απέναντι σου και θα ήταν αυτός ο πρώτος που θα έμπαινε στον Παράδεισο και όχι ο Ληστής.

Τελικά η μεγάλη του αμαρτία δεν ήταν η προδοσία, αλλά η άρνηση της αγάπης του Χριστού. Ούτε ο Χριστός μπορούσε να τον βοηθήσει, ούτε και να τον σώσει, αφού ο ίδιος δεν έκανε το πρώτο του βήμα.
Πολύ περιγραφικά και αποκαλυπτικά ο Ιερός Χρυσόστομος ομιλεί για την πτώση του Ιούδα στην οποία έπαιξε μεγάλο ρόλο ο Σατανάς και πλεονέκτησε με την υπερβολή της απελπισίας, καθώς και για την αγάπη του Χριστού που θα μπορούσε να συγχωρήσει τον προδότη, αν πραγματικά μετανοούσε.

«μετανόησε ο Ιούδας· αμάρτησα, είπε, παραδούς αίμα αθώον· άκουσε ο διάβολος τα λόγια του αυτά και κατάλαβε πως άρχισε τον δρόμο προς το καλύτερο και να βαδίζει προς την σωτηρία και φοβήθηκε την μεταβολή. Έλεγε πως έχει φιλάνθρωπο Δεσπότη· όταν επρόκειτο να τον προδώσει, δάκρυσε γι’ αυτόν και μύρια τον παρακάλεσε· πολύ περισσότερο δεν θα το δεχθεί εν μετανοία; Ενώ ήταν αδιόρθωτος τον τραβούσε με την αγάπη του και τον καλούσε· πολύ περισσότερο τώρα που διορθώνεται και έχει επίγνωση της αμαρτίας του δεν θα τον δεχτεί κοντά του; Μα και γι’ αυτό ήλθε να σταυρωθεί. Τι έκανε λοιπόν. Τον θορύβησε· γέμισε την ψυχή του με το σκοτάδι της υπερβολής της αθυμίας, τον καταδίωξε, τον κυνήγησε μέχρι που να του βάλει τον βρόχο στον λαιμό του και τον πέταξε έξω από την παρούσα ζωή και του αποστέρησε από τον πόθο της μετανοίας. Το ότι, αν ζούσε, και αυτός θα σωζόταν, είναι φανερό από τους σταυρώσαντες· διότι, αν έσωσε αυτούς που τον ανέβασαν πάνω στον Σταυρό, και αν ακόμη και πάνω στον σταυρό παρακαλούσε τον Πατέρα και ζητούσε συγγνώμη για το τόλμημα τους, είναι φανερό ότι και τον προδότη με όλη του την αγάπη θα τον δεχόταν αν έδειχνε την σωστή μετάνοια· αλλά εκείνος δεν άντεξε να μείνει στο φάρμακο, διότι τον κατάπιε ‘’η περισσότερη λύπη’’».

Μια μεγάλη μερίδα των ανθρώπων ευρισκόμενοι μπροστά στην αποδοχή των λαθών τους παίρνουν έναν άλλο δρόμο, που είναι ακραία εγωιστικός. Μπαίνουν στην διαδικασία του αγρίου δικαστηρίου του εαυτού τους. Δεν μπορούν να αποδεχτούν τον εαυτό τους στα χάλια που τον βλέπουν, τον ελεεινολογούν και τον κατηγορούν σκληρά και τον θεωρούν αδικαιολόγητο, και απελπίζονται κυρίως όταν πέφτουν και ξανά πέφτουν στο ίδιο παράπτωμα. Τον δικάζουν και αυτοτιμωρούνται με ποικίλους τρόπους. Θεωρούν ανάξιο τον εαυτό τους ενώπιον του Θεού, τρέμουν και φοβούνται να τον πλησιάσουν. Πέφτουν σε μια απέραντη μοναξιά και αδιέξοδο με τον εαυτό τους. Μόνιμα οι ενοχές ταράζουν την καρδιά τους και ‘’εν τη διανοία αχρειούνται’’. Απομακρύνονται από την Θεία Κοινωνία αυτοτιμωρούμενοι, το ίδιο και από την Εκκλησία και την προσευχή ως ανάξιοι. Σαν να επιβάλλουν στον εαυτό τους μια πνευματική αυτοκτονία και αυτοεγκατάλειψη. Έτσι νιώθουν να εξιλεώνονται. Πανικοβάλλονται μπροστά στην θέα του εαυτού τους, δεν μπορούν να δεχτούν την πραγματικότητα και απελπίζονται. Στην ουσία υπάρχουν δύο άθλιες εσωτερικές καταστάσεις, ο εγωισμός και η απόρριψη της αγάπης του Θεού. Με τον τρόπο αυτό, έμμεσα και άμεσα, αρνούνται την μεγάλη αγάπη του Χριστού που πέθανε πάνω στον Σταυρό για την σωτηρία όλων. Ο Θεός είναι ‘’ο Θεός των μετανοούντων’’. Η χαρά που πηγάζει από την καρδιά του ανθρώπου είναι μεγάλο γεγονός, όταν ξέρει να μετανοεί καθημερινά και να πιάνεται από την αγάπη του Θεού ταπεινά.

Και όμως ερμητικά ζούμε τη μοναξιά του εαυτού μας αδελφοί ή όταν εγωιστικά δεν θέλουμε να πάμε να ταπεινωθούμε, να πούμε Χριστέ μου συγχώρα με. Στον πνευματικό μας και τότε. Ανοίγει η καρδιά μας. Είσαι μια χαρά. Δεν μένουμε μόνοι μας. Δεν είμαστε μόνοι μας, είναι παρών ο Χριστός. Η τεράστια μοναξιά του εαυτού μας ως λιθάρι βαρύ πέφτει στην καρδιά του αμαρτωλού με την Αμετανοησία. Οφείλεται στην έλλειψη της συναίσθησης εσωτερικής πεποίθησης ότι με αγαπάει ο Χριστός όσο χαμηλά κι αν έχω πέσει. Τι φοβερή πραγματικότητα είναι αυτή η απελπισία όταν με επισκέπτεται; Όταν κάνω τα λάθη μου; Δεν αντέχω τον εαυτό μου, νιώθω πολύ μόνος μου. Αλλ’ όμως τότε στο μεγάλο αδιέξοδο της καρδιά πάντοτε υπάρχει ένας δρόμος που οδηγεί στον Θεό πατέρα, είναι ο δρόμος του Ασώτου Υιού, ο δρόμος της καρδιάς που επιστρέφει στον Κύριο. Ο Χριστός είναι Ο μανικός εραστής της μετανοούσης ψυχής.

‘’ουχ ούτως εραστής μανικός της εαυτού ερωμένης ερά, ως ο Θεός της μετανοούσης ψυχής’’
Ο φόβος του ανθρώπου να πλησιάσει τον Θεό σε μια τακτοποίηση των λαθών του και η απελπισία του εαυτού του είναι ο χειρότερος εχθρός της μετανοίας και αυτό προέρχεται είτε από την άγνοια είτε από τον εγωισμό του.

Και, όπως λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος,
Όντως
• αυτός που απελπίζεται τον διάβολο λατρεύει.
• ο διάβολος δεν χαίρεται τόσο με την αμαρτία όσο με την απελπισία.
Με τον τρόπο αυτόν τον κατέχει και τον διαλύει ολοκληρωτικά. Οι άνθρωποι που φτάνουν στην απελπισία ποτέ τους δεν ζητάν βοήθεια. Θέλει πολύ ταπείνωση για να πλησιάσουν την βοήθεια, να την ζητήσουν από τον Θεό. Πνιγμένοι μέσα στον εαυτό τους μόνιμα μονολογούν και μεγαλοποιούν και καταδικάζουν την ψυχή τους.

Αρχιμανδρίτης π. Σεβαστιανός Τοπάλης

πηγή: ομάδα viber "Εκκλησιασμός"

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου