Ερμηνευτικό σχόλιο στο αποστολικό ανάγνωσμα της Κυριακής 21.12.25 [ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ (Ἑβ 11,9-10.32-40)]

    

Από τον κ. Δημήτριο Ρίζο *

«Πίστει παρῴκησεν Ἀβραὰμ εἰς τὴν γῆν τῆς ἐπαγγελίας ὡς ἀλλοτρίαν»

Σήμερα γίνεται ἡ τελευταία Κυριακὴ πρὶν ἀπὸ τὴν μεγάλη ἑορτὴ τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, δηλαδὴ εἶναι ἡ Κυριακὴ πρὸ τῶν Χριστουγέννων. Γι’ αὐτὴν τὴν ἡμέρα τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα εἶναι ἐπιλεγμένο ἀπὸ τὴν πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολή, καὶ γίνεται ἀναφορὰ στὴν πίστι ποὺ ἔδειξε ὁ Ἀβραὰμ στὸν λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἀλλὰ καὶ στὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ποὺ ἀκούγεται σήμερα, στὸ ὁποῖο ἀναφέρεται ἡ γενεαλογία τοῦ Χριστοῦ κατὰ ἄνθρωπον, ὁ Ἀβραὰμ καταγράφεται πρῶτος στὸ γενεαλογικὸ δένδρο τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι πρόγονός του.

Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως - Ερμηνεία της Ευαγγελικής περικοπής από τον Ιερό Χρυσόστομο

ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ [:Ματθ. 1,1-25]

Υπομνηματισμός των εδαφίων Ματθ.1,1-25

από τον άγιο Ιωάννη, αρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως, τον Χρυσόστομο

Aς εγερθούμε και ας μην κοιμόμαστε πλέον, διότι βλέπω τις πύλες να ανοίγονται για χάρη μας. Όμως ας εισέλθουμε με μεγάλη τάξη και φόβο, αμέσως μόλις πατήσουμε τα πρόθυρα της πόλεως. Ποια είναι αυτά τα πρόθυρα; «Βίβλος γενέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ, υἱοῦ Δαυΐδ, υἱοῦ Ἀβραάμ(:κατάλογος γενεαλογικός του Ιησού Χριστού, του υιού του Δαυίδ, του υιού του Αβραάμ)»[Ματθ.1,1].

Τι λέγεις, λοιπόν, Ματθαίε; Μας υποσχέθηκες ότι θα μας ομιλήσεις για τον μονογενή Υιό του Θεού και εσύ μας μνημονεύεις τον Δαβίδ, έναν άνθρωπο που γεννήθηκε ύστερα από αναρίθμητες γενεές και υποστηρίζεις ότι αυτός είναι και πατέρας και πρόγονος του Ιησού; Περίμενε, αγαπητέ αδελφέ, και μη ζητείς να τα μάθεις όλα μεμιάς αλλά σιγά και κατ’ ολίγον. Στα πρόθυρα στέκεσαι ακόμη, στα προπύλαια. Γιατί λοιπόν βιάζεσαι να εισέλθεις στα άδυτα; Ακόμη δεν παρατήρησες καλά όλα τα εξωτερικά πράγματα. Διότι δεν σου διηγούμαι ακόμη εκείνη την προαιώνια γέννηση —αλλά ούτε και αυτήν που επακολούθησε— διότι είναι ανέκφραστη και απόρρητη. Άλλωστε πριν από εμένα, σου το είπε αυτό και ο Ησαΐας, ο οποίος προφητεύοντας το Πάθος και το μεγάλο ενδιαφέρον Του για ολόκληρη την ανθρωπότητα, γεμάτος κατάπληξη για το ποιος ήταν ο Ιησούς, τι έγινε και πού κατέβηκε, αναφώνησε με δυνατή και ισχυρή φωνή, λέγοντας τα εξής: «τήν γενεάν αὐτοῦ τίς διηγήσεται;(:ποιος δύναται να εκθέσει με λεπτομέρειες την καταγωγή Του;)» [Ησ.53,8].

"ΧΡΙΣΤΟΣ ΓΕΝΝΑΤΑΙ, ΔΟΞΑΣΑΤΕ!".

"ΧΡΙΣΤΟΣ ΓΕΝΝΑΤΑΙ, ΔΟΞΑΣΑΤΕ!".

Αυτή τήν πανηγυρική προτροπή απευθύνει η Εκκλησία μας διά στόματος τού ιερού υμνωδού πρός όλους μας. Μάς καλεί σέ μία κατ εξοχήν συμμετοχή είς τό γεγονός τής γεννήσεως τού Κυρίου, διότι αυτό δέν αποτελεί απλώς μία ιστορική ανάμνηση. Αντιθέτως είναι γεγονός, τό οποίο έχει βαθύτερο καί μυστικώτερο χαρακτήρα. Ο Χριστός γεννάται. Συνεχώς μυστικά στίς καρδιές τών πιστών. Εφ΄ όσον ζήτε, εφόσον αισθάνεσθε τό γεγονός αυτό προσωπικά, ξεσπάσατε σέ ύμνους καί δοξολογίες, διότι "νύν τά ανήκουστα ηκούσθη, άνθρωπος γίνεται Θεός, ίνα θεόν τόν Αδάμ απεργάσηται".

Κυριακή προ της Χριστού γεννήσεως: Μνήμη πάντων των απ’ αιώνος Θεώ ευαρεστησάντων, από Aδάμ άχρι και Iωσήφ του μνήστορος της Yπεραγίας Θεοτόκου

Η ρίζα του Ιεσσαί

Tη Kυριακή προ της Xριστού Γεννήσεως μνήμην άγειν ετάχθημεν παρά των Aγίων και θεοφόρων Πατέρων ημών, πάντων των απ’ αιώνος Θεώ ευαρεστησάντων, από Aδάμ άχρι και Iωσήφ του μνήστορος της Yπεραγίας Θεοτόκου, κατά γενεαλογίαν. Kαθώς ο Eυαγγελιστής Mατθαίος ιστορικώς ηριθμήσατο. Oμοίως και των Προφητών και Προφητίδων¹.

Mνήμη των πρωτοπλάστων Aδάμ και Eύας.

Yμνώ θανόντας ζων γένους αρχηγέτας,

Tου ζην με και θνήσκειν με τους παραιτίους.

Mνήμη του δικαίου Άβελ υιού Aδάμ.

Bοά Θεώ σον αίμα και ψυχής δίχα,

Ω πρώτε νεκρών και πρώτε σεσωσμένων.

Mνήμη του δικαίου Σηθ υιού Aδάμ.

Σηθ σπέρμα καινόν τοις γονεύσιν αντ’ Άβελ,

Άνθρωπος ων δίκαιος οίος ην Άβελ.

Γιατί έχει τόση δύναμη η εικόνα της Γέννησης του Χριστού; Οι συμβολισμοί

Η εικόνα της Γέννησης του Χριστού αποτελεί μια εμβληματική απεικόνιση της έλευσης του Κυρίου στον κόσμο και θεωρείται από τις πιο σημαντικές στο Δωδεκάορτο.

Εμπεριέχει τόση συμπυκνωμένη δύναμη μέσα της καθώς συμβολίζει την κατάργηση του παλιού κόσμου και την έλευση του νέου. Αφηγείται μια ολόκληρη Ιστορία και όχι μόνο αυτή της γέννησης του Θεανθρώπου. Ο Χριστιανός απευθύνεται στην εικόνα και μέσα από αυτήν επικοινωνεί με τον Ιησού Χριστό που ήρθε να ανακαινίσει τον κόσμο και να γεννήσει τον Νέο Άνθρωπο.

Η Γέννηση του Ιησού Χριστού

Μια από τις εικόνες που συνθέτουν το Δωδεκάορτο (οι δώδεκα σπουδαιότερες γιορτές της Ορθοδοξίας) είναι και αυτή της Γέννησης. Βρίσκεται στην Ιερά Μονή Σταυρονικήτα στο Άγιο Όρος και συγκαταλέγεται ανάμεσα στα έργα του περίφημου αγιογράφου μοναχού Θεοφάνη, ιδρυτή της κρητικής σχολής.

“Τα Χριστούγεννα είναι το συγκλονιστικότερο γεγονός της ιστορίας. Η ιστορία τέμνεται στα δύο στην προς και μετά Χριστόν εποχή”

Μητροπολίτης Σιατίστης Παύλος

Πείτε μας πώς ένας Χριστιανός μπορεί να ζήσει βιωματικά τήν Γέννηση του Χριστού και όχι εθιμοτυπικά;

Το ερώτημα σας μου θυμίζει μια παλαιότερη εκπομπή μου σε ραδιόφωνο της ιδιαίτερης πατρίδας μου. Ήμουν καλεσμένος από μία δημοσιογράφο για άσχετο θέμα. Ξεκινώντας την εκπομπή, ήταν η εβδομάδα η μετά τα Θεοφάνεια, μου είπε: «Πριν ξεκινήσουμε την εκπομπή μας θέλω να σας θέσω ένα προσωπικό μου ερώτημα.

Χθες το απόγευμα είχαν έλθει στο σπίτι μου μερικές φίλες για να πιούμε καφέ. Συνειδητοποιήσαμε όλες ότι οι γιορτές είχαν περάσει και εμείς δεν είχαμε καταλάβει σχεδόν τίποτα. Κάναμε ένα απολογισμό και διαπιστώσαμε ότι και οικονομικά και ψυχολογικά και πνευματικά είμασταν χαμένες και μάλιστα νοιώθαμε μια κατάθλιψη να μας βαραίνει. Πείτε μου κάτι γι’ αυτό!».

Αλήθεια τι περιμένεις; Προσεύχου. Εξομολογήσου. Μετανόησε

Άνθρωπε, απέφευγε την αμαρτία, όπως αποφεύγεις το στόμα του φιδιού. Η αμαρτία κυριαρχεί στον νου και εξουσιάζει την ψυχή μας.

Ο διάβολος είναι κακός δανειστής. Μας κάνει, να ξεχνάμε τις αμαρτίες μας, για να μη τις εξομολογούμεθα. Και μας πείθει, να τρέχωμε σε νέες αμαρτίες, γιατί τάχα δεν βλάπτουν. Με αυτές (τις αμαρτίες) μας δένει γερά. Με αυτές μας πουλάει και μας αγοράζει. Με αυτές μας κολακεύει και μας υποδουλώνει.

Όταν ελεγχόμαστε από την συνείδηση μας, νιώθομε αηδία. Τότε η μοναδική μας παρηγοριά είναι η ελπίδα της μετανοίας μας. Αλλά ενώ πάντοτε λέμε πως θα μετανοήσουμε, ουδέποτε μετανοούμε. Ξεγελιόμαστε από τον ολέθριο λογισμό, που μας λέει: «Έχεις καιρό».

Είμαστε ένοχοι, αδελφοί. Από την μια πιστεύουμε και ομολογούμε Χριστό, και από την άλλη δεν κάνομε αυτά που μας προστάζει.

Ο Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης και τα θαύματα της Θείας Κοινωνίας

Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης

Πολλές από τις θαυματουργικές θεραπείες του αγίου Ιωάννου της Κρονστάνδης (1829­-1908), του σύγχρονου κοσμαγάπητου αγίου του ρωσικού βορρά, έγιναν με τη θεία μετάληψη.

Η ιαματική του δύναμη εκδηλωνόταν κυρίως την ώρα της μεταδόσεως των αχράντων Μυστηρίων.

Με τη βαθειά πίστη που ενέπνεε, οι ασθενείς κοινωνούσαν πραγματικά «εις ίασιν ψυχής τε και σώματος».

Ο ιερέας Βασίλειος Σούστιν διηγείται πως, όταν ήταν πολύ νέος ακόμα, ο πατέρας του αρρώστησε βαριά από φυματίωση του λάρυγγα. Ο καθηγητής Σιμανόφσκυ δήλωσε πως ο ασθενής έχει ζωή μόνο για δέκα μέρες.

Ο π. Ιωάννης βρισκόταν τότε στην Κρονστάνδη. Του έστειλαν τηλεγράφημα. Σε πέντε μέρες έφτασε.

Άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης. Περί ελεημοσύνης.

Ατένισε τον αδελφό σου με αγάπη και οικτιρμούς και βοήθησέ τον πρόθυμα. Είναι μέλος του Χριστού και δικό σου ‒«αλλήλων μέλη εσμέν» (Εφ. 4, 25)‒, είναι ναός του Αγίου Πνεύματος. Ο Θεός τον αγαπά και τον υπολήπτεται όπως και σένα.

Δεν δίνεις τίποτε το αληθινά δικό σου. Δίνεις ότι ανήκει στον Θεό, στα πενόμενα παιδιά του Θεού. Δεν είσαι τίποτε άλλο παρά οικονόμος και διαχειριστής της θείας περιουσίας. Να θεωρείς τον εαυτό σου ταπεινό υπηρέτη των «ελαχίστων» αδελφών του Κυρίου…

Ο Άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης. Βίος και αποσπάσματα λόγων του.

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κρονστάνδης.

ἐγεν. Σούρα Ρωσίας 18-10-1829 – ἐκοιμ. Κρονστάνδη Ρωσίας 20/12/1908. 

Μνήμη: 20 Δεκεμβρίου

Αποσπάσματα από επιστολές του Αγίου Ιγνατίου του Θεοφόρου, επισκόπου Αντιοχείας

Ιερομάρτυς Ιγνάτιος Αντιοχείας. Τοιχογραφία του 13ου μ.Χ. στον Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδος της Ιεράς Μονής Σοποτσάνι, Σερβία

Αποσπάσματα από επιστολές του Αγίου Ιγνατίου του Θεοφόρου, επισκόπου Αντιοχείας:

Πρέπει να μη λεγόμαστε μόνον αλλά και να είμαστε χριστιανοί (Μαγν. IV, 1).

Από αυτά τίποτε δεν σας διαφεύγει, εάν έχετε απόλυτη στον Ιησού Χριστό πίστη και αγάπη, που είναι η αρχή και το τέλος της ζωής· αρχή η πίστη και τέλος η αγάπη. Τα δύο δε μαζί, όταν ενώνονται, είναι ο Θεός· ενώ όλα τα άλλα έχουν σαν συνέπεια την καλοκαγαθία. 2. Κανένας δεν αμαρτάνει όταν έχει πίστη, ούτε όταν έχει αγάπη μισεί. «Το δέντρο γίνεται φανερό από τον καρπό του» έτσι αυτοί που βεβαιώνουν ότι ανήκουν στον Χριστό, θα φανούν από τα έργα τους. Γιατί τώρα δεν είναι ζήτημα διαβεβαιώσεως το έργο, αλλά εάν κανείς θα βρεθεί με δυνατή πίστη μέχρι το τέλος (Εφεσ. XIV).

Μνήμη του Aγίου Iερομάρτυρος Iγνατίου του Θεοφόρου (20 Δεκεμβρίου)

Λέουσιν Iγνάτιε δείπνον προυτέθης,

Kοινωνέ δείπνου μυστικού, θάρσους λέον.

Eικάδι Iγνάτιος θάνε γαμφηλήσι (ήτοι σιαγόσι) λεόντων.

Μαρτύριο Αγίου Ιγνατίου του Θεοφόρου. Μικρογραφία (Μινιατούρα) στό Μηνολόγιο του Βασιλείου Β ‘

Oύτος ήτον διάδοχος των Aγίων Aποστόλων, Πατριάρχης μεν κατασταθείς, της Aντιοχέων Eκκλησίας, δεύτερος μετά τον Πατριάρχην Eύοδον. Mαθητής δε χρηματίσας, Iωάννου του Θεολόγου, ομού με τον Άγιον Πολύκαρπον τον Eπίσκοπον Σμύρνης, εν έτει ρθ΄ [109]1. Όταν δε ο βασιλεύς Tραϊανός εδιάβαινεν από την Aντιόχειαν διά να υπάγη εις τους Πάρθους, τότε επροσφέρθη εις αυτόν ο μέγας ούτος Iγνάτιος. Kαι επειδή εδιαλέχθη πολλά με αυτόν περί της εις Xριστόν πίστεως, εκ τούτου εγνώρισεν ο βασιλεύς το αμετάθετον της γνώμης αυτού. Όθεν παρευθύς δέρνεται ο Άγιος με μολυβδίνας μπάλλας. Έπειτα απλώσας τας χείρας του, δέχεται φωτίαν εις αυτάς. Mετά ταύτα καίεται εις τας πλευράς με θυμιατά γεμάτα κάρβουνα και αλειμμένα με λάδι. Eίτα στέκεται επάνω εις αναμμένα κάρβουνα και ξέεται με σιδηρά ονύχια.

Κάνε φάτνη την καρδιά σου

Κισιώτης Στέφανος

Η εορτή των Χριστουγέννων, όπως και όλες οι άλλες μεγάλες εορτές της Εκκλησίας μας, θεσπίστηκαν, για να μας παρουσιάσουν ζωντανά και πανηγυρικά την αγάπη και την φιλανθρωπία του Θεού προς τους ανθρώπους, αλλά και ως μια ακόμη ευκαιρία, για να θυμηθούμε και να βιώσουμε την ζωή του Χριστού στην ζωή μας, δια του Αγίου Πνεύματος, δια των Μυστηρίων και δια του λόγου του Θεού εν τη Εκκλησία.

Γι’ αυτό και σε όλες τις μεγάλες εορτές η Εκκλησία μας έχει ορίσει έναν προπαρασκευαστικό χρόνο πνευματικής προετοιμασίας με νηστεία, με ιδιαίτερες ακολουθίες και με ξεχωριστή υμνολογία. Ταυτόχρονα η εκκλησιαστική ζωή παραμένει σταθερή με όλα τα σταθερά και δοκιμασμένα «μέσα» για την κατάλληλη προετοιμασία των πιστών, που είναι η εξομολόγηση και η Θεία Κοινωνία.