Ψαλτηρίου θησαύρισμα...Ψαλμός 17ος

 

1 Εἰς τὸ τέλος· τῷ παιδὶ Κυρίου τῷ Δαυΐδ, ἃ ἐλάλησεν τῷ Κυρίῳ τοὺς λόγους τῆς ᾠδῆς ταύτης ἐν ἡμέρᾳ, ᾗ ἐῤῥύσατο αὐτὸν ὁ Κύριος ἐκ χειρὸς πάντων τῶν ἐχθρῶν αὐτοῦ καὶ ἐκ χειρὸς Σαούλ,
2 (Μασ. 18) καὶ εἶπεν· - Ἀγαπήσω σε, Κύριε, ἡ ἰσχύς μου.	2 (Μασ. 18) Παντοτε θα σε αγαπώ, Κυριε, σέ, ο οποίος είσαι η ακατανίκητος ισχύς μου.
3 Κύριος στερέωμά μου καὶ καταφυγή μου καὶ ρύστης μου. ῾Ο Θεός μου βοηθός μου, ἐλπιῶ ἐπ᾿ αὐτόν, ὑπερασπιστής μου καὶ κέρας σωτηρίας μου καὶ ἀντιλήπτωρ μου.	3 Ο Κυριος είναι το ασάλευτον θεμέλιον, επί του οποίου ακλόνητος έχω στερεωθή. Είναι το οχυρόν καταφύγιόν μου και ο σωτήρ μου. Ο Θεός είναι ο βοηθός μου και εις αυτόν εγώ θα ελπίζω πάντοτε. Αυτός είναι ο υπερασπιστής μου, η ισχυρά δύναμις, η οποία, ως ακατανίκητος παράταξις, εξασφαλίζει την σωτηρίαν μου. Αυτός είναι ο ταχύς προστάτης μου εις κάθε περίστασιν.
4 αἰνῶν ἐπικαλέσομαι τὸν Κύριον καὶ ἐκ τῶν ἐχθρῶν μου σωθήσομαι.	4 Με ύμνους δοξολογίας και ευχαριστίας θα ζητήσω εις βοηθειάν μου τον Κυριον, και με την προστασίαν του θα σωθώ από τους εχθρούς μου.
5 περιέσχον με ὠδῖνες θανάτου, καὶ χείμαρροι ἀνομίας ἐξετάραξάν με.	5 Ωσάν αφόρητοι πόνοι τοκετού με περιέσφιξαν κίνδυνοι θανάτου, τους οποίους παράνομοι άνθρωποι εξαπέλυσαν, ωσάν ορμητικούς χειμάρρους, εναντίον μου και με συνεκλόνισαν.
6 ὠδῖνες ᾅδου περιεκύκλωσάν με, προέφθασάν με παγίδες θανάτου.	6 Συνταρακτικαί και θανάσιμοι αγωνίαι άδου με έχουν περικυκλώσει, με επρόφθασαν παγίδες, αι οποίαι έκρυπτον τον θάνατον.
7 καὶ ἐν τῷ θλίβεσθαί με ἐπεκαλεσάμην τὸν Κύριον καὶ πρὸς τὸν Θεόν μου ἐκέκραξα· ἤκουσεν ἐκ ναοῦ ἁγίου αὐτοῦ φωνῆς μου, καὶ ἡ κραυγή μου ἐνώπιον αὐτοῦ εἰσελεύσεται εἰς τὰ ὦτα αὐτοῦ.	7 Αλλά εν μέσω της μεγάλης αυτής οδύνης μου επεκαλέσθην δια της προσευχής τον Κυριον και με κραυγήν μεγάλην εφώναξα προς τον Θεόν. Ο δε Θεός ήκουσε την φωνήν μου από την εις ουρανούς κατοικίαν του και η κραυγή της αγωνίας μου έφθασεν ενώπιόν του, εισήλθεν εις τα ώτα του.
8 καὶ ἐσαλεύθη καὶ ἔντρομος ἐγενήθη ἡ γῆ, καὶ τὰ θεμέλια τῶν ὀρέων ἐταράχθησαν καὶ ἐσαλεύθησαν, ὅτι ὠργίσθη αὐτοῖς ὁ Θεός.	8 Ηλθεν εις βοήθειάν μου. Εσείσθη και ήρχισε να τρέμη ολόκληρος η γη, τα θεμέλια των ορέων συνεταράχθησαν και εκλονίσθησαν διότι ωργίσθη εναντίον αυτών ο Θεός.
9 ἀνέβη καπνὸς ἐν ὀργῇ αὐτοῦ καὶ πῦρ ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ καταφλεγήσεται, ἄνθρακες ἀνήφθησαν ἀπ᾿ αὐτοῦ.	9 Ως καπνός ηφαιστείου ανέβη υψηλά ο θυμός του, φωτιάν και λάβαν ηφαιστείου ήναψεν η παρουσία του και εις αναμμένα κάρβουνα μετεβλήθησαν όλα τα γύρω από αυτόν.
10 καὶ ἔκλινεν οὐρανοὺς καὶ κατέβη, καὶ γνόφος ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ.	10 Εχαμήλωσε τους ουρανούς και κατέβη εις την γην. Μαύρον σκοτεινόν νέφος απλώνεται κάτω από τους πόδας του.
11 καὶ ἐπέβη ἐπὶ Χερουβὶμ καὶ ἐπετάσθη, ἐπετάσθη ἐπὶ πτερύγων ἀνέμων.	11 Ανέβη και εκάθισεν, ωσάν επάνω εις ουράνιον άρμα, επί των Χερουβίμ και επετούσεν. Επέταξε γρήγορα και έτρεχε, σαν να εφέρετο επί πτερύγων ανέμων.
12 καὶ ἔθετο σκότος ἀποκρυφὴν αὐτοῦ· κύκλῳ αὐτοῦ ἡ σκηνὴ αὐτοῦ, σκοτεινὸν ὕδωρ ἐν νεφέλαις ἀέρων.	12 Σκότος ήπλωσεν ολόγυρά του και απέκρυψε το άπειρον μεγαλείον του. Γυρω του ηπλώθη η σκηνή του κατασκευασμένη όχι από υφάσματα και δέρματα, αλλά από σκοτεινά νέφη βροχής, τα οποία μεταφέρονται από τους πνέοντας ανέμους.
13 ἀπὸ τῆς τηλαυγήσεως ἐνώπιον αὐτοῦ αἱ νεφέλαι διῆλθον, χάλαζα καὶ ἄνθρακες πυρός.	13 Από την απαστράπτουσαν λαμπρότητα της θείας παρουσίας του επερνούσαν τα σύννεφα και εξαπελύθησαν χάλαζα και οι κεραυνοί, αναμμένα κάρβουνα, εναντίον των εχθρών του.
14 καὶ ἐβρόντησεν ἐξ οὐρανοῦ Κύριος, καὶ ὁ ῞Υψιστος ἔδωκε φωνὴν αὐτοῦ·	14 Ο Κυριος έστειλεν από τον ουρανόν τας βροντάς του με τους κεραυνούς του. Ο Υψιστος αφήκε να ακουσθή η τρομερά φωνή του εναντίον των εχθρών του.
15 ἐξαπέστειλε βέλη καὶ ἐσκόρπισεν αὐτοὺς καὶ ἀστραπὰς ἐπλήθυνε καὶ συνετάραξεν αὐτούς.	15 Εξαπέστειλε τα ιδικά του πύρινα βέλη και τους διεσκόρπισε· πλήθος από αστραπάς και βροντάς και κεραυνούς και τους συνετάραξε.
16 καὶ ὤφθησαν αἱ πηγαὶ τῶν ὑδάτων, καὶ ἀνεκαλύφθη τὰ θεμέλια τῆς οἰκουμένης ἀπὸ ἐπιτιμήσεώς σου, Κύριε, ἀπὸ ἐμπνεύσεως πνεύματος ὀργῆς σου.	16 Σαν να εστέγνωσαν τα ύδατα της γης, ώστε εφάνησαν αι πηγαί των υδάτων και αι κοίται των ποταμών, οι πυθμένες των ωκεανών και αυτά τα θεμέλια της γης, από τον δριμύν έλεγχόν σου, Κυριε, από μίαν και μόνην πνοήν της συνταρακτικής οργής σου.
17 ἐξαπέστειλεν ἐξ ὕψους καὶ ἔλαβέ με, προσελάβετό με ἐξ ὑδάτων πολλῶν.	17 Και εν μέσω της τρομεράς αυτής αναστατώσεως ο Κυριος ήπλωσε το χέρι του από τον ουρανόν, με έπιασε και με έφερε πλησίον του, με ανέσυρεν από τους πολλούς κινδύνους, οι οποίοι σαν πολλά ύδατα απειλούσαν να πνίξουν την ζωήν μου.
18 ρύσεταί με ἐξ ἐχθρῶν μου δυνατῶν, καὶ ἐκ τῶν μισούντων με, ὅτι ἐστερεώθησαν ὑπὲρ ἐμέ.	18 Με εγλύτωσε και θα με γλυτώση ο Κυριος από τους ισχυρούς εχθρούς μου, οι οποίοι με μισούν, οσονδήποτε ισχυρότεροι από εμέ και αν είναι αυτοί.
19 προέφθασάν με ἐν ἡμέρᾳ κακώσεώς μου, καὶ ἐγένετο Κύριος ἀντιστήριγμά μου	19 Αυτοί με επρόφθασαν αιφνιδίως εις τας πλέον κρισίμους και περιπετειώδεις στιγμάς της ζωής μου, αλλά ο Κυριος υπήρξε το στήριγμά μου και ο υπερασπιστής μου εναντίον αυτών.
20 καὶ ἐξήγαγέ με εἰς πλατυσμόν, ρύσεταί με, ὅτι ἠθέλησέ με.	20 Από την στενόχωρον θέσιν μου με έβγαλεν εις άνεσιν και αναψυχήν. Με εγλύτωσεν από τους εχθρούς, διότι με ηγάπησεν.
21 καὶ ἀνταποδώσει μοι Κύριος κατὰ τὴν δικαιοσύνην μου καὶ κατὰ τὴν καθαριότητα τῶν χειρῶν μου ἀνταποδώσει μοι,	21 Ο Κυριος έτσι με αντήμειψε δια την αθωότητά μου. Συμφωνα με την καθαρότητα των χειρών μου ο Κυριος μου ανταπέδωσε και θα μου ανταποδώση αμοιβάς και ευεργεσίας,
22 ὅτι ἐφύλαξα τὰς ὁδοὺς Κυρίου καὶ οὐκ ἠσέβησα ἀπὸ τοῦ Θεοῦ μου,	22 διότι εγώ εφύλαξα τας εντολάς του Κυρίου, δεν ησέβησα απέναντι του Θεού μου.
23 ὅτι πάντα τὰ κρίματα αὐτοῦ ἐνώπιόν μου, καὶ τὰ δικαιώματα αὐτοῦ οὐκ ἀπέστησαν ἀπ᾿ ἐμοῦ.	23 Διότι πάντοτε είχα και έχω προ οφθαλμών τας δικαίας του κρίσεις και ποτέ αι εντολαί του δεν απεμακρύνθησαν από την σκέψιν και την καρδίαν μου.
24 καὶ ἔσομαι ἄμωμος μετ᾿ αὐτοῦ καὶ φυλάξομαι ἀπὸ τῆς ἀνομίας μου.	24 Ημην και θα είμαι άμωμος και ειλικρινής απέναντί του και θα προφυλαχθώ από κάθε αμαρτίαν.
25 καὶ ἀνταποδώσει μοι Κύριος κατὰ τὴν δικαιοσύνην μου καὶ κατὰ τὴν καθαριότητα τῶν χειρῶν μου ἐνώπιον τῶν ὀφθαλμῶν αὐτοῦ.	25 Ο Κυριος θα μου ανταποδώση, σύμφωνα με τον αγώνα μου να ζω κατά το θέλημά του και σύμφωνα με την προσπάθειάν μου να διατηρώ τας χείρας μου αγνάς και καθαράς ενώπιον των οφθαλμών του.
26 μετὰ ὁσίου ὅσιος ἔσῃ, καὶ μετὰ ἀνδρὸς ἀθῴου ἀθῷος ἔσῃ,	26 Συ, Κυριε, προς τον αφωσιωμένον εις σε θα φέρεσαι με στοργήν και αγάπην. Προς τον αθώον και ηθικώς άμεμιττον θα δείχνεσαι αθώος και άμεμπτος.
27 καὶ μετὰ ἐκλεκτοῦ ἐκλεκτὸς ἔσῃ καὶ μετὰ στρεβλοῦ διαστρέψεις.	27 Με τον εκλεκτόν θα είσαι συ πάντοτε εκλεκτός. Απέναντι όμως του διεστραμμένου ανθρώπου θα αλλάζης τρόπον και θα φαίνεται στρεβλή η ιδική σου ευθεία και δικαία συμπεριφορά.
28 ὅτι σὺ λαὸν ταπεινὸν σώσεις καὶ ὀφθαλμοὺς ὑπερηφάνων ταπεινώσεις.	28 Διότι συ τον ταπεινωμένον και το έλεός σου ζητούντα λαόν τον σώζεις και τον ευλογείς πάντοτε. Ενῷ τους αλαζονικούς οφθαλμούς των υπερηφάνων τους αναγκάζεις να χαμηλώσουν κατησχυμμένοι εις την γην.
29 ὅτι σὺ φωτιεῖς λύχνον μου, Κύριε ὁ Θεός μου, φωτιεῖς τὸ σκότος μου.	29 Συ, Κυριε, ανεζωογόνησες και θα αναζωογονής τον λύχνον της ζωής μου. Συ, Κυριε ο Θεός μου, έρριψες το φως της χαράς και διέλυσες το σκοτάδι της δυστυχίας μου.
30 ὅτι ἐν σοὶ ῥυσθήσομαι ἀπὸ πειρατηρίου καὶ ἐν τῷ Θεῷ μου ὑπερβήσομαι τεῖχος.	30 Με την δύναμίν σου πάντοτε θα σώζωμαι από τους κινδύνους και τους πειρασμούς και με την βοήθειάν σου θα υπερπηδώ κάθε ανυπέρβλητον δια τας ανθρωπίνας δυνάμεις τείχος, κάθε δυσκολίαν.
31 ὁ Θεός μου, ἄμωμος ἡ ὁδὸς αὐτοῦ, τὰ λόγια Κυρίου πεπυρωμένα, ὑπερασπιστής ἐστι πάντων τῶν ἐλπιζόντων ἐπ᾿ αὐτόν.	31 Ο δρόμος και ο τρόπος της ενεργείας του Θεού μου είναι άμεμπτα. Τα λόγια του Κυρίου είναι, πυρ, που φωτίζει και κατακαίει. Είναι υπεραπιστής όλων εκείνων, οι οποίοι ελπίζουν εις αυτόν.
32 ὅτι τίς Θεὸς πλὴν τοῦ Κυρίου, καὶ τίς Θεὸς πλὴν τοῦ Θεοῦ ἡμῶν;	32 Διότι, ποιός άλλος Θεός είναι αληθινός και πραγματικός εκτός του Κυρίου μας; Και ποιός Θεός είναι τόσον ισχυρός και αγαθός πλην του Θεού μας;
33 ὁ Θεὸς ὁ περιζωννύων με δύναμιν καὶ ἔθετο ἄμωμον τὴν ὁδόν μου·	33 Αυτός ο αληθινός και παντοδύναμος Θεός με περιέζωσε με μεγάλην και ακατανίκητον δύναμιν, με ανέδειξεν άμεμπτον και καθαρόν στους δρόμους της ζωής μου.
34 καταρτιζόμενος τοὺς πόδας μου ὡσεὶ ἐλάφου καὶ ἐπὶ τὰ ὑψηλὰ ἱστῶν με·	34 Αυτός κάμνει ευκίνητα τα πόδια μου, τους δίδει την ταχύτητα της ελάφου, ώστε με ευκολίαν να υπερπηδώ κινδύνους και δυσκολίας. Αυτός με ανεβάζει εις τα όρη τα υψηλά, ασφαλή από κάθε απειλήν.
35 διδάσκων χεῖράς μου εἰς πόλεμον καὶ ἔθου τόξον χαλκοῦν τοὺς βραχίονάς μου·	35 Αυτός γυμνάζει και διδάσκει τα χέρια μου, να πολεμούν νικηφόρως. Κατέστησε τους βραχίονάς μου ευκινήτους και ισχυρούς ωσάν χάλκινον τόξον.
36 καὶ ἔδωκάς μοι ὑπερασπισμὸν σωτηρίας, καὶ ἡ δεξιά σου ἀντελάβετό μου, καὶ ἡ παιδεία σου ἀνώρθωσέ με εἰς τέλος, καὶ ἡ παιδεία σου αὐτή με διδάξει.	36 Συ, Κυριε, ηυδόκησες να με υπερασπίσης απέναντι των εχθρών μου και να μου χαρίσης την σωτηρίαν. Η προστατευτική δεξιά σου με υπεβάστασε, η πατρική σου παιδαγωγία και καθοδήγησις με ανώρθωσε τελείως. Αυτή η παιδαγωγία σου, Κυριε, θα εξακολουθή να με διδάσκη.
37 ἐπλάτυνας τὰ διαβήματά μου ὑποκάτω μου, καὶ οὐκ ἠσθένησαν τὰ ἴχνη μου.	37 Ανοιξες δρόμους πλατείς και ασφαλείς εις την πορείαν της ζωής μου, Κυριε, και δεν εκουράσθησαν ούτε εξησθένησαν τα πέλματά μου.
38 καταδιώξω τοὺς ἐχθρούς μου καὶ καταλήψομαι αὐτοὺς καὶ οὐκ ἀποστραφήσομαι, ἕως ἂν ἐκλίπωσιν·	38 Κατεδίωξα τους εχθρούς μου και τους κατέφθασα, ενώ έφευγαν πανικόβλητοι, και δεν εγύρισα οπίσω, μέχρις ότου εκείνοι εξωντώθησαν και εξέλιπον.
39 ἐκθλίψω αὐτούς, καὶ οὐ μὴ δύνωνται στῆναι, πεσοῦνται ὑπὸ τοὺς πόδας μου.	39 Τους συνέθλιψα με την δύναμίν σου και δεν ημπόρεσαν να σταθούν, αλλ' έπεσαν κάτω από τα πόδιά μου.
40 καὶ περιέζωσάς με δύναμιν εἰς πόλεμον, συνεπόδισας πάντας τοὺς ἐπανισταμένους ἐπ᾿ ἐμὲ ὑποκάτω μου.	40 Συ από όλα τα σημεία με ενέδυσες με δύναμιν, δια να πολεμώ πάντοτε νικηφόρως. Περιέπλεξες τα πόδια των και έπεσαν κάτω από τα πόδια μου όλοι εκείνοι, οι οποίοι επαναστατούν εναντίον μου.
41 καὶ τοὺς ἐχθρούς μου ἔδωκάς μοι νῶτον καὶ τοὺς μισοῦντάς με ἐξωλόθρευσας.	41 Ετρεψες εις φυγήν τους εχθρούς μου. Πανικόβλητοι εγύρισαν προς εμέ την πλάτην των. Παρέδωκες εις ολοκληρωτικήν καταστροφήν εκείνους, οι οποίοι με εμισούσαν.
42 ἐκέκραξαν, καὶ οὐκ ἦν ὁ σῴζων, πρὸς Κύριον, καὶ οὐκ εἰσήκουσεν αὐτῶν.	42 Και επάνω εις την απέλπιδα φυγήν και τον πανικόν των εκραύγασαν ζητούντες την βοήθειάν σου, αλλά δεν υπήρχε δι' αυτούς σωτήρ. Εκραξαν προς σε, αλλά δεν τους εισήκουσες.
43 καὶ λεπτυνῶ αὐτοὺς ὡσεὶ χνοῦν κατὰ πρόσωπον ἀνέμου, ὡς πηλὸν πλατειῶν λεανῶ αὐτούς.	43 Με την ιδικήν σου βοήθειαν τους συνέτριψα. Τους έκαμα σαν ανάλαφρο χνούδι, το οποίον διασκορπίζει ο άνεμος. Τους επολτοποίησα ωσάν την λάσπην, που πατούν οι άνθρωποι εις τας πλατείας.
44 ρύσῃ με ἐξ ἀντιλογίας λαοῦ, καταστήσεις με εἰς κεφαλὴν ἐθνῶν. λαός, ὃν οὐκ ἔγνων, ἐδούλευσέ μοι,	44 Με εγλύτωσες, γλύτωσέ με και στο μέλλον από αντιθέσεις και εμφυλίους πολέμους του ισραηλιτικού λαού. Με εγκατέστησες κυρίαρχον και εις άλλα- ειδωλολατρικά- έθνη. Λαός, τον οποίον δεν εγνώριζα προηγουμένως, έγινεν υποτελής εις εμέ.
45 εἰς ἀκοὴν ὠτίου ὑπήκουσέ μου· υἱοὶ ἀλλότριοι ἐψεύσαντό μοι,	45 Οταν ήκουσε την φήμην των κατορθωμάτων και της δόξης μου, έγινεν υπήκοός μου. Ξένοι λαοί ένεκα φόβου υπεκρίθησαν φιλίαν και υποταγήν εις εμέ.
46 υἱοὶ ἀλλότριοι ἐπαλαιώθησαν καὶ ἐχώλαναν ἀπὸ τῶν τρίβων αὐτῶν.	46 Αλλοεθνείς λαοί εχρηστεύθησαν σαν παλαιά εφθαρμένα ενδύματα, σαν χωλοί εσκόνταφταν στους δρόμους των.
47 ζῇ Κύριος, καὶ εὐλογητὸς ὁ Θεός μου καὶ ὑψωθήτω ὁ Θεὸς τῆς σωτηρίας μου,	47 Ο Κυριος όμως ζη και θριαμβεύει. Ας είναι δοξασμένος και ευλογημένος ο Θεός μου και ας υψώνεται και ας υμνολογήται ο Θεός της σωτηρίας μου,
48 ὁ Θεὸς ὁ διδοὺς ἐκδικήσεις ἐμοί, καὶ ὑποτάξας λαοὺς ὑπ᾿ ἐμέ,	48 διότι ο Θεός μου εξεδικήθη τους εχθρούς μου και υπέταξε λαούς ολοκλήρους κάτω από τα πόδιά μου.
49 ὁ ῥύστης μου ἐξ ἐχθρῶν μου ὀργίλων, ἀπὸ τῶν ἐπανισταμένων ἐπ᾿ ἐμὲ ὑψώσεις με, ἀπὸ ἀνδρὸς ἀδίκου ρῦσαί με.	49 Αυτός με εγλύτωσεν από εχθρούς γεμάτους οργήν και μανίαν εναντίον μου. Συ, Κυριε, με ανέδειξες νικητήν, με ανύψωσες και με εδόξασες απέναντι εκείνων, οι οποίοι είχαν επαναστατήσει εναντίον μου. Λυτρωσέ με και στο μέλλον από κάθε άνδρα δόλιον και άδικον.
50 διὰ τοῦτο ἐξομολογήσομαί σοι ἐν ἔθνεσι, Κύριε, καὶ τῷ ὀνόματί σου ψαλῶ,	50 Δι' όλα αυτά, Κυριε, θα σε δοξολογώ και θα σε ευγνωμονώ. Μεταξύ των εθνών θα ψάλλω και θα υμνολογώ το όνομά σου.
51 μεγαλύνων τὰς σωτηρίας τοῦ βασιλέως αὐτοῦ, καὶ ποιῶν ἔλεος τῷ χριστῷ αὐτοῦ, τῷ Δαυΐδ καὶ τῷ σπέρματι αὐτοῦ ἕως αἰῶνος.	51 Δοξολογίας και ευχαριστίας θα αναπέμπω προς τον Θεόν μου, ο οποίος επραγματοποίησε μεγαλειώδεις σωτηρίας υπέρ του βασιλέως, που Αυτός τον ανέδειξε και ο οποίος δεικνύει πάντοτε έλεος στον βασιλέα, που έχρισεν, στον Δαυίδ και στους απογόνους του, εις όλας τας κατόπιν γενεάς.

Ερμηνεία από το βιβλίο ΤΟ ΙΕΡΟΝ ΨΑΛΤΗΡΙΟΝ (Μετάφραση-Σύντομη Ἀνάλυση) Τόμος Α´ Ψαλμ. 1-50 Ὑπό Ἐπισκόπου Ἱερεμίου Μητροπολίτου Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως

1. Στόν ἐδῶ ψαλμό μιλάει ὁ Δαβίδ καί εὐχαριστεῖ τόν Θεό (στίχ. 2-4),γιατί μέ τήν θαυμαστή παντοδυναμία Του τόν ἔσωσε ἀπό πολλούς κινδύνους (στίχ. 5-20). Ἀλλά καί αὐτός ὑπῆρξε πιστός στόν Θεό του (στίχ. 21-31) καί γιά τήν πιστότητά του αὐτή ὁ Θεός τοῦ χάρισε πολλές στρατιωτικές ἐπιτυχίες καί εὐλογίες πού προέκυψαν ἀπό τίς ἐπιτυχίες του αὐτές (στίχ.32-46). Τέλος, ὁ Δαβίδ στόν ἐπίλογο τοῦ ὡραίου του αὐτοῦ ψαλμοῦ ἀνακεφαλαιώνει τά εὐχαριστήριά του στόν Θεό. Αὐτός ὅλος ὁ ψαλμός μέ λίγα λόγια.

2. Γιά τίς μεγάλες εὐεργεσίες πού ἔλαβε στήν ζωή του ὁ Δαβίδ ἀπό τόν Θεό ὑπόσχεται ὅτι θά τόν ἀγαπᾶ. «Ἀγαπήσω σε, Κύριε», λέγει (στίχ. 2). Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ σέ μᾶς πρέπει νά πληρώνεται μέ τήν δική μας ἀγάπη σ᾽ Αὐτόν. Ἀλλά πρέπει νά εἶναι μεγάλη ἡ ἀγάπη μας αὐτή πρός τόν Θεό. Γι᾽ αὐτό καί ἐδῶ ὁ προφητάναξ Δαβίδ, λέγοντας ὅτι θά ἀγαπάει τόν Θεό («ἀγαπήσω σε Κύριε»), χρησιμοποιεῖ στήν ἑβραϊκή γλώσσα, στήν ὁποία γράφει τόν ψαλμό, ἕνα πολύ τρυφερό και δυνατό ρῆμα, τό «ἐρχομκά», τό ὁποῖο κατά λέξη σημαίνει κολλάω στά μητρικά στήθη καί θερμαίνομαι σ’ αὐτά! Τέτοια δυνατή ἀγάπη καί προσκόλληση πρέπει νά ἔχουμε στόν Θεό. Σάν τό νήπιο στήν ἀγκαλιά τῆς μάνας του!

Τόν Θεό ὁ Δαβίδ, ἐκφράζοντας τήν ἀγάπη του καί τήν εὐγνωμοσύνη του σ᾽ Αὐτόν, τόν καλεῖ μέ ἑπτά προσδιορισμούς, γιά νά δηλωθεῖ τό πλῆρες καί τό τέλειο τοῦ Θεοῦ· γιατί ὁ ἀριθμός 7 θεωρεῖται πλήρης στήν Παλαιά Διαθήκη. Ὀνομάζει λοιπόν ὁ Δαβίδ τόν Θεό «ἰσχύν» του, δηλαδή, δύναμή του. «Ἀγαπήσω σε, Κύριε ἡ ἰσχύς μου», λέγει. Τόν ὀνομάζει ἔπειτα «στερέωμά» του, «καταφυγή» του, «ρύστη» του, «ὑπερασπιστή» του καί «κέρας σωτηρίας» καί «ἀντιλήπτορά» του (στίχ. 2.3). Ὅλοι αὐτοί οἱ ἑπτά προσδιορισμοί εἶναι ὅλοι παρμένοι ἀπό τό στρατιωτικό στάδιο, γιατί ο Δαβίδ ἦταν βασιλεύς καί πολλές φορές εἶχε δεῖ τήν προστασία τοῦ Θεοῦ νά τόν σώζει ἀπό τούς κινδύνους στούς πολέμους. Ἀλλά εἶναι ὡραῖο αὐτό πού λέγει στό τέλος τοῦ αἴνου του ὁ Δαβίδ: «Αἰνῶν – λέγει – ἐπικαλέσομαι τόν Κύριον καί ἐκ τῶν ἐχθρῶν μου σωθήσομαι» (στίχ. 4). Δηλαδή: Ἐνῶ δοξάζει τόν Θεό («αἰνῶν») γιά τίς περασμένες εὐεργεσίες Του, ὅμως λέγει καί «ἐπικαλέσομαι τόν Κύριον». Τόν παρακαλεῖ γιά νά ἔχει καί στό μέλλον τήν βοήθειά Του. Γιατί ξέρει ὅτι καί πάλι θά βρεθεῖ σέ κινδύνους ἀπό τούς ἐχθρούς του καί πάλι, λοιπόν, θά ἔχει ἀνάγκη ἀπό τήν προστασία τοῦ Θεοῦ. «Καί ἐκ τῶν ἐχθρῶν μου – λέγει – σωθήσομαι» καί τότε. Δηλαδή, καί ὅταν εὐχαριστοῦμε μέ χαρά τόν Θεό γιά κάποια βοήθεια πού μᾶς ἔδωσε, πρέπει ἡ εὐχαριστία μας αὐτή νά ἔχει καί παράκληση, γιά νά μᾶς βοηθήσει πάλι σέ ἕνα ἄλλο κίνδυνο πού θά μᾶς ἔλθει. Γιατί ζοῦμε ἐν μέσῳ κινδύνων. Ἡ ἰδέα αὐτή τοῦ ψαλμοῦ μας ἐδῶ εἶναι αὐτό πού λέγει ἁπλᾶ καί λαϊκά ὁ λαός μας:

«Δόξα Σοι ὁ Θεός καί βόηθα Παναγιά»!

3. Στήν συνέχεια ὁ ψαλμωδός μας γράφει γιά τούς κινδύνους πού βρέθηκε καί ἀπό τούς ὁποίους τόν ἔσωσε ὁ Θεός. Οἱ κίνδυνοι αὐτοί παριστάνονται σάν πόνος γυναίκας, πού γεννάει, καί σάν χείμαρροι πού ἀφήνιασανκαί ἀπειλοῦν κατακλυσμό. «Χείμαρροι ἀνομίας», λέει (στιχ. 5-6)! Μάλιστα τό Ἑβραϊκό κείμενο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης λέει γιά τούς κινδύνους τοῦ Δαβίδ ὅτι ἦταν «χείμαρροι τοῦ Βελίαρ», σατανικοί κίνδυνοι, δηλαδή.

Στούς κινδύνους του αὐτούς ὁ Δαβίδ, ὅταν τοῦ συνέβαιναν, «ἔκραζε» καί «ἐπεκαλεῖτο» τόν Θεό (στιχ. 7α). Καί βεβαίως ἡ προσευχή εἶναι τό πιό σωστικό μέσο στην θλίψη μας καί τούς πειρασμούς μας καί σ’ ὅλες τίς δυσκολίες μας. Καί ὁ Δαβίδ λέγει ἐδῶ στόν Ψαλμό μας ὅτι ἡ κραυγή του, ἡ προσευχή του, ἔφτασε στά ὦτα τοῦ Κυρίου καί σώθηκε (στίχ. 7β).

4. Μέ πολύ παραστατικότητα καί μεγαλοπρέπεια παριστάνει ὁ ψαλμωδός μας τόν ἐρχομό τοῦ Θεοῦ στούς κινδύνους του γιά νά τόν σώσει. Τά λέει μάλιστα μέ τέτοια παραστατικότητα πού μᾶς προκαλοῦν τήν ἀπορία.Σᾶς τά λέω ὅπως τά λέει ἐδῶ ὁ ψαλμός μας: Ἐρχόμενος ὀ Κύριος γιά βοήθεια στόν Δαβίδ – λέει ο ψαλμός μας – «σαλεύτηκε ἡ γῆ καί τρόμαξε. Καί αὐτά τά θεμέλια τῶν ὀρέων ταράχθηκαν καί σαλεύθηκαν. Στήν ὀργή Του ὁ Θεός ἔκανε καπνό νά ἀνέβει ψηλά. Κατέβηκε ἀπό τά οὐράνια... ἔβαλε τό

σκοτάδι νά τόν κρύβει. Ἀπό τό φῶς τῆς ἀστραπῆς μπροστά Του διαλύθηκαν τά σύννεφα. Ἔστειλε τά βέλη του καί σκόρπισε τούς ἐχθρούς Του. Φάνηκαν οἱ πυθμένες τῶν θαλασσῶν καί ξεσκεπάστηκαν τά θεμέλια τῆς οἰκουμένης» (στιχ. 8-16)!

Οἱ ἐκφράσεις αὐτές καί ἄλλες ἀκόμη πού παρέλειψα, εἶναι πραγματικά τολμηρές καί δημιουργοῦν τήν ἀπορία: Τί; Γιά τήν βοήθεια τοῦ Δαβίδ κατά τῶν ἐχθρῶν του, μπορεῖ νά ἔγιναν τέτοιες συνταρακτικές θεοφάνειες; Ἡ ἀλήθεια εἶναι, ὅτι ὅλες οἱ παραπάνω ἐκφράσεις πού λέει ὁ Ψαλμός μας λέγονται γιά τήν σκηνή στό ὄρος Σινᾶ, ὅταν ὁ Θεός ἔδινε τόν Νόμο Του στόν Μωϋσῆ. Οἱ ἐκφράσεις αὐτές λέγονται γιά τήν θαυματουργική διάβαση τῶν Ἰσραηλιτῶν ἀπό τήν Ἐρυθρά θάλασσα καί τόν πνιγμό τῶν ἁρμάτων τοῦ Φαραώ σ’ αὐτήν. Ἀλλά οἱ μεγαλοπρεπεῖς αὐτές σκηνές καί ἐκφράσεις, πού γράφηκαν γιά τήν σωτηρία τοῦ Ἰσραήλ, ἔγιναν παροιμιώδεις στήν Παλαιά Διαθήκη καί λέγονται καί ἀπό εὐσεβεῖς ἀνθρώπους, πού σέ σοβαρούς κινδύνους ἔβλεπαν φανερά τήν ἐπέμβαση τοῦ Θεοῦ γιά τήν σωτηρία τους. Καί ὁ Δαβίδ ἐδῶ λοιπόν, βασιλεύς αὐτός, παριστάνει τόν ἑαυτό του σάν τό ἔθνος του Ἰσραήλ, καί ἀναφέρει φραστικά καί στόν ἑαυτό του τίς θαυματουργικές ἐπεμβάσεις τοῦ Θεοῦ, πού ἔκανε γιά τήν σωτηρία τοῦ λαοῦ Του. Εἶναι καί ὁ Δαβίδ ἕνας ἐκ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ καί μάλιστα βασιλεύς του. Ἀκόμη στόν ψαλμό μας ἐδῶ παριστάνει ὁ Δαβίδ τόν ἑαυτό του μέ τόν Μωϋσῆ, πού σώθηκε ἀπό τά νερά, ὅπως ξέρουμε ἀπό τήν ἱστορία του. Ἔτσι καί ὁ Δαβίδ ἀναφερόμενος στόν ἑαυτό του λέγει γιά τόν Θεό «ἔλαβέ με καί προσελάβετό με ἐξ ὑδάτων πολλῶν» (στίχ.17).

Καί ὁ Δαβίδ λοιπόν ὑδατόσωστος!

Οἱ μεγαλοπρεπεῖς ἄρα θεοφάνειες πού λέγονται στόν ψαλμό μας ὡς βοήθεια τοῦ Θεοῦ πρός τόν Δαβίδ στήν πραγματικότητα δέν συνέβησαν·λέγονται μόνο ποιητικά μέ νοήματα καί ἐκφράσεις ἀπό τίς γενόμενες πράγματι θεοφάνειες κατά τήν γένεση καί σωτηρία τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ ἔθνους.Ὡραῖα τό λέγει αὐτό ὁ Θεοδώρητος ὁ ἀκολουθῶν στά ἑρμηνευτικά τόν ἱερό Χρυσόστομο: «Ταῦτα ἅπαντα (δηλαδή αὐτές οἱ θεοφάνειες πού λέγονται στούς στιχ. 8-17 ὅτι ἔγιναν ὑπέρ τοῦ Δαβίδ) τέθεικεν (ἀπό τόν ψαλ-

μωδό), οὐχ ὡς πάντως οὕτω γεγενημένα, ἀλλ’ ὡς οὕτω τῇ πίστει νενοημένα»!

5. Στήν συνέχεια ὁ ψαλμωδός Δαβίδ μᾶς ἐξηγεῖ γιατί ἡ τόση μεγάληεὔνοια τοῦ Θεοῦ σ’ αὐτόν. Ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖον ὁ Θεός βοήθησε τόν Δαβίδ τόσο θαυμαστά εἶναι ὅτι αὐτός ὑπῆρξε πιστός τηρητής τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ (στίχ. 21-22). Ἦταν καθαρός ἀπέναντι τοῦ Θεοῦ καί πρόσεχε νά μήν πράξει τήν ἁμαρτία (στίχ. 24). Ἔτσι ὁ Θεός, ἀνταμείβοντας τήν ἀρετήν τοῦ Δαβίδ καί τήν καθαρότητά του (στίχ. 25), τόν προστάτευε πάντοτε καί τόν ἔσωζε. Διότι ὁ Θεός, λέει στήν συνέχεια ὁ Δαβίδ, φέρεται στούς ἀνθρώπους, ἀνάλογα μέ τήν σχέση τους πρός Αὐτόν: Στούς ἐνάρετους φέρεται ἀνάλογα μέ τήν ἀρετή τους, στούς ἔντιμους ἀνάλογα μέ τήν ἐντιμότητά τους, ἀλλά καί στούς στρεβλούς φέρεται ἀνάλογα μέ τήν κακία τους (στίχ.26). Ἡ διαγωγή τοῦ Θεοῦ σέ μᾶς ἐξαρτᾶται ἀπό τήν δική μας διαγωγή πρός Αὐτόν. Γενικά ὁ Θεός σώζει τούς ταπεινούς καί ταπεινώνει τούς ὑπερηφάνους (στίχ. 28).

Ἔτσι, λοιπόν, ὁ Δαβίδ ἑρμηνεύει τά ἐλέη τοῦ Θεοῦ σ᾽ αὐτόν, ἀπό τό ὅτι αὐτός ἦταν πιστός στόν Νόμο Του καί κράτησε καθαρή τήν ψυχή του ἀπό τήν ἁμαρτία. Δέν πρόσε ξε ὅμως στήν ζωή του ἀργότερα, στήν μεγάλη του ἡλικία, καί ἔπεσε, ὅπως γνωρίζουμε, σέ δύο μεγάλα ἁμαρτήματα. Καί σέ φόνο καί σέ μοιχεία!...

6.Ἔχοντας ὅμως ὁ Δαβίδ πεποίθηση στήν τωρινή του καθαρότητα ἐκφράζεται καί γιά τό μέλλον του μέ βεβαιότητα, ὅτι θά τόν προστατεύει ὁ Θεός. Γι’ αὐτό καί λέγει ἐδῶ στόν ψαλμό μας καί γιά τά ὑπόλοιπα χρόνια τῆς ζωῆς του: «Σύ φωτιεῖς λύχνον μου, Κύριε ὁ Θεός μου, φωτιεῖς τό σκότος μου» (στίχ. 29). Εἶναι ὡραία ἡ εἰκόνα πού κρύβεται στά λόγια αὐτά τοῦ Δαβίδ: Ὁ λύχνος γιά νά ἔχει φῶς πρέπει νά ἔχει λάδι. Ὁ Θεός εἶναι Αὐτός πού ρίχνει «λάδι» στήν ὕπαρξή μας, πού μᾶς δίνει τήν δύναμη νά ζοῦμε καί νά φεύγουν τά σκοτάδια τῆς συμφορᾶς καί τοῦ θανάτου. Μέ τήν δύναμη πού δίδει ἡ βοήθεια τοῦ Θεοῦ ὁ Δαβίδ πιστεύει ὅτι θά ἀπαλλάσσεται πάντοτε ἀπό κάθε πειρασμό καί ἀπό κάθε τάγμα ἐχθρικό. Μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ θά ὑπερπηδᾶ κάθε τεῖχος, πού τοῦ κλείνει τήν διάβασή του. Γι’ αὐτό καί λέγει στόν Θεό: «Ἐν Σοί ρυσθήσομαι ἀπό πειρατηρίου καί ἐν τῷ Θεῷ μου ὑπερβήσομαι τεῖχος» (στίχ. 30).

Ὅταν ὁ Δαβίδ ἦταν καθαρός καί ἁγνός στήν ψυχή εἶχε πάντοτε τήν προστασία τοῦ Θεοῦ καί ἐκφραζόταν ἔτσι θαρρετά καί γιά τό μέλλον τῆς ζωῆς του. Ὅταν ὅμως ἀργότερα ἁμάρτησε, ἔχασε τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ καί ἔπαθε  συμφορές. Ἀλλά μέ τήν μετάνοιά του (βλ. Ψαλμ. 50) ἀπέκτησε πάλι τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ καί εἶχε καί πάλι τήν προστασία Του. Γενικά ὁ Θεός εἶναι «ὑπερασπιστής πάντων τῶν ἐλπιζόντων ἐπ᾽ αὐτόν» (στίχ. 31).

7. Στά παραπάνω ἀκούσαμε τόν Δαβίδ νά εὐχαριστεῖ τόν Θεό, γιατί τόν ἔσωσε ἀπό πολλούς κινδύνους (στίχ. 2-20). Λέγει ὅμως ὅτι ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖον ὁ Θεός ἔδειξε τόση μεγάλη εὔνοια καί προστασία σ᾽ αὐτόν εἶναι ὅτι καί αὐτός ἦταν πιστός τηρητής τῶν ἐντολῶν του (στίχ. 21-31). Ἔτσι εἶναι: Δέν ἀφήνει ὁ Θεός τά παιδιά Του, πού Τόν ἀγαποῦν καί ἀγωνίζονται νά ἐφαρμόσουν τίς ἐντολές Του, ἀλλά πάντοτε τά προστατεύει καί τά δοξάζει. Παρακάτω ὁ ψαλμός λέγει γιά τίς στρατιωτικές ἐπιτυχίες, πού εἶχε ὁ βασιλεύς Δαβίδ καί τίς εὐλογίες πού προέκυψαν καί σ᾽ αὐτόν καί τό κράτος του ἀπό τίς ἐπιτυχίες του αὐτές. Στό τμῆμα αὐτό ὁ ποιητής μας γίνεται λυρικώτατος. Ξεσπᾶ σέ ἐνθουσιασμό καί διακηρύσσει τήν παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ λέγοντας ὅτι κανένας δέν εἶναι σάν κι᾽ Αὐτόν, τόσο δυνατός καί τόσο ἔνδοξος (στίχ. 32). Εἶναι «Βράχος» ὁ Θεός, ὅπως λέει τό Ἑβραϊκό κείμενο. «Βράχος», στόν ὁποῖον ἔχουμε ἐμπιστοσύνη νά ἀκουμπήσουμε καί νά στηριχθοῦμε. Μᾶς σώζει ὁ Θεός σάν τά ἐλάφια, λέει ὁ ψαλμός μας.

Ὅπως αὐτά, χάρις στά πόδια τους, ἀνέρχονται στά ὑψηλά καί σώζονται, ἔτσι καί ὁ Κύριος Γιαχβέ στίς ὧρες τοῦ κινδύνου ἀναγάγει τά παιδιά Του, γοργά σάν τά ἐλάφια, στά ὕψη καί τά διαφυλάττει καί τά σώζει (στίχ. 34). Τόν δοῦλον Του Δαβίδ ὁ Θεός τόν ἔκανε ἥρωα γοργόφτερον (στίχ. 35 ἑξ.), σάν τόν δικό μας Νικηταρᾶ, πού ᾽χαν τά πόδια του φτερά! Ἀλλά μοῦ ἀρέσει πολύ καί τό ἄλλο πού λέει ὁ Δαβίδ: Ὅτι ὁ Θεός τοῦ ἔδωσε «παιδεία», ἡ ὁποία τόν «ἐδίδαξε» καί τόν «ἀνώρθωσε» (στίχ. 36). Νά ἀγαπᾶμε καί νά ποθοῦμε τήν «παιδεία» τοῦ Θεοῦ. «Δράξασθε παιδείας», λέει πάλι ὁ Δαβίδ στόν 2ο Ψαλμό (στίχ. 12). Ἀλλά τό Ἑβραϊκό κείμενο ἔχει διαφορετικά τόν στίχο ἐδῶ. Μᾶς παρουσιάζει τόν Δαβίδ, ὁμιλῶντας στόν Θεό, νά χρησιμοποιεῖ τήν λέξη «ἀνβαθκᾶ» πού σημαίνει «συγκατάβαση», «χαμήλωμα».

Καί λέει λοιπόν κατά τό κείμενο αὐτό ὁ Δαβίδ στόν στίχ. 36: «Τό χαμήλωμά Σου – ὦ Θεέ – γιά μένα αὐτό μέ ἀνύψωσε»! Ἡ φράση αὐτή τοῦ ψαλμοῦ μας εἶναι πολύ σπουδαία καί ὡς νά μοῦ φαίνεται ὅτι μέ αὐτή ὁ Δαβίδ ὁμιλεῖ γιά τό μυστήριο τῆς συγκατάβασης τοῦ Θεοῦ γιά τήν σωτηρία μας. Πότε «χαμήλωσε» καί πότε ταπεινώθηκε ὁ Θεός; «Χαμήλωσε», ὅταν ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔκλινεν οὐρανούς καί πέρασε τά ἐννέα τάγματα τῶν Ἀγγέλων καί ἦρθε ἐδῶ κάτω στήν γῆ καί σαρκώθηκε. Ἀλλά «χαμήλωσε», δηλαδή ταπεινώθηκε ἀκόμη περισσότερο, ὅταν σταυρώθηκε καί ὅταν ἐτέθη στόν τάφο καί κατέβηκε κάτω στόν Ἀδη. Καί ὅλη αὐτή ἡ «ἀνβαθκᾶ», αὐτό τό «χαμήλωμα» τοῦ Θεοῦ ἔγινε γιά τήν δική μας ἀνύψωση ἀπό τό βάθος τῆς ἁμαρτίας. «Τό χαμήλωμά σου, Θεέ μου, μέ ἀνύψωσε», λέγει ὁ Δαβίδ. «Χριστός ἐπί γῆς ὑψώθητε», ὅπως τό ψάλλουμε ἐμεῖς στήν Ἐκκλησία μας.

8.Ἔτσι ὁ Δαβίδ μέ τέτοια «παιδεία» (στίχ. 36) καί προστασία Θεοῦ προχωράει ἄνετα στήν ζωή του, γιατί ὁ Θεός τοῦ παραμερίζει τά ἐμπόδια, πού τοῦ δημιουργοῦν στενοχώρια, καί τοῦ εὐρύνει τόν δρόμο του. «Ἐπλάτυνας τά διαβήματά μου ὑποκάτω μου», λέει στήν συνέχεια πρός τόν Θεό (στίχ.37). Καί ἔγινε λοιπόν ὁ Δαβίδ, μέ τήν ἰσχυρή προστασία τοῦ παντοδύναμου Θεοῦ θριαμβευτής, ἔγινε κραταιός νικητής τῶν ἀντιπάλων του. Τούς καταδίωξε, τούς κατέλαβε, τούς ἐξέθλιψε, τούς ἐκμηδένισε ἐντελῶς·(στίχ. 43) καί δέν μποροῦσαν στό ἑξῆς αὐτοί νά ἀντιπαραταχθοῦν ἐναντίον του (στίχ. 38-41). Καί ὅλα αὐτά, γιατί ὁ Θεός τόν «περιέζωσε μέ δύναμιν εἰς πόλεμον» (στίχ. 40). Μέ αὐτή λοιπόν τήν θεία δύναμη ὁ Δαβίδ ὑπέταξε τούς ἐξωτερικούς ἐχθρούς τοῦ κράτους του: «Λαός ὅν οὐκ ἔγνων ἐδούλευσέ με» (στίχ. 45), λέγει. Τήν ἀλήθεια τοῦ λόγου αὐτοῦ τοῦ Δαυίδ τήν διαβάζουμε στά ἱστορικά βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης (βλ. Β´ Βασ. 8,6). Καί τό ὄνομα μόνο τοῦ Δαβίδ ἦταν φοβερό σ᾽αὐτούς: «Εἰς ἀκοήν ὠτίου ὑπήκουσέ μου» (στίχ. 45)! Δηλαδή: Οἱ ξένοι ἐχθροί βασιλεῖς μόλις ἄκουαν τό ὄνομα τοῦ Δαβίδ, ἀμέσως χωρίς νά τόν δοῦν, ἔτρεχαν γιά νά γίνουν ὑπήκουοι σ᾽ αὐτόν, ἔστω καί ἄν δέν τό ἤθελαν. Ἔτσι ἑρμηνεύεται αὐτό πού λέγει παρακάτω ὁ ποιητής μας βασιλεύς: «Υἱοί ἀλλότριοι ἐψεύσαντό μοι» (στίχ. 46). Ἔστω δηλαδή καί ἄν δέν ἦταν εἰλικρινής ἡ ὑποταγή τους αὐτή, αὐτοί ὑποτάσσονταν. Ἀλλά ἀφοῦ ἡ ὑποταγή τῶν ξένων εἰδωλολατρῶν βασιλέων στόν βασιλέα Δαβίδ δέν ἦταν εἰλικρινής («ἐψεύσαντό μοι»), οὔτε καί ὁ Θεός τούς ἄκουγε ὅταν τόν ἐπικαλοῦντο: «Ἐκέκραξαν καί οὐκ ἦν ὁ σώζων πρός Κύριον καί οὐκ εἰσήκουσεν αὐτῶν» (στίχ. 42).

Ἀλλά ὁ Θεός ἔδωσε τήν δύναμη στόν Δαβίδ νά κατευνάσει καί νά νικήσει καί τούς ἐσωτερικούς ἐχθρούς τοῦ κράτους του. Τόν ἔσωσε ὁ Θεός καί ἀπό τίς ἐμφύλιες διαμάχες τοῦ Ἰουδαϊκοῦ ἔθνους, ὅταν οἱ συγγενεῖς τοῦΣαούλ ἐδίχαζαν τόν λαό καί ἐμπόδιζαν τήν ἕνωσή του σέ ἕνα σκῆπτρο.

Αὐτό ἐννοεῖ ὁ Δαβίδ στόν ψαλμό του ἐδῶ λέγοντας «ρῦσαί με (= ἔγινες ρύστης μου) ἐξ ἀντιλογίας λαοῦ, καταστήσεις με (= μέ κατέστησες) εἰς κεφαλήν ἐθνῶν» (στίχ. 44). Ἔγινε δηλαδή ὁ Δαβίδ ὁ πρῶτος μονάρχης μεταξύ τῶν περιοίκων βασιλέων.

9. Τέλος ὁ Δαβίδ, ὅπως στήν ἀνακήρυξη ἑνός βασιλέως ὁ λαός ἐφώναζε «ζήτω ὁ βασιλεύς» (βλ. Α´ Βασ. 10,24. Γ´ Βασ.1,39), ἔτσι καί αὐτός, ἀφοῦ διηγήθηκε καί ἔψαλε τίς ἔνδοξες πράξεις τοῦ Θεοῦ του ὑπέρ αὐτοῦ, φωνάζει τώρα μέ ἄκρατο ἐνθουσιασμό, «Ζῇ Κύριος καί εὐλογητός ὁ Θεός μου» (στίχ. 47)! «Βράχε μου», λέει τό Ἑβραϊκό κείμενο! Καί σάν εὐχαριστήριο ἀνταπόδομα στόν εὐεργέτη του Θεό θέλει τώρα ὁ Δαβίδ νά γίνει ἱεροκήρυκας καί νά ὁμιλεῖ γι᾽ Αὐτόν στά ἔθνη. «Ἐξομολογήσομαί σοι ἐν ἔθνεσι, Κύριε, καί τῷ ὀνόματί σου ψαλῶ», λέγει (στίχ. 50). Ἀλλά πότε ὁ Δαβίδ, ὁ υἱός τοῦ Ἰεσσαί, πότε αὐτός ἔγινε κήρυκας τοῦ Κυρίου στά ἔθνη; Λέγοντας ὁ Δαβίδ ὅτι θά κηρύξει στά ἔθνη τόν Θεό προφητεύει μᾶλλον καί θεολογεῖ (βλ. Ρωμ. 15,9) καί δέν ἱστορεῖ. Στά χρόνια τῆς αἰχμαλωσίας ὁ προφήτης Ἰεζεκιήλ (κεφ. 37) διαβλέπει στό πέρασμα τῶν ἐτῶν νά ἔρχεται ἕνας ἄλλος Δαβίδ. Βλέπει ἕνα Ποιμένα γιά ὅλους τούς διασκορπισμένους, βλέπει ἕναν αἰώνιο Ἄρχοντα, στόν Ὁποῖον θά ἀναζήσει μύριες φορές λα μπρότερη ἡ παλαιά ἐκείνη δόξα τοῦ Δαβίδ. Καί ὁ νέος αὐτός Δαβίδ, πού εἶναι ὁ εὐλο-

γημένος μας Κύριος, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, θά ἀποστείλει τούς ἀποστόλους Του στά ἔθνη διά νά κηρύξουν τόν ἀληθινό Θεό γιά τήν σωτηρία ὅλου τοῦ κόσμου.

Από το βιβλίο “Η Παλαιά Διαθήκη”- Κείμενον - Σύντομος ερμηνεία -Εκτενείς σχολιασμοί-Πατερικαί γνώμαι - Πρακτικά διδάγματα.

Τόμος Ι’- Ψαλμοί

υπό Π.Ν.Τρεμπέλα

 ΨΑΛΜΟΣ ΙΖ΄ (ΙΗ’). 17.

 

Εἰς τὸ τέλος: τῷ παιδὶ Κυρίου τῷ Δαυΐδ, ἃ ἐλάλησε τῷ Κυρίῳ

τοὺς λόγους τῆς φδῆς ταύτης ἐν ἡμέρᾳ, ἦ ἐρρύσατο αὐτὸν Κύριος

ἐκ χειρὸς πάντων τῶν ἐχθρῶν αὑτοῦ καὶ ἐκ χειρὸς Σαούλ,

2 καὶ εἶπεν"

 

  Μετὰ τῆς αὐτῆς σχεδὸν ἐπιγραφῆς καὶ μὲ ἀσημάντους παραλλαγὰς λέξεως παρεισάγεται ὁ ψαλμὸς οὗτος καὶ ἐν Β΄ Βασιλ. κβ΄, ὅπου ἔχομεν τὴν ἀληθῆ χρονολογικὴν θέσιν τούτου. Ἐπιγράφεται ὡς ᾧδή,ἤτοι ποίημα λυρικὸν καὶ εὐχαριστήριον, πιθανῶς καὶ ἄνευ συνοδείας ὀργάνων ψαλλόμενον κατὰ τὴν παρατήρησιν τοῦ Ζιγαβηνοῦ. Συνετάγη ὑπὸ τοῦ Δαβίδ,ὅτε οὗ- τος θριαμβεύσας κατὰ πάντων τῶν ἐχθρῶν αὐτοῦ,ἀνεπόλει τοὺς κατὰ τὸ παρελθὸν κινδύνους καὶ ἐκινεῖτο εἰς εὐχαριστίαν καὶ δοξολογίαν τοῦ Θεοῦ, τοῦ ὁποίου ἡ χεὶρ ἐπροστάτευσεν αὐτόν.Αποτελεῖ λοιπὸν ὁ ψαλμὸς οὗτος εὐγνώμονα εὐχαριστία τοῦ Δαβὶδ διὰ τὰς ὑπὲρ αὐ- τοῦ πολλαπλᾶς σωτηρίους ἐπεμβάσεις τοῦ Θεοῦ, τῶν ὁποίων ἡ γνωστοποίησις ἐπεθύμει νὰ κοινοποιηθῇ ὅσον τὸ δυνατὸν εὐρύτερον,ἡ δὲ ἀνάμνησις νὰ διατηρηθῇ ζωηρὰ καὶ ἀνεξάλει- πτος. Ἡ πλοκὴ τοῦ ψαλμοῦ παρουσιάζεται θαυμασία καὶ ἀρίστη: αἱ χρησιμοποιούμεναι εἰκόνες ζωηραί: αἱ ἐκφράσεις ὑψηλαί: αἱ λέξεις ἀκριβεῖς καὶ μεσταὶ ἐννοίας: ἀλλ΄ ὑπὲρ τὴν ποίησιν διακρίνει τὸν ψαλμὸν τοῦτον πνεῦμα εὐσεβείας καὶ ἀφοσιώσεως πρὸς τὸν Θε- όν, θερμῆς πίστεως καὶ ἀκλονήτου ἐλπίδος, χαρᾶς καὶ ἀγαλλιάσεως μὲ ὑπερεκχειλίζοντα συναισθήματα εὐγνωμοσύνης, ἐκχυνόμενα εἰς θερμὰς εὐχαριστίας. Ὃ ψαλμὸς θὰ ἠδύνατο νὰ διαιρεθῇ εἰς τὰ ἑπόμενα μέρη. α) Εἰς προοίμιον (στίχ. 2-4) ἐν τῷ ὁποίῳ ὁ ψαλμῳδὸς ἐκφράζει τὴν εὐγνωμοσύνην αὐτοῦ πρὸς τὸν Θεὸν ὑμνῶν αὐτὸν ὡς καταφυγήν του καὶ ἰσχυρὰν βοήθειαν καὶ ἀκαἀταίσχυντον ἐλπίδα του. β)Εἰς τὸ πρῶτον μέρος (στίχ.5-20),ἐν τῷ ὁποί- ῳ ἀνασκοπῶν τοὺς πολυειδεῖς κινδύνους, τοὺς ὁποίους διέτρεξε, περιγράφει διὰ μεγαλο- πρεπῶν εἰκόνων τὴν ἐπέμβασιν τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεὸς κατέβη ἐξ οὐρανοῦ ἐφ΄ ἅρματος χερουβικοῦ καὶ ἀφοῦ διεσκόρπισεν ἐν κραταιᾷ δυνάμει τοὺς ἐχθροὺς τοῦ Δαβίδ, ἐξήγαγεν αὐτὸν εἰς πλατυσμόν. γ) Εἰς τὸ δεύτερον μέρος (στίχ. 21-31), εἰς τὸ ὁποῖον ἐκτίθενται οἱ λόγοι διὰ τοὺς ὁποίους ἐσημειώθη ἡ ὑπὲρ τοῦ Δαβὶδ θαυμαστὴ αὕτη ἐπέμβασις. Ὁ Κύριος ἐπροστάτευσε τὸν φυλάξαντα τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ καὶ ἐν καθαρότητι χειρῶν πολιτευθέντα δοῦ- λον του, διότι πάντοτε εἶναι δικαία ἡ ἔναντι τῶν ἀνθρώπων συμπεριφορὰ τοῦ Θεοῦ,σκέπο- ντος καὶ σώζοντος τοὺς ὁσίους καὶ ἀθώους, πατάσσοντος δὲ τοὺς διεστραμμένους καὶ ἀδίκους. δ) Εἰς τὸ τρίτον καὶ λυρικώτερον μέρος (στίχ.32-46), ἐν τῷ ὁποίῳ δικαιολογεῖται ὁ κατὰ τῶν ἐχθρῶν τοῦ Δαβὶδ θρίαμβος αὐτοῦ. Αὐτὸς ὁ Κύριος ἐπροίκισε τὸν Δαβὶδ θαυμα- στῶς διὰ τῶν ἱκανοτήτων τοῦ ἀληθοῦς πολεμιστοῦ, δι΄ αὐτὸ δὲ καὶ ὁ Δαβὶδ ἀποδίδει τὰς νίκας του ἀποκλειστικῶς εἰς τὸν Κύριον. Διὰ τοιούτων πεπροικισμένος προσόντων ὁ Δαβὶδ ἐπῆλθε κατὰ τῶν ἐχθρῶν αὐτοῦ καὶ κατενίκησε τούτους, οὕτω δὲ τὸ βασιλικὸν γόητρον τοῦ Δαβὶδ ἐστερεώθη τόσον ἐν τῷ ἰδίῳ ἔθνει, ὅσον καὶ ἐν τοῖς περιοίκοις λαοῖς. Καὶ ε) εἰς τὸν ἐπίλογον (στίχ. 47-51),ἔνθα ἐντονώτερον ἀνακεφαλαιοῦνται αἱ πρὸς τὸν Θεὸν εὐχαρι- στίαι,τῆς ᾧδῆς ἀναγομένης διὰ τῶν τελευταίων της στίχων εἰς τὴν ἐποχὴ τοῦ Μεσσίου,διὰ τοῦ ὁποίου ὡς ἀπογόνου τοῦ Δαβὶδ ἡ βασιλεία του θὰ ἐπεκταθῇ καὶ εἰς τὰ ἔθνη καὶ θὰ διατηρηθῇ αἰωνία. ᾿

  Περὶ τῆς ὅλης ᾧδῆς παρετήρησεν ὁ Κύριλλος,ὅτι «καὶ οἱ πιστεύσαντες εἰς Χριστόν..καὶ σὺν αὐτῷ υἱοὶ τοῦ Δαυΐδ χρηματίσαντες οὗτοι Χριστῷ τὴν δὴν ταύτην ἀνακομίζουσιν ὡς ἐκ πάντων ἐχθρῶν ρυσθέντες καὶ ἐκ τοῦ ἄρχοντος τοῦ αἰῶνος τούτου».

 

  ᾿Αλληγορικὴ ἑρμηνεία. Τὸ ἐν στίχῳ 9 «ἔκλινεν οὐρανοὺς καὶ κατέβη» ἐξελήφθη ὑπὸ τοῦ Ζιγαβηνοῦ καὶ ἄλλων τινῶν ὡς ἀναφερόμενον εἰς τὴν ἐνανθρώπησιν τοῦ Κυρίου,ὅπως καὶ τὸ ἐν στίχῳ 10 «ἐπέβη ἐπὶ τῶν Χερουβεὶμ» ἐθεωρήθη ὡς σχετιζόμενον πρὸς τὴν ᾿Ανάληψιν αὐ- τοῦ. «Σκηνὴν δὲ αὐτοῦ» (στίχ. 11) ἐξέλαβον τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν, ὑπὸ τὴν ὁποίαν ἐκρύ- πτετο ἡ θεία φύσις τοῦ ἐνανθρωπήσαντος καὶ ὡς νεφέλας ἀλληγόρησαν τοὺς προφήτας, τῶν ὁποίων αἱ προφητεῖαι πρὸ Χριστοῦ ἐνεῖχον πολὺ τὸ σκοτεινόν,μολονότι ὡς ἄλλο ὕδωρ ἀνέ-ψυχον τοὺς ὀλιγοψύχους. Οἱ διαδεχθέντες τοὺς προφήτας ἀπόστολοι καὶ εὐαγγελισταὶ δί- κην χαλάζης καὶ πυρὸς κατέστρεψαν τὴν πλάνην καὶ κατέκαυσαν αὐτὴν καὶ δίκην βελῶν διεσκόρπισαν τοὺς δαίμονας, καὶ ἐχρημάτισαν «πηγαὶ ὑδάτων» καὶ «θεμέλια τῆς οἰκουμένης» (στίχ. 15) ὡς πρῶτοι πιστεύσαντες εἰς τὸν Χριστόν. Ὡσαύτως τὸ ἀπὸ τοῦ στίχου 43-46 τμῆμα («Καταστήσεις με εἰς κεφαλὴν ἐθνῶν» κλπ.) κατὰ τὸν Ζιγαβηνὸν ἁρμοδιώτερον εἶναι νὰ ἀναφέρεται εἰς τὸν Χριστόν,υἱοὶ δὲ ἀλλότριοι εἶναι οἱ ἀπιστήσαντες ᾿Ιουδαῖοι, ἀντὶ τῶν ὁποίων ὁ λαὸς τῶν ἐθνῶν, τὸν ὁποῖον εἰς τὸ παρελθὸν ὁ Κύριος δὲν ἀνεγνώριζεν ὡς ἰδικόν του, ἐδούλευσεν ἤδη εἰς αὐτόν. Καὶ αἱ φράσεις «ζῇ Κύριος, ὑψωθήτω ὁ Θεὸς» ἀνα- φέρονται εἰς τὴν ἀνάστασιν καὶ ἀνάληψιν τοῦ Κυρίου.

 

  Ἡθικὴ ἐφαρμογή.Εἶναι ἀνάγκη νὰ ἀνανεώνωμεν καθημερινῶς τὴν ἀνάμνησιν τῶν πολλῶν εὐ- εργεσιῶν καὶ τῆς πλουσίας προστασίας,τὰς ὁποίας εἰς τὸ παρελθὸν μᾶς παρέσχεν ὁ Κύρι- ος. Κινούμενοι τότε εἰς ὁλονὲν θερμοτέραν εὐγνωμοσύνην πρὸς τὸν Κύριον,τὴν «καταφυγὴν καὶ τὸν ρύστην καὶ ὑπερασπιστὴν καὶ ἀντιλήπτορα ἡμῶν», θὰ δυνάμεθα μετὰ τοῦ Δαβὶδ καὶ ἐξ ὅλης τῆς καρδίας μας νὰ λέγωμεν «ἀγαπήσω σε, Κύριε, ἡ ἰσχύς μου» ἐπὶ πλέον οἱανδή- ποτε νέαν περιπέτειαν καὶ ἂν συναντήσωμεν, γεμᾶτοι θάρρος θὰ ἀνακράζωμεν: «Ὃ Θεός μου βοηθός μου καὶ ἐλπιῶ ἐπ’ αὐτόν».

 

  ᾿Ακαταμάχητος ἀληθῶς καὶ δραστικὴ εἶναι ἡ βοήθεια καὶ ἡ προστασία, τὴν ὁποίαν ὁ Κύριος σπεύδει νὰ παράσχῃ εἰς τοὺς ἐλπίζοντας εἰς αὐτὸν καὶ ἐπικαλουμένους τὴν ἀντί- ληψίν του. ᾿Εὰν εἴχομεν ὀφθαλμοὺς νὰ ἴδωμεν, τί λαμβάνει χώραν ἐν τῷ ἀοράτῳ κόσμῳ, ὅταν ὁ Κύριος κινῆται εἰς δρᾶσιν ὑπὲρ τῶν ἰδικῶν του, θὰ ἀπελιθωνόμεθα καὶ θὰ ἐμένο- μεν ἐνεοί. Βρονταὶ καὶ ἀστραπαὶ καὶ χάλαζα πυρὸς καὶ βροχὴ ἀναμμένων ἀνθράκων, ὅλα μαζὶ καταπίπτοντα δὲν παρέχουν παρὰ ἀμυδρὰν μόνον εἰκόνα τῶν συμβαινόντων κατὰ τὴν μεγαλοπρεπῆ ταύτην ἐπέμβασιν τῆς θείας Μεγαλειότητος. Πόσας φορὰς στρατιαὶ τοῦ οὐρανίου καὶ ἀγγελικοῦ κόσμου ἦλθον εἰς βοήθειάν μας, χωρὶς ἡμεῖς μὲ τὰς αἰσθήσεις τοῦ σώματος νὰ ἀντιληφθῶμεν τίποτε. ᾿Αλλὰ καὶ ἀπὸ πόσους κινδύνους ἀφανεῖς, ποὺ δὲν τοὺς ὑπωπτευόμεθα κἂν καὶ ποὺ τώρα ἀκόμη μᾶς παραμένουν ἄγνωστοι, μᾶς ἐγλύτωσεν ἡ ἄγρυπνος προστασία τοῦ Θεοῦ. ᾿Ιδοὺ διατί καλούμεθα καὶ εἰς τὴν θείαν Λειτουργίαν νὰ εὐχαριστῶ- μεν τὸν Κύριον «ὑπὲρ τῶν φανερῶν καὶ ἀφανῶν εὐεργεσιῶν»,ποὺ μᾶς ἔχει κάμει. Καὶ εἶναι ἴσως πολὺ περισσότεραι αἱ ἀφανεῖς παρ΄ ὅσον εἶναι αἱ φανεραί.

  Ἂς μὴ δειλιῶμεν λοιπὸν καὶ ἂς μὴ πτοούμεθα πρὸ οἱασδήποτε ἀπειλῆς ἢ κινδύνου.᾿Αρκεῖ μόνον νὰ καταβάλλωμεν πᾶσαν φροντίδα, ὅπως φυλάττωμεν τὰς ὁδοὺς καὶ τὰ παραγγέλματα τοῦ Κυρίου καὶ νὰ εὑρισκώμεθα πάντοτε ἄμεμπτοι ἐνώπιον αὐτοῦ.Θὰ ἀνταποδώσῃ τότε ὁ Κύ- ριος εἰς ἡμᾶς «κατὰ τὴν δικαιοσύνην ἡμῶν»,θὰ παράσχῃ αὐτὸς εἰς ἡμᾶς «ὑπερασπισμὸ σωτηρίας» καὶ θὰ παρουσιασθῇ «ρύστης ἡμῶν ἐξ ἐχθρῶν ὀργίλων» καὶ δολίων. Τίς δύναται νὰ ἀντισταθῇ εἰς αὐτόν; Εἶναι ὁ ζωντανὸς Κύριος,ποὺ δὲν γηράσκει ποτέ,ἀλλὰ παραμένει πά- ντοτε ὁ αὐτός, μέγας καὶ ὑψηλὸς καὶ πανίσχυρος καὶ παντοδύναμος. Δὲν εἶναι νεκρὸς ὁ Θεός μας ὅπως τὰ ἄψυχα εἴδωλα. Θάνατος οὐδὲ μακρόθεν εἶναι δυνατὸν νὰ τὸν θίξῃ. Ποῖος ἰσχυρὸς τῆς γῆς κατέβαλε τὸν θάνατον καὶ δὲν ἐθίχθη ὑπ΄αὐτοῦ; Καὶ ποῖος θὰ ἠδύνατο νὰ σταθῇ ὄρθιος καὶ ζωντανός, ὅταν ὁ Θεὸς προστάξῃ τὸν θάνατόν του; Πρὸς τί λοιπὸν νὰ δειλιῶμεν; «Ζῇ Κύριος καὶ εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ὁ ὑψῶν ἡμᾶς ἀπὸ τῶν ἐπανισταμένων καθ’ ἡμῶν».