Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου 2023

Τὰ Ἑπτὰ Μυστήρια - Βασιλικής Σ. Βασιλοπούλου



6. ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟΝ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ

Τὸ μυστήριον τοῦ Γάμου εἶναι νομοθετημένον ἀπὸ τὸν Θεόν. Εἶναι θεοσύστατος ὁ γάμος, γιατὶ κατὰ τὴν δημιουργίαν τῶν πρωτοπλάστων τὸν συνέστησεν ὁ ἴδιος ὁ Θεός. «Καὶ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, κατʼ εἰκόνα Θεοῦ ἐποίησεν αὐτόν. Ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποίησεν αὐτοὺς ὁ Θεός» (Γεν. α΄ 27). «Καὶ εἶπε Κύριος ὁ Θεός˙ οὐ καλὸν εἶναι τὸν ἄνθρωπον μόνον˙ ποιήσωμεν αὐτῷ βοηθὸν κατʼ αὐτόν» (Γεν. β΄ 18). Σὲ πολλὰ χωρία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης φαίνεται καθαρὰ ὅτι ὁ Γάμος εἶναι θεοσύστατος. «Καὶ ὠκοδόμησεν ὀ Θεὸς τὴν πλευράν, ἤν ἔλαβεν ἀπὸ τοῦ Ἀδάμ, εἰς γυναῖκα καὶ ἤγαγεν αὐτὴν πρὸς Ἀδάμ. Καὶ εἶπεν Ἀδάμ˙ τοῦτο νῦν ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων μου καὶ σὰρξ ἐκ τῆς σαρκός μου˙ αὕτη κληθήσεται γυνή, ὅτι ἐκ τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς ἐλήφθη» (Γεν. β΄ 22-23). Καὶ στὸ ἀμέσως ἐπόμενο χωρίον (Γεν. β΄ 24) λέγει: «Ἕνεκεν τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα καὶ προσκολληθήσεται πρὸς τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν». Τὸ χωρίον αὐτὸ μᾶς δείχνει ὅτι ὁ γάμος εἶναι πράγματι μυστήριον καὶ μέσῳ τοῦ μυστηρίου δίδεται εἰς τὸ ἀνδρόγυνον ἡ θεία χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁ φυσικὸς δεσμὸς τοῦ γάμου ἀναδεικνύεται ἔτσι καὶ δεσμὸς θεῖος, διὰ τοῦτο καὶ ὁ μυστηριακός του χαρακτῆρας ἐξαίρεται ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ Θεὸς εὐλόγησε τοὺς πρωτοπλάστους καὶ τοὺς ἔδωσε τὴν εὐχὴν «αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε καὶ πληρώσατε τὴν γῆν καὶ κατακυριεύσατε αὐτῆς» (Γεν. α΄ 28). Ὅταν ἕνας ἄνδρας καὶ μία γυναῖκα ἔλθουν εἰς Γάμου κοινωνίαν, συνενώνονται, γιὰ νὰ ἀφιερωθοῦν εἰς τὸ «αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε», δηλαδὴ γεννοῦν παιδιὰ μὲ τὴν εὐλογίαν τοῦ ἰδίου τοῦ Θεοῦ. Ἡ χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ ἀόρατη αὐτὴ δύναμι, ἁγιάζει τὸ ἀνδρόγυνον καὶ δημιουργεῖ οἰκογένεια ἁγιασμένη. Καὶ οἱ δύο, ἄνδρας καὶ γυναῖκα, πρέπει νὰ ἔχουν μεγάλη ἀγάπη ὁ ἕνας γιὰ τὸν ἄλλο, ὥστε νὰ κάνουν μία οἰκογένεια χριστιανικὴ καὶ νὰ τὴν ἀγαποῦν, ὅπως ὁ Χριστὸς ἀγάπησε τὴν Ἐκκλησία.

Βλέπουμε λοιπὸν ὅτι τὰ αἰσθητὰ σημεῖα τοῦ μυστηρίου τοῦ Γάμου εἶναι δύο˙ ἡ ἀμοιβαία, ἐκούσια καὶ ἐλεύθερη συγκατάθεσις τοῦ ἀνδρὸς καὶ τῆς γυναικός, ποὺ ἔρχονται εἰς γάμου κοινωνίαν, καὶ ἡ ὑπὸ τοῦ τελοῦντος τὸ μυστήριον κληρικοῦ εὐλογία μὲ τὴν ἀνάγνωσι τῆς σχετικῆς εὐχῆς, κατὰ τὴν ὁποία γίνεται καὶ ἡ σύναψις τῶν χειρῶν. Μὲ τὸ μυστήριον μεταδίδεται ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἐξαγιάζει καὶ ἠθικοποιεῖ καὶ καθιστὰ πνευματικώτερη τὴν ἕνωσι τῶν συζύγων καὶ τοὺς ἐνισχύει στὴν πραγματοποίησι τῶν ὑψηλῶν σκοπῶν τοῦ Γάμου.

Ὁ Γάμος λοιπὸν εἶναι μυστήριον μέγα «εἰς Χριστὸν καὶ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν», ὅπως μᾶς λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος (Ἐφεσ. ε΄ 32). Μᾶς λέγει ὅτι ἡ ἀγάπη, ἡ κατανόησις καὶ ὁ δεσμὸς τῆς τέλειας ἑνώσεως τῶν συζύγων, πρέπει νὰ εἶναι τόσο οὐσιαστικὴ καὶ πνευματική, ὅση τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας. Ἀκόμη ὁ ἀπόστολος Παῦλος σὲ διάφορα σημεῖα τῶν ἐπιστολῶν του κηρύττει ὅτι ὁ Γάμος εἶναι μυστήριον μέγα, «ἐκ Θεοῦ ἐστί», «τίμιος ἐν πᾶσιν» (Ἑβρ. ιγ΄ 4) καὶ ὅτι ἡ θεία χάρις καθιερώνει τὸν Γάμο ὡς ἱερὸ δεσμὸ καὶ ἅγιο.

Ὁ Χριστὸς ἐξῆρε τὴν ἱερότητα τοῦ Γάμου καὶ διὰ τῆς παρουσίας Του στὴν Κανά, ὅπου εὐλόγησε τὸν γάμον καὶ ἔκανε τὸ πρῶτον Του θαῦμα μετατρέποντας τὸ νερὸ σὲ κρασί. Ἐπίσης σὲ κάποια σημεῖα τῆς διδασκαλίας παρωμοίασε τὴν ἐπουράνιον δόξαν τοῦ Μεσσίου μὲ τὴν χαρὰν τοῦ Νυμφίου (Ματθ. θ΄ 15), τὴν δὲ βασιλεία τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸ γαμήλιον δεῖπνον (Ματθ. κβ΄ 2-11). Μὲ τὴν θέσιν αὐτὴν ποὺ ἔλαβε ὁ Χριστὸς ἔναντι τοῦ μυστηρίου τοῦ Γάμου ἐξῆρε καὶ τὴν θέσιν τοῦ θείου μυστηρίου εἰς τὸ πάνσοφον σχέδιον τῆς δημιουργίας καὶ τῆς σωτηρίας.

Ἡ χριστιανικὴ πίστις περιέβαλε τὸν Γάμον μὲ μυστηριακὸν χαρακτῆρα καὶ ἀπαγορεύει τὴν σύναψιν γάμου μεταξὺ συγγενῶν ἐξ αἵματος ἤ ἐξ ἀγχιστείας ἤ ἐκ πνευματικῆς συγγενείας. Ὁ χριστιανικὸς Γάμος εἶναι ἀδιάλυτος καὶ ἀδιάρρηκτος καὶ ἰσόβιος, καὶ δὲν ἐπιτρέπεται οἱ συγγενεῖς καὶ οἱ φίλοι νὰ ἐπεμβαίνουν στὰ ἀνδρόγυνα μὲ σκοπὸ τὴν διάλυσιν, διότι κατὰ τὴν διδασκαλίαν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἱησοῦ Χριστοῦ, «ὅ οὖν ὁ Θεὸς συνέζευξεν, ἄνθρωπος μὴ χωριζέτω» (Ματθ. ιθ΄ 6).

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος γιὰ νὰ τονίση τὸ ἀδιάρρηκτον τοῦ Γάμου, λέγει: «Γυνὴ καὶ ἀνὴρ οὔκ εἰσιν ἄνθρωποι δύο, ἀλλʼ ἄνθρωπος εἶς» (Εἰς τὴν Κολασ. ιβ΄ 5-6).

Τὸ μυστήριον τοῦ Γάμου ἔχει σημαντικὲς εὐχές, ποὺ δείχνουν τὸν σκοπό του, ὅπως τὸν ἔχει προσδιορίσει ἡ Ἐκκλησία, ἀλλὰ καὶ πολλὰ συμβολικά, ὅπως τὰ δαχτυλίδια, μὲ τὰ ὁποῖα τὸ ζεῦγος δίνει λόγον ὁ ἕνας στὸν ἄλλον. Ὁ δὲ ἱερεὺς ὅταν εὐλογῆ τὰ δαχτυλίδια, λέγει τὴν ἀκόλουθη εὐχή: «Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὁ τὴν ἐξ ἐθνῶν προμνηστευσάμενος Ἐκκλησίαν παρθένον ἁγνήν, εὐλόγησον τὰ μνῆστρα ταῦτα καὶ ἕνωσον καὶ διαφύλαξον τοὺς δούλους σου τούτους ἐν εἰρήνῃ καὶ ὁμονίᾳ».

Δεύτερη εὐχὴ τοῦ ἀρραβῶνος: «Ἐπίβλεψον ἐπὶ τὸν δοῦλόν σου... καὶ τὴν δούλην σου... καὶ στήριξον τὸν ἀρραβῶνα αὐτῶν ἐν πίστει καὶ ὁμονοίᾳ καὶ ἀληθείᾳ καὶ ἀγάπῃ˙ σὺ γάρ, Κύριε, ὑπέδειξας δίδοσθαι τὸν ἀρραβῶνα καὶ στηρίζεσθαι ἐν παντί... διὰ γὰρ τοῦ λόγου σου τοῦ ἀληθινοῦ οἱ οὐρανοὶ ἐστερεώθησαν καὶ ἡ γῆ ἐθεμελιώθη˙ καὶ ἡ δεξιὰ τῶν δούλων σου εὐλογηθήσεται τῷ λόγῳ σου τῷ κραταιῷ καὶ τῷ βραχίονί σου τῷ ὑψηλῷ. Αὐτὸς οὖν καὶ νῦν, Δέσποτα, εὐλόγησον τὸ δακτυλοθέσιον τοῦτο, εὐλογίαν οὐράνιον˙ καὶ ἄγγελος Κυρίου προπορευέσθω ἔμπροσθεν αὐτῶν πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς αὐτῶν».

Ἡ σύναψις τῶν χειρῶν

Τὸ ἱερώτερον καὶ σημαντικώτερον σημεῖον τοῦ Γάμου εἶναι τὸ σημεῖον κατὰ τὸ ὁποῖον συνάπτονται τὰ χέρια τῶν νευμφευομένων. Σʼ ἐκεῖνο τὸ σημεῖο ὁ ἱερεὺς λέγει τὴν κυριώτερη εὐχὴ τοῦ μυστηρίου: «Δέσποτα, ἐξαπόστειλον τὴν χεῖρά σου ἐξ ἁγίου κατοικητηρίου σου καὶ ἅρμοσον τὸν δοῦλόν σου... καὶ τὴν δούλην σου..., ὅτι παρὰ σοῦ ἁρμόζεται ἀνδρὶ γυνή. Σύζευξον αὐτοὺς ἐν ὁμοφροσύνῃ, στεφάνωσον αὐτοὺς εἰς σάρκα μίαν, χάρισε αὐτοῖς καρπὸν κοιλίας, εὐτεκνίας ἀπόλαυσιν». Τὸ νόημα αὐτῆς τῆς συνδέσεως τῶν χειρῶν εἶναι ὅτι οἱ δύο ξένοι μέχρι ἐκείνην τὴν στιγμὴν ἄνθρωποι συγκατατίθενται ἐλευθέρως, ἐνώπιον Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, νὰ ἔλθουν εἰς Γάμου κοινωνίαν καὶ εἰς ὁλοκληρω τικὴν σωματικὴν καὶ ψυχικὴν ἕνωσιν, ἐκπληρώνοντας ἔτσι τὴν σχετικὴ βούλησι τοῦ Θεοῦ. Τότε ἡ χάρις τοῦ παναγίου Πνεύματος τὸν ἄνδρα καὶ τὴν γυναῖκα ποὺ εὐλογοῦνται ὑπὸ τοῦ ἱερέως τοὺς κάνει συζύγους. Δυστυχῶς αὐτὸ τὸ ἱερώτατο σημεῖο τοῦ Γάμου περνᾶ πολλὲς φορὲς σὲ δεύτερη θέσι, διότι ἄλλες πράξεις τῆς τελετῆς ἀποσποῦν τὴν προσοχὴν καὶ τὸ ἐνδιαφέρον τοῦ κόσμου.


Τὰ Στέφανα

Τὰ στέφανα ἔχουν συμβολικὸ νόημα. Ὅπως ἤδη προαναφέραμε, αὐτὸ δὲν εἶναι βέβαια τὸ ἱερώτερον σημεῖον τοῦ μυστηρίου τοῦ Γάμου, εἶναι ὅμως τὸ θεματικώτερον. Βεβαίως δὲν στεροῦνται καὶ τὰ στέφανα σπουδαιότητος καὶ εὐλογίας, διότι ὁ ἱερεὺς στεφανώνει τὸν δοῦλον καὶ τὴν δούλην τοῦ Θεοῦ εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (εἰς τὸ ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος), καὶ ἡ χάρις τοῦ θεοῦ ἐνισχύει τὸν ἁγιασμὸν τῶν νυμφευομένων˙ τὰ δὲ στέφανα εἶναι πάντοτε λευκά, γιὰ νὰ δείξουν τὴν ἁγνότητα τοῦ ζεύγους, διότι ἡ Ἐκκλησία στεφανώνει τοὺς νικητές, αὐτοὺς ποὺ ἀγωνίστηκαν καὶ ἔμειναν ἁγνοὶ ὥς τὴν ἱερὴ στιγμὴ τοῦ μυστηρίου τοῦ Γάμου.

Τὸ κοινὸν ποτήριον

Ὅταν ὁ ἱερεὺς δίνη ἀπὸ τὸ ἴδιο ποτήρι νὰ πιοῦν οἱ νεόνυμφοι τὸ κρασί, ὁ χορὸς τῶν ψαλτῶν ψάλλει «Ποτήριον σωτηρίου λήψομαι καὶ τὸ ὄνομα Κυρίου ἐπικαλέσομαι». Ἡ πρᾶξι αὐτὴ σημαίνει ὅτι τὸ ἀνδρόγυνο πρέπει μαζὶ νὰ περάση τὶς χαρὲς καὶ τὶς λῦπες. Ἀπὸ τὴν στιγμὴ αὐτὴ θὰ πρέπει νὰ ἐργάζωνται γιὰ τὸ κοινὸν συμφέρον τους, νὰ μοιράζωνται τὰ πάντα καὶ νὰ ζοῦν μὲ ὁμόνοια καὶ ἀγάπη.

Ὁ ἱερὸς χορός

Πρὸς τὸ τέλος τῆς γαμήλιας τελετῆς γίνεται ὁ ἱερὸς χορός, δηλαδὴ ὁ ἱερεὺς περιφέρει τρεῖς φορὲς κυκλικὰ τοὺς νεόνυμφους˙ αὐτὴ ἡ πρᾶξι ὀνομάζεται ἀπὸ τὸν λαὸ – ὄχι πολὺ σωστὰ – χορὸς τοῦ Ἠσαΐα λόγῳ τοῦ πρώτου τροπαρίου ποὺ ψάλλεται «Ἠσαΐα χόρευε». Ἐν συνεχείᾳ ψάλλονται τὰ ὡραῖα τροπάρια «Ἅγιοι μάρτυρες οἱ καλῶς ἀθλήσαντες καὶ στεφανωθέντες, πρεσβεύσατε πρὸς τὸν Κύριον ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν» καὶ «Δόξα σοι Χριστὲ ὁ Θεός, ἀποστόλων καύχημα, μαρτύρων ἀγαλλίαμα, ὦν τὸ κήρυγμα, Τριὰς ἡ ὁμοούσιος». Τὸ νόημα τῆς πράξεως εἶναι ὅτι τὰ βήματα τῶν νεονύμφων θὰ ἔχουν ὄχι μόνον χαρές, ἀλλὰ καὶ στενοχώριες, γιʼ αὐτὸ πρέπει νὰ ἐπικαλοῦνται τὶς πρεσβεῖες τῶν ἁγίων μαρτύρων νὰ βοηθοῦν πάντοτε τὴν ἑνότητα τῶν συζύγων˙ καὶ ὅπως στὸν «ἱερὸν χορὸν» προηγεῖται ὁ ἱερεὺς κρατῶντας τὸ ἱερὸν Εὐαγγέλιον, ἔτσι καὶ τὸ ζευγάρι πρέπει νὰ ἀκολουθῆ τὸν δρόμον τοῦ Χριστοῦ. Μὲ τὸν Χριστὸν ὅλες οἱ πτυχὲς τοῦ ἀνθρωπίνου βίου ἔχουν νόημα καὶ σκοπό, καὶ γιὰ νὰ ἐπιτύχη τὸ νέο ζεῦγος στὸν ἔγγαμο βίον του, πρέπει νὰ ἐμπνευσθῆ ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ πρὸς τὴν Ἐκκλησίαν καὶ νὰ ἀντλῆ δύναμι καὶ φωτισμὸ γιὰ τὶς δυσκολίες τῆς ζωῆς ἀπὸ τὴν οὐσιαστικὴ προσφορὰ Ἐκείνου, γιατὶ μόνον τότε ἡ ζωή των θὰ ἀποκτήση πνευματικὴ δύναμι, θὰ ἁγιάζωνται καθημερινὰ άπὸ τὴν θεία χάρι καὶ θὰ βαδίζουν αἰσίως τὸν δρόμο τοῦ Θεοῦ.

Αὐτὸ μᾶς παραγγέλλει ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «Ὥσπερ ἡ ἐκκλησία ὑποτάσσεται τῷ Χριστῷ, οὕτω καὶ αἱ γυναῖκες τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν ἐν παντί. Οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας ἑαυτῶν, καθὼς ὁ Χριστὸς ἠγάπησε τὴν ἐκκλησίαν καὶ ἑαυτὸν παρέδωκε ὑπὲρ αὐτῆς... Τὸ μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστίν, ἐγὼ δὲ λέγω εἰς Χριστὸν καὶ εἰς τὴν ἐκκλησίαν» (Ἐφεσ. ε΄ 24-25).


Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς γιὰ τὸν Γάμο

Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς ἐδίδασκε μὲ ἁπλὰ λόγια τοὺς χριστιανοὺς στὴν ζοφερὴ περίοδο τῆς τουρκοκρατίας γιὰ τὶς βασικὲς ἀλήθειες τῆς πίστεώς μας. Δὲν ἦταν δυνατὸν λοιπὸν νὰ μὴν ἀναφερθῆ μὲ τὸν ἁγιασμένο λόγο του καὶ στὸ εὐλογημένον μυστήριον τοῦ Γάμου, ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὰ δύο παρακάτω ἀποσπάσματα.

Τὸ πρῶτο ἀπόσπασμα εἶναι ἀπὸ τὴν Ε΄ Διδαχὴ τοῦ ἁγίου. «Νὰ χαιρώμεθα, ἀδελφοί μου, καὶ νὰ εὐφραινώμεθα ὁποὺ μᾶς ἔδωκεν ὁ Κύριός μας εὐλογημένον γάμον. Καὶ παρήγγειλεν ὁ Κύριος νὰ παίρνῃ ὁ ἄνδρας μίαν γυναῖκα˙ ὁμοίως καὶ ἡ γυναῖκα ἕναν ἄνδρα. Καὶ ἀφοῦ ἀρραβωνιασθοῦν, νὰ ἐξομολογηθοῦν τὸ ἀνδρόγυνον μὲ πίστιν καθαρᾶν, μὲ φόβον καὶ τρόμον καὶ μὲ εὐλάβειαν, καὶ νὰ μεταλαμβάνουν τὰ Ἄχραντα Μυστήρια μὲ φόβον καὶ τρόμον καὶ εὐλάβειαν. Καὶ ἀφοῦ μεταλάβουν, νὰ στεφανώνωνται μέσα εἰς τὴν ἐκκλησίαν καὶ ὕστερα ἀπὸ τρεῖς ἡμέρας νὰ σμίγουνε. Καὶ ἄν θέλετε, ἀδελφοί μου, νὰ κάμνετε χαράς, νὰ παίρνετε ψαλτάδες νὰ ψάλλουν ὅλην τὴν ἡμέραν, νὰ δοξάζουν τὸν Κύριόν μας. Τότε, ἀδελφοί μου, λέγεται εὐλογημένος ὁ γάμος˙ τότε ἀδελφοί μου, χιλιάδες, μυριάδες ἀμποδέματα καὶ μαγικὰ νὰ σᾶς κάμνουν, δὲν σᾶς κολλᾷ τίποτε˙ τότε, ἀδελφοί μου, ἐκεῖνο τὸ ἀνδρόγυνον κάμνει παιδιὰ εὐλογημένα, τὸ εὐλογεῖ ὁ Θεὸς καὶ τὸ ἀφήνει ἐδῶ εἰς ταύτην τὴν μάταιαν ζωὴν καὶ περνᾷ καλὰ καὶ εἰρηνικὰ καὶ πηγαίνει εἰς τὸν παράδεισον...».

Καὶ συμπληρώνουμε τὰ ὅσα ὠφέλιμα διδάσκει ὁ ἰσαπόστολος Πατρο-Κοσμᾶς μὲ ἕνα δεύτερο μικρὸ ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν Ζ΄ Διδαχή του: «Καὶ νὰ εἶναι ὁ ἄνδρας ὡσὰν βασιλεὺς καὶ ἡ γυναῖκα ὡσὰν βεζίρης, ἤτοι ὁ ἄνδρας ὡσὰν κεφαλὴ καὶ ἡ γυναῖκα ὡσὰν σῶμα, τότε εὐλογεῖ ὁ Θεὸς τὸν ἄνδρα καὶ τὴν γυναῖκα καὶ τὰ παιδιά σας καὶ δὲν σᾶς κολλᾷ κανέναν κακὸν πρᾶγμα, μήτε ἀμποδέματα μήτε γητεύματα μήτε κανένα. Ἔτσι περνᾶτε καὶ ἐδῶ καλὰ καὶ πηγαίνετε καὶ εἰς τὸν παράδεισον νὰ χαίρεστε πάντοτε. Καὶ πλέον ἐξουσίαν δὲν ἔχετε νὰ χωρίζεστε καὶ μόνον ὁ θάνατος καὶ ἡ πορνεία σᾶς χωρίζει».

«ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΙΣ»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου